همه دختران و زنان بالغ با عادت ماهیانه و نشانه های آن کاملا آشنایی دارند؛ زیرا اکثر آن ها ماهیانه یک بار آن را تجربه می کنند. این روال تا زمان یائسگی یعنی 50 الی 55 سال ادامه خواهد داشت و نشانه سلامت خانم ها برای بارداری می باشد. در این مقاله می خواهیم کمی علمی تر در مورد عادت ماهیانه صحبت کنیم و نکات مهم این دوران را برای شما بانوان اومایی عزیز بگوییم.
قاعدگی یا عادت ماهیانه چیست؟
یک قاعدگی یا پریود به معنی ریختن پوشش رحم در هر چرخه است. عادت ماهیانه بخشی از سلامت طبیعی جنسی برای زنان در طی سال های تولید مثل است. قاعدگی که شامل خونریزی از واژن است، عمدتا در میان انسان ها و حیوانات مشابه، مانند پستانداران وجود دارد. در این زمان بافت آندومتر از رحم خارج شده و از طریق واژن آزاد می شود.
بصورت میانگین زنان تقریباً هر 28 روز یک بار قاعدگی را تجربه می کنند. با این حال ممکن است بر اساس شرایط جسمانی و حتی ژنتیکی شروع هر چرخه برای خانم های مختلف متفاوت بوده و بین 24 الی 35 روز یک بار متغیر خواهد بود.
حقایقی که باید در مورد عادت ماهیانه باید بدانید!
در اینجا چند نکته اساسی در مورد قاعدگی را که حتما هر خانمی باید آن ها را بداند برایتان خواهیم گفت:
- دوره ها به طور معمول از سن 8 تا 16 سال شروع می شود.
- به طور متوسط