بواسیر یا هموروئید یکی از بیماری‌های شایع ناحیه مقعد است که بسیاری از زنان در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های خونی در اطراف مقعد یا قسمت پایینی راست‌روده متورم و ملتهب می‌شوند. نتیجه این التهاب می‌تواند درد، سوزش، خارش، احساس برآمدگی یا حتی خونریزی هنگام دفع باشد.
بر اساس مطالعات پزشکی، زنان به‌ویژه در دوران بارداری، پس از زایمان یا هنگام یبوست‌های مزمن، بیش از مردان در معرض ابتلا به بواسیر قرار دارند.
تغییرات هورمونی، فشار رحم بر رگ‌های لگنی، و تغییرات حرکتی روده‌ها در این دوران از عوامل مهم بروز این بیماری هستند.
هرچند بواسیر ممکن است باعث ناراحتی زیادی شود، اما قابل درمان است و با شناخت علائم اولیه می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد. آگاهی از نشانه‌ها و رفتارهای مؤثر در پیشگیری، نقش مهمی در سلامت مقعد و کیفیت زندگی زنان دارد.
در این مقاله از اوما به بررسی دقیق علائم بواسیر در زنان، علت‌های شایع آن، تفاوت بین بواسیر در دوران بارداری و پس از زایمان، و روش‌های علمی درمان از جمله لیزر درمانی بواسیر می‌پردازیم.
بواسیر در زنان چیست و چرا ایجاد می‌شود؟
بواسیر یا هموروئید به‌معنای تورم یا گشاد شدن رگ‌های خونی در دیواره مقعد و راست‌روده است. این بیماری در دو نوع دیده می‌شود:
- بواسیر داخلی: در قسمت داخلی مقعد یا راست‌روده ایجاد می‌شود و معمولاً با درد همراه نیست اما ممکن است باعث خونریزی هنگام دفع شود.
- بواسیر خارجی: در اطراف دهانه مقعد شکل می‌گیرد و معمولاً دردناک‌تر است، به‌ویژه هنگام نشستن یا دفع مدفوع.
در زنان، احتمال بروز بواسیر بیشتر از مردان است. علت این موضوع به شرایط فیزیولوژیکی و تغییرات هورمونی بدن زنانه برمی‌گردد. فشارهای لگنی، تغییرات دوران بارداری، و حتی یبوست ناشی از تغییرات هورمونی، همگی می‌توانند به تورم رگ‌های ناحیه مقعد منجر شوند.
برخی از دلایل مهم بروز بواسیر در زنان شامل موارد زیر است:
- بارداری: رحم بزرگ‌شده فشار زیادی به رگ‌های لگنی وارد می‌کند و باعث تورم آن‌ها می‌شود.
- یبوست مزمن: زور زدن هنگام اجابت مزاج باعث افزایش فشار داخل شکم و متورم شدن رگ‌های مقعدی می‌شود.
- زایمان طبیعی: انقباض‌های شدید هنگام زایمان می‌تواند به بروز یا تشدید بواسیر منجر شود.
- چاقی و کم‌تحرکی: افزایش وزن و نشستن طولانی‌مدت باعث اختلال در جریان خون و ایجاد هموروئید می‌شود.
- تغییرات هورمونی: نوسانات هورمون پروژسترون در دوران بارداری و قاعدگی می‌تواند عملکرد روده را کند کرده و زمینه‌ساز بواسیر شود.
بواسیر در زنان ممکن است از چند روز تا چند هفته طول بکشد و در صورت عدم درمان، به شکل مزمن درآید. اما خبر خوب این است که با تشخیص به‌موقع، اصلاح سبک زندگی و درمان‌های نوین مانند لیزر بواسیر توسط دکتر نجاری، می‌توان آن را به‌طور کامل کنترل یا درمان کرد.
علائم بواسیر در زنان
علائم بواسیر در زنان می‌تواند از ناراحتی خفیف تا درد و خونریزی قابل‌توجه متغیر باشد. در مراحل اولیه، نشانه‌ها ممکن است فقط هنگام دفع یا پس از نشستن طولانی احساس شوند، اما با پیشرفت بیماری، علائم دائمی‌تر و آزاردهنده‌تر می‌شوند.
در ادامه، شایع‌ترین علائم بواسیر در زنان را مرور می‌کنیم :
۱. احساس درد یا سوزش در ناحیه مقعد
یکی از اولین نشانه‌های بواسیر، درد یا سوزش در هنگام دفع مدفوع است. این درد معمولاً به‌صورت تیرکشنده یا احساس سوزش بعد از اجابت مزاج بروز می‌کند.
در بواسیر خارجی، حتی نشستن طولانی یا پوشیدن لباس تنگ هم می‌تواند باعث تحریک و درد شود.
۲. مشاهده خون در مدفوع یا روی دستمال
خونریزی یکی از علائم شایع بواسیر داخلی است. معمولاً خون قرمز روشن روی دستمال یا در کاسه توالت دیده می‌شود. اگر خونریزی مداوم باشد یا همراه با ضعف، سرگیجه و کاهش انرژی باشد، لازم است فوراً به پزشک مراجعه شود تا سایر علل احتمالی بررسی گردد.
