شایع ترین مشکلات بلند مدت سلامتیِ مرتبط با دیابت عبارتند از:
- آسیب به عروق خونی بزرگ قلب، مغز و پاها
- آسیب به عروق خونی کوچک که باعث مشکلاتی در چشم ها، کلیه ها، پاها و اعصاب می شود
بخش های دیگر بدن نیز میتوانند از دیابت متأثر شوند شامل:
- دستگاه گوارش
- پوست
- اندام های تناسلی
- دندان ها و لثه ها
- سیستم ایمنی
عوارض دیابت بر بدن به مرور زمان
دیابت علاوه بر عوارض کوتاه مدت عوارض بلند مدتی دارد که در صورت مراقبت و داشتن سبک زندگی سالم امکان وقوع آنها بسیار کم خواهد شد:
1_ دیابت و بیماری قلبی عروقی
بیماری قلبی عروقی شامل بیماری رگ های خونی، حمله قلبی و سکته مغزی می شود. این بیماری علت اول مرگ در استرالیا است. خطر بیماری قلبی عروقی برای افراد دیابتی، که اغلب دارای سطوح افزایش یافته کلسترول و فشار خون هستند، بیشتر است. سیگار کشیدن، داشتن سابقه خانوادگی بیماری قلبی عروقی و نداشتن فعالیت نیز خطر را برای شما افزایش می دهند.
به منظور کاهش خطر و تشخیص زودرس هر مشکلی:
- فشار خون خود را حداقل هر 6 ماه چک کنید یا به دفعات بیشتر، اگر فشار خون بالا دارید یا برای کاهش فشار خون خود دارو مصرف می کنید.
- HbA1C خود را حداقل هر سال یا در صورت توصیه، هر 3 تا 6 ماه چک کنید.
- کلسترول خود را حداقل هر سال چک کنید. ممکن است پزشک شما آزمایشات پاتولوژی بیشتری از قبیل نوار قلب یا تست ورزش را هم توصیه کند.
2_ پا ها و دیابت
هنگامی که خون رسانی در رگ های خونی بزرگ و کوچک کاهش می یابد، پای فرد مبتلا به دیابت در خطر آسیب قرار دارد. اغلب آسیب عصبی (نوروپاتی محیطی) حاصل می شود و مشکلاتی در ساختار پا نیز ممکن است رخ دهد - به عنوان مثال، انگشت چنگالی شکل
کاهش خون رسانی و عملکرد عصبی می تواند بهبود زخم را به تاخیر بیندازد، خطر عفونت را افزایش دهد، حس پاها را کاهش دهد و منجر به زخم ها و مشکلات ساختاری پا شود. لازم به ذکر است درمان سیاه شدن پای دیابتی ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
از پاهای خود مراقبت کنید با:
- مراجعه به یک متخصص پا حداقل یک بار در سال. آنها سلامت پاهای شما را با بررسی جریان خون و عملکرد عصبی و جستجوی تغییرات در ساختار پاهای شما ارزیابی می کنند.
- بررسی روزانه پاهای خود(اگر خودتان قادر به بررسی آنها نیستید، از کسی بخواهید که به شما کمک کند). به دنبال بریدگی، تاول، پینه، میخچه، کچلی (به خصوص بین انگشتان پا) و هر تغییری که متوجه شدید، باشید. اگر زودهنگام و بدون تاخیر درمان شود، می توانید از بروز عوارض جلوگیری کنید.
- استفاده از مرطوب کننده (مانند سوربولن)، به خصوص اگر روی پاها و پاشنه های خود مناطقی از پوست خشک، زبر یا ترک خورده دارید – این می تواند به سلامت نگه داشتن پاهای شما کمک کند.
- محافظت از پاهای خود با پوشیدن کفش های راحت و حمایت کننده که به خوبی اندازه هستند.
