هیستروسکوپی نوعی عمل جراحی می باشد که حداقل آسیب را به بیمار وارد میکند. جراح یک تلکسکوپ خیلی کوچک (هیستروسکوپ) را از طریق دهانه رحم وارد رحم می کند. هیستروسکوپ به جراح این اجازه را می دهد که داخل رحم را با استفاده از مانیتور مشاهده کند. سپس رحم برای هر گونه نابهنجاری مورد بررسی قرار می گیرد. جراح شکل رحم و پوشش داخلی رحم آن را بررسی می کند و به دنبال شواهدی مبنی بر آسیب های درون رحمی می گردد. همچنین ورودی لوله های رحم را نیز بررسی می کند. در این مقاله بطور کامل درباره عمل هسیتروسکوپی توضیح داده میشود:
عمل هیستروسکوپی چگونه انجام می شود؟
چرا ممکن است به هیستروسکوپی نیاز داشته باشم؟
دقیقا بلافاصله بعد از عمل جراحی چه چیزی در انتظار ماست؟
عمل هیستروسکوپی چگونه انجام می شود؟
بعد از بیهوشی، هیستروسکوپ به داخل رحم فرستاده می شود و محلول نمک یا شکر به داخل رحم فرستاده می شود تا ورم کرده و حفره رحم به راحتی مشاهده شود. بعد از بررسی حفره رحم، ابزارهای مختلفی با استفاده از هیستروسکوپ به داخل بدن فرستاده میشوند تا به درمان بافت های لیفی رحم، خونریزی های سنگین دوره پریودی و پلیپ کمک کنند.
مزایای هیستروسکوپی چیست؟
زمان بهبود بسیار سریع است. در واقع تمام بیماران پس از انجام عمل همان روز مرخص می شوند. هیچ شکافی در شکم ایجاد نمی شود بنابراین درد پس از زایمان حداقل است و عفونت ناشی از زخم نیز ایجاد نمی شود.
متخصص زنان از چه روش هایی درهیستروسکوپی استفاده می کند؟
بیشتر متخصصان از هیستروسکوپی برای بررسی پوشش داخلی رحم و آسیب های درون رحمی مثل پلیپ و بافت های لیفی رحم که موجب خونریزی های سنگین در طول پریودی یا بی نظمی پریودی می شود، استفاده می کنند. بررسی حفره رحم نیز برای خانم هایی انجام می شود که مشکل بارداری دارند. شرایط دیگر برای هیستروسکوپی شامل:
- برداشتن پلیپ های رحم یا آندومتر(اندومتریوز)
- برداشتن بافت های لیفی رحم
- بافت برداری پوشش های آندومتری
- باز کردن لوله های رحم
- برداشتن چسبندگی ها یا خراش های درون رحمی
- برداشتن دستگاه جلوگیری از بارداری درون رحمی
- خارج کردن آندومتر- که موجب آسیب به پوشش رحم شده است، درمانی بر خونریزی شدید دوره پریودی یا بی نظمی دوره پریودی
چرا ممکن است به هیستروسکوپی نیاز داشته باشم؟
در شرایط زیر ممکن است به هیستروسکوپی نیاز داشته باشید:
- نتایج غیر طبیعی آزمایش پاپ اسمیر
- خونریزی غیر طبیعی رحم
- خونریزی پس از یائسگی
- تشخیص علت ناباروری یا سقط جنین تکراری
- بررسی و حذف زخم رحم، پولیپ ها یا فیبروئیدها
- برداشتن IUD جاگذاری شده (دستگاه های داخل رحمی)
- قرار داشتن روش کنترل بارداری کوچک در داخل لوله های فالوپی
- نمونه برداری از بافت (بیوپسی)
- برداشت پوشش آندومتر
اگر حامله باشید، نمی توانید هیستروسکوپی انجام دهید. پزشک ممکن است دلایل دیگری برای انجام هیستروسکوپی داشته باشد.
