پریدن پلک چشم، اسپاسم پلک و بلفاروپاسم اصطلاحات مورد استفاده برای اشاره به سه بیماری جداگانه چشم است. هر کدام به علت های مختلفی بوجود می آیند و یکی از بیماری ها به دیگری منجر نمیشود. پریدن پلک چشم تنها بر روی پلک تاثیر می گذارد. پریدن پلک چشم به ندرت آزار دهنده است. پریدن پلک چشم معمولا در مدت کوتاهی برطرف می شود، اما ممکن است چند ساعت یا بیشتر هم ادامه یابد.
بلفاروپاسم باعث افزایش چشمک زدن هر دو چشم می شود و ممکن است به پلک ها فشار وارد کند. این نوع پریدن پلک چشم نسبتا غیر معمول است اما می تواند بسیار شدید باشد و بر تمام جنبه های زندگی تأثیر می گذارد.
اسپاسم همی فاسیال شامل تکانهای عضلات در یک طرف چهره، از جمله پلک است.
علت پریدن چشم چیست؟
پریدن پلک ممکن است به دلایل زیر باشد:
- مصرف الکل
- نور زیاد
- مصرف بیش از حد کافئین
- خستگی
- تحریک سطح چشم یا پلک درونی
- فشار فیزیکی
- سیگار کشیدن
- استرس
بلفاروپاسم اختلال حرکتی (دیستونی) عضلات اطراف چشم است. هیچکس دقیقا نمی داند چه چیزی باعث آن می شود. اسپاسم همی فاسیال معمولا توسط یک شریان کوچک ایجاد می شود که عصب صورت را تحریک می کند.
سایر بیماری هایی که گاهی اوقات شامل پریدن پلک می شود، عبارتند از:
- بلوفریت (التهاب پلک)
- ساییدگی قرنیه (خراش): کمک های اولیه
- چشم های خشک (کاهش تولید اشک)
- برگشتگى پلک بدرون چشم (پلک داخل شده)
- گلوکوم (گروهی از شرایطی که به عصب بینایی آسیب می رساند)
- حساسیت نور
- تریاییاسی
- یوئیت (التهاب لایه متوسط چشم)
به ندرت، پلک زدن چشم ممکن است نشانه ای از اختلالات خاص مغز و سیستم عصبی باشد. هنگامی که این اتفاق می افتد، تقریبا همیشه علائم و نشانه های دیگری همراه است. اختلالات سیستم مغزی و عصبی که می توانند موجب بروز پریدن پلک چشم شوند عبارتند از:
- فلج بل
- دیستونی سرویکس (تورتیکولیس اسپاستمی)
- دیستونی
- مولتیپل اسکلروزیس (علائم ام اس خفیف)
- دیستونی صورت
- سندرم تورات
پریدن پلک چشم ممکن است یک اثر جانبی از داروها باشد، به ویژه داروهایی که برای درمان صرع و روان درمانی استفاده می شود. پریدن پلک چشم گاهی اوقات اولین نشانه ای از اختلال حرکت مزمن است، به خصوص اگر اسپاسم صورت نیز وجود داشته باشد.
همچنین بخوانید: پف زیر چشم، علت و درمان های خانگی آن
چگونه پریدن پلک چشم درمان می شود؟
بیشتر اسپاسم های پلک بدون درمان در چند روز یا چند هفته برطرف می شود. اگر برطرف نشدند، می توانید سعی کنید علل بالقوه را از بین ببرید یا کاهش دهید. شايع ترين علل پریدن پلک ها، استرس، خستگي و کافئين هستند. برای رفع پرش پلک چشم، موارد زیر را امتحان کنید:
- کافئین کمتر بخورید.
- خواب کافی بگیرید.
- سطوح چشم خود را با اشک مصنوعی و یا قطره های چشم روان کنید.
- هنگامیکه اسپاسم شروع می شود، یک کمپرس گرم روی چشمانتان قرار بدهید.
- تزریق بوتولینوم (بوتاکس) (7 دلیل برای انجام بوتاکس و عوارض جانبی آن) گاهی برای درمان بلیفارواسپاسم ضروری است. بوتاکس ممکن است اسپاسم شدید را برای چند ماه کاهش دهد.
جراحی برای از بین بردن بعضی از عضلات و اعصاب در پلک ها (میوککتومی) می تواند موارد شدیدتری از بلفاروپاسم ضروری خوش خیم را درمان کند.
در اغلب موارد، پرش جزئی پلک، به صورت خود به خود از بین می رود. اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی استراحت می کنید و الکل، تنباکو و کافئین مصرف نمی کنید. اگر خشکی چشم علت است، سعی کنید از اشک مصنوعی استفاده کنید. که اغلب می تواند پرش جزئی را کاهش دهد.