3_ دیابت و کلیه ها
افراد مبتلا به دیابت به دلیل تغییرات در عروق خونی کوچک کلیه در خطر بیماری کلیوی (نفروپاتی) قرار دارند. بیماری کلیه، بدون درد است و تا زمانی که پیشرفت نکرده باشد علائمی ایجاد نمی کند.
غربالگری بسیار مهم است. آسیب کلیوی را می توان به صورت زودهنگام با بررسی میکروآلبومین (مقدار بسیار کم پروتئین) در ادرار حداقل سالی یک بار تشخیص داد. پزشک شما همچنین عملکرد کلیه شما، شامل میزان تخمینی فیلتراسیون گلومرولی (e-GFR) را با آزمایش خون بررسی خواهد کرد.
اگر مشکلات زود تشخیص داده شوند، می توان با درمان صحیح، نفروپاتی را کند یا از آن جلوگیری کرد. دارویی به نام مهارکننده های ACE و آنتاگونیست های گیرنده آنژیوتانسین به محافظت از کلیه ها در برابر آسیب بیشتر کمک می کند. از این قرص ها می توان برای درمان فشار خون بالا نیز استفاده کرد.
4_ اعصاب و دیابت
آسیب عصبی (نوروپاتی) معمولاً به دلیل سطوح بالای گلوکز خون ایجاد می شود، اگرچه آسیب عصبی مشابه می تواند ناشی از موارد زیر هم باشد:
- نوشیدن مقادیر زیاد الکل
- کمبود ویتامین – B12 مصرف طولانی مدت داروی دیابت متفورمین (بیش از سه تا پنج سال) می تواند خطر کمبود ویتامین B12 را افزایش دهد. پزشک شما ممکن است برای این مورد آزمایش درخواست کند.
آسیب می تواند به اعصاب حسی و حرکتی ساق ها و پاها، بازوها، دست ها، قفسه سینه و معده و اعصاب کنترل کننده اعمال اندام های بدن رخ دهد. برای کمک به جلوگیری از آسیب عصبی:
- سطح گلوکز خون خود را در محدوده هدف نگه دارید.
- اگر الکل مصرف می کنید، دستورالعمل های توصیه شده را رعایت کنید.
- سیگار نکشید.
- در مورد هر گونه مشکلی که با دست ها، بازوها، ساق ها یا پاها، معده، روده یا مثانه خود دارید، با پزشک خود صحبت کنید.
5_ پوست و دیابت
افراد مبتلا به دیابت ممکن است به دلیل آسیب به عروق خونی کوچک و اعصاب، پوست بسیار خشکی را تجربه کنند. یک مشکل شایع برای افراد مبتلا به دیابت، پوست بسیار خشک روی پاها است.
همچنین مشکلات پوستی دیگر مرتبط با دیابت وجود دارد. سطوح بالای گلوکز خون در طول زمان می تواند بر سلامت پوست تأثیر بگذارد. پوست به عنوان یک مانع برای محافظت از بدن ما در برابر عفونت عمل می کند، بنابراین مهم است که پوست را تا حد امکان سالم نگه داریم. اگر پوست خشک شود، می تواند منجر به ترک و احتمالاً عفونت شود.
برای کاهش خطر مشکلات پوستی:
- به منظور کاهش خطر عفونت های پوستی، قند خون و HbA1c خود را در محدوده توصیه شده نگه دارید.
- هنگام استفاده از پاک کننده ها و حلال های خانگی دستکش بپوشید.
- از حمام و دوش بسیار داغ خودداری کنید.
- پاهای خود را بیش از حد به بخاری نزدیک نکنید، به خصوص اگر نوروپاتی محیطی دارید، زیرا ممکن است نتوانید شدت گرما را احساس کنید.
- بعد از حمام از کرم یا لوسیون، ترجیحاً فاقد عطر، روی پوست خود استفاده کنید. از صابون های بدون رایحه یا جایگزین های صابون استفاده کنید.
- اگر متوجه شدید که مشکل پوستی دارید، به پزشک خود مراجعه کنید.