موارد منع استفاده از هیستروسکوپی چیست؟
مشکلات سیستم بدن بخصوص مشکلات ریوی-قلبی که در اثر بیهوشی بدتر می شوند موارد منع استفاده از هیستروسکوپی است. اگر احتمال ایجاد مشکل وجود دارد با یک متخصص بیهوشی مشورت کنید. اغلب این عمل به وسیله بی حسی موضعی انجام می شود. متخصص زنان به شما کمک می کند بهترین روش بیهوشی را انتخاب کنید.
برداشتن آندومتر چیست؟
برداشتن آندومتر نوعی جراحی سرپایی است که از شدت خونریزی در طول پریودی می کاهد. در طول عمل پوشش رحم تخریب می شود. پوشش رحم با حرارت یا جریان الکتریکی ضعیف تخریب می شود. این عمل از رشد مجدد پوشش داخل رحمی جلوگیری می کند. برداشتن آندومتر جایگزینی برای هیستروسکوپی در بیمارانی است که در طول پریودی خونریزی شدید دارند یا پریودی های بی نظم دارند.
خانم هایی که بچه دار شده اند و از پریودی های بی نظم یا خونریزی های شدید رنج می برند که ناشی از بافت های لیفی رحم نیست به وسیله برداشتن آندومتر معالجه می شوند. متخصص در ابتدا تمام آسیب های درون رحم که منجر به خونریزی می شوند را خارج می کند. معمولا بافت برداری آندومتر در مطب انجام می شود تا از عدم وجود سرطان اطمینان حاصل شود. همچنین برای مشاهده اندازه رحم و حفره آن از سونوگرافی کنتراست یا پیشرفته استفاده میشود. سونوگرافی پیشرفته مشابه سونوگرافی واژن است اما مایعی نیز برای مشاده درون و بیرون رحم به داخل آن تزریق می شود. این نوع سونوگرافی مشابه هیستروسکوپی است اما دقیقا مانند آن نیست.
برداشت توصیه نمی شود اگر:
- حفره رحم خیلی بزرگ باشد (بزرگتر از 12 سانتی متر)
- سرطان آندومتر یا هیپرپلازی وجود داشته باشد
- پلیپ زیرمخاطی یا بافت های لیفی در رحم وجود داشته باشد
- قاعدگی به شدت دردناک باشد (گرفتگی عضلات در طول پریودی)
بعد از برداشتن آندومتر چه چیزی باید انتظار داشت؟
بعد از برداشتن آندومتر خونریزی کاهش می یابد. در برخی خانم ها کلا خونریزی متوقف می شود. حتی اگر خونریزی به طور کامل متوقف نشود شدت آن بسیار کم می شود. آزمایشات سالانه باید به طور مرتب انجام شود حتی اگر شما دیگر پریود نمی شوید.
آیا می توانم عمل جراحی دیگری همزمان با هیستروسکوپی انجام دهم؟
بله، عمل لاپروسکوپی (عمل لاپاراسکوپی رحم و لاپاراسکوپی تخمدان را بهتر بشناسیم ) می تواند همزمان با هیستروسکوپی انجام شود بخصوص در خانم هایی که باروری آن ها مورد بررسی است. عمل هایی که می تواند همزمان با هیستروسکوپی انجام شود شامل عمل مثانه و لیپوساکشن می باشد.
آیا بافت های لیفی رحم و پلیپ ها توسط هیستروسکوپی برداشته می شوند؟
بله، اگر بافت های لیفی یا پلیپ ها در حفره رحم باشند توسط هیستروسکوپی برداشته می شوند (تشخیص پولیپ رحم | درمان پولیپ رحم). اگر بافت های لیفی خیلی بزرگ باشند باید در دو عمل جراحی به طور کامل برداشته شوند.
زمان بهبودی نرمال بعد از هیستروسکوپی چقدر است؟
بهبود به سرعت انجام می شود زیرا زخم و شکافی ایجاد نشده است. برخی بیماران قرص های مسکن بعد از عمل مصرف می کنند ولی قرص های ضد التهاب کافی می باشد. مصرف مسکن پیش از خارج کردن بافت ها تجویز می شود. نزدیکی جنسی باید چند هفته به تعویق بیفتد و ورزش نیز تا دو هفته بعد انجام نشود. توصیه می شود تا دو هفته بعد از عمل چیزی وارد واژن نشود. بیشتر خانم ها دو هفته بعد از عمل می توانند به کار خود برگردند.