تا کنون، پزشکان درمانی برای بلفاروپاسم پیدا نکرده اند. اما چند گزینه درمان می تواند شدت آن را کمتر کند. شایعترین روش درمان سم بوتولینوم (بوتاکس، دیزپورت، Xeomin) است. این نیز اغلب با اسپاسم همی فاسیال استفاده می شود. یک پزشک مقدار کمی از ماده وارد عضلات چشم تزریق می کند تا اسپاسم کاهش یابد. این اثر چند ماه طول می کشد تا به آرامی از بین برود. در موارد ملایم، پزشک داروهای زیر را تجویز می کند:
- کلونازپام (کلونپین)
- لورازپام (آتیوان)
- تری هگزی فنیلدیل هیدروکلراید (آرتان، تری هگزان، تریتان)
اینها معمولا تسکین کوتاه مدت را فراهم می کنند.
درمان های جایگزین عبارتند از:
- بیوفیدبک
- طب سوزنی
- هیپنوتیزم
- فن ماساژ و جابجا کردن ستون فقرات
- تغذیه درمانی
- عینک های رنگی
مطالعات علمی این درمان ها را ثابت نکرده است. اگر سایر گزینه ها مناسب نباشند، پزشک شما ممکن است عمل جراحی را پیش بینی کند. در عمل Myectomy، جراح برخی از عضلات و اعصاب در اطراف پلک را حذف خواهد کرد. جراحی همچنین می تواند فشار عصب صورت را کاهش دهد و باعث ایجاد اسپاسم همای فاسیال شود. نتایج دائمی است، اما احتمال عواقب وجود دارد.
عوارض پرش پلک چشم چیست؟
به ندرت، اسپاسم پلک ها علامت یک اختلال جدی مغز یا عصب است. وقتی پرش پلک نتیجه بیماری جدی تری است، تقریبا همیشه با علائم دیگر همراه می شوند. اختلالات مغزی و عصبی که ممکن است موجب بروز پرش پلک شوند عبارتند از:
- فلج بل (فلج صورت) که یک بیماری است که یک طرف چهره شما را به سمت پایین حرکت می دهد
- دیستونی که باعث ایجاد اسپاسم غیر عادی و قسمت اعصاب منطقه آسیب دیده می شود
- دیستونی سرویکس (تورتیکولیس اسپاسمودی)، که باعث اسپاسم تصادفی گردن و چرخش ناراحت کننده سر می شود
- مولتیپل اسکلروز (MS) که یک بیماری سیستم عصبی مرکزی است که باعث مشکلات شناختی و حرکتی و خستگی می شود
- بیماری پارکینسون، که می تواند باعث لرزش اندام، سختی عضلات، مشکلات تعادل و مشکل صحبت کردن شود
- سندرم تورت (Tourette's Syndrome)، که توسط حرکت غیر داوطلبانه و تیک های کلامی مشخص می شود
خراش های قرنیه ناشناخته همچنین می تواند باعث پرش پلک شود. اگر فکر می کنید آسیب های چشم را تجربه کرده اید، فورا به پزشک متخصص چشم مراجعه کنید. خراش قرنیه می تواند آسیب دائمی چشمی ایجاد کند.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟
پریدن پلک چشم در طول چند روز یا چند هفته با استراحت، تسکین استرس و کافئین کاهش می یابد. در صورت مشکلات زیر به پزشک مراجعه کنید:
- پریدن پلک چشم پس از چند هفته برطرف نشود
- پلک های شما در اثر پریدن به طور کامل بسته می شود و یا به سختی چشم را باز می کنید
- پریدن پلک در قسمت های دیگر صورت یا بدن نیز اتفاق می افتد
- چشم شما قرمز و متورم می شود یا ترشحاتی دارد
- دچار افتادگی پلک می شوید
چگونه می توان مانع از پرش پلک شد؟
- اگر اسپاسم پلک شما بیشتر اتفاق می افتد، یادداشت کنید. توجه داشته باشید مصرف کافئین، تنباکو و الکل، و همچنین میزان استرس و میزان خواب چه تاثیری بر پرش پلک دارد.
- اگر متوجه شدید در هنگامی که خواب کافی ندارید بیشتر دچار اسپاسم می شوید، سعی کنید 30 دقیقه تا یک ساعت زودتر به رختخواب بروید تا فشار روی پلک ها و اسپاسم کاهش دهید.
تهیه و تنظیم: گروه سلامت اوما
منبع:www.mayoclinic.org و www.healthline.com و www.webmd.com