۳. احساس برآمدگی یا توده در اطراف مقعد
در بواسیر خارجی یا نوع پیشرفته بواسیر داخلی، ممکن است فرد توده‌ای نرم یا برجستگی کوچکی را اطراف مقعد لمس کند. این توده در اثر التهاب رگ‌های سطحی ایجاد می‌شود و گاهی با احساس فشار یا پر بودن همراه است.
۴. خارش و سوزش مداوم
خارش یکی از علائم آزاردهنده است که معمولاً به‌دلیل ترشحات مخاطی یا التهاب پوست اطراف مقعد ایجاد می‌شود. استفاده از دستمال‌های خشک یا معطر می‌تواند وضعیت را بدتر کند، بنابراین باید از شست‌وشوی ملایم با آب ولرم استفاده شود.
۵. ترشح مخاط یا احساس رطوبت دائمی
در برخی زنان، به‌ویژه در بواسیر داخلی، ممکن است ترشحاتی شفاف یا چسبناک از مقعد خارج شود که باعث احساس رطوبت یا تحریک پوستی می‌شود. این علامت معمولاً نشان‌دهنده التهاب مزمن یا آسیب در بافت‌های داخلی است.
۶. احساس ناکامل بودن دفع
زنان مبتلا به بواسیر داخلی ممکن است پس از اجابت مزاج احساس کنند که هنوز بخشی از مدفوع باقی مانده است. این حس ناشی از تورم رگ‌ها در کانال مقعد است که مسیر خروجی را تنگ‌تر می‌کند.
این علائم معمولاً با عواملی مانند یبوست، استرس، کم‌تحرکی یا دوران بارداری شدت پیدا می‌کنند. در صورتی که نشانه‌ها بیش از یک هفته ادامه پیدا کند، یا خونریزی و درد افزایش یابد، مراجعه به پزشک متخصص کولورکتال ضروری است تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
بهترین روش درمان بواسیر
بهترین و مؤثرترین روش درمان بواسیر بستگی به شدت و نوع بیماری دارد، اما در سال‌های اخیر، لیزر درمانی بواسیر به‌عنوان پیشرفته‌ترین و کم‌عارضه‌ترین روش شناخته شده است. در این روش، پزشک با استفاده از اشعه لیزر، رگ‌های متورم و بافت‌های آسیب دیده را بدون نیاز به تیغ جراحی، بخیه یا بستری از بین می‌برد.
لیزر باعث بسته شدن رگ‌های خونی، کاهش فوری درد و جلوگیری از خونریزی می‌شود. بیمار معمولاً همان روز مرخص می‌شود و در کمتر از دو روز می‌تواند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد.
در مقایسه با روش‌های دارویی یا جراحی سنتی، لیزر درمانی درد کمتر، ترمیم سریع‌تر و احتمال بازگشت بسیار پایین‌تری دارد. به همین دلیل، متخصصان کولورکتال این روش را ایمن‌ترین و قطعی‌ترین درمان بواسیر در زنان می‌دانند.
سوالات متداول
- آیا بواسیر در زنان با درد همراه است؟
بله. در بواسیر خارجی معمولاً درد هنگام نشستن یا دفع مدفوع وجود دارد، اما در نوع داخلی ممکن است تنها خونریزی دیده شود و درد چندانی احساس نشود. - آیا بواسیر باعث خونریزی می‌شود؟
بله. یکی از شایع‌ترین نشانه‌های بواسیر داخلی، خون قرمز روشن روی دستمال یا در کاسه توالت است. اگر خونریزی شدید یا مداوم باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد. - آیا بواسیر در دوران بارداری طبیعی است؟
بله، به‌دلیل فشار رحم بر رگ‌های لگنی و یبوست بارداری، بواسیر در این دوران بسیار شایع است. اما اگر درد یا خونریزی زیاد باشد، پزشک باید بررسی کند تا درمان مناسب انجام شود. - آیا بواسیر باعث خارش و ترشح می‌شود؟
بله. ترشح مخاط و التهاب پوست اطراف مقعد می‌تواند موجب خارش، سوزش یا احساس رطوبت مداوم شود. - از کجا بفهمم علائم من بواسیر است یا بیماری دیگری؟
علائم بواسیر شبیه برخی بیماری‌های دیگر مانند شقاق یا فیستول مقعدی است. تنها راه تشخیص قطعی، معاینه پزشک متخصص کولورکتال است.
بواسیر در زنان یکی از بیماری‌های شایعی است که اگرچه ممکن است باعث درد، سوزش یا خونریزی شود، اما خوشبختانه قابل درمان است. شناخت علائم اولیه، کلید پیشگیری از پیشرفت بیماری است.
یادمان باشد، مراجعه به پزشک در مراحل اولیه نه‌تنها از گسترش بیماری جلوگیری می‌کند، بلکه مسیر درمان را کوتاه‌تر، کم‌هزینه‌تر و بدون استرس خواهد کرد. سلامت جسمی و آرامش روان، در گرو توجه به نشانه‌های بدن است حتی اگر کوچک به نظر برسند.