دقیقا بلافاصله بعد از عمل جراحی چه چیزی در انتظار ماست؟
طول دوره بهبود به هدف هیستروسکوپی بستگی دارد. با این حال، برخی علائم عمومی بعد از هیستروسکوپی کاملا رایج هستند. این علائم عبارتند از:
- گرفتگی
- خونریزی یا لکه بینی خفیف یک روز یا بیشتر
- درد شانه (در صورت استفاده از گاز دی اکسید کربن)
- تهوع خفیف
- سرگیجه
می توانید بلافاصله پس از هیستروسکوپی غذا بخورید یا چیزی بنوشید. اگر هیستروسکوپی در مطب دکتر با بیهوشی موضعی انجام شود کمتر از یک ساعت بعد می توانید از مطب خارج شوید. اگر عمل شما نیاز به بی حسی موضعی داشته باشد، پزشک ممکن است بخواهد منتظر بمانید تا بی حسی برطرف شود سپس به خانه بازگردید. این مسئله نیز کمتر از یک ساعت طول می کشد، اما به مقدار بیهوشی مورد استفاده بستگی دارد.
اگر عمل شما نیازمند بیهوشی عمومی باشد، باز هم عمل سرپایی در نظر گرفته می شود و بعد از چند ساعت می توانید به خانه بازگردید. اگر سابقه واکنش به بیهوشی داشته باشید، پزشک توصیه می کند یک شب در بیمارستان بستری شوید.
در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای مسکن تجویز کند تا بهبودی را آسانتر کند. اگر جراحی انجام شود، پزشک توصیه می کند یک یا دو روز قبل استراحت کنید. برای بهبودی به توصیه های پزشک توجه کنید. پس از هیستروسکوپی باید یک هفته از فعالیت جنسی خودداری کنید. این مسئله به کاهش احتمال عفونت کمک می کند.
بعد از هیستروسکوپی چه زمانی نیاز است با متخصص تماس بگیرید؟
اگر یکی از مشکلات زیر را دارید حتما با پزشک تماس بگیرید:
1- خونریزی شدید واژن
2- تب
3- ناتوانی در ادرار
4- درد شدید شکم
5- استفراغ
6- تنگی نفس
خطرات عمل هیستروسکوپی چیست؟
خونریزی یا عفونت بعد از هر عملی امکان دارد اتفاق بیفتد. در برخی موارد جراح به دلیل خونریزی شدید، بزرگ بودن بافت های لیفی رحم یا جذب مایعات نمی تواند عمل را ادامه دهد. پیچیدگی های هیستروسکوپی شامل ایجاد سوراخ در رحم و باقی ماندن مقدار زیادی مایع در داخل رحم. مایعی که در طول هیستروسکوپی به داخل حفره رحم فرستاده می شود. معمولا این مایع جذب مغز یا ریه می شود. اگر مایع جذب شده مقدار زیادی باشد، عمل باید متوقف شود. آمبولی که موجب مرگ می شود بسیار نادر است اما یکی از احتمالات موجود در عمل جراحی است. برخی از عوارض احتمالی هیستروسکوپی عبارتند از:
- عفونت
- خونریزی
- بیماری التهابی لگن
- پارگی رحم (نادر) یا آسیب به دهانه رحم
- عوارض مایع یا گاز مورد استفاده برای رشد رحم
ممکن است یک یا دو روز بعد از عمل خونریزی و گرفتگی عضلانی واژینال داشته باشید. ممکن است خطرات دیگری بر اساس وضعیت شما وجود داشته باشد. در خصوص تمام مشکلات و نگرانی ها با پزشک خود صحبت کنید.
برخی چیزها ممکن است با هیستروسکوپی تداخل داشته باشند. از جمله:
- بیماری التهابی لگن
- ترشحات واژن
- دهانه رحم التهابی
- مثانه پف کرده
منبع: www.obgyn.net و www.healthline.com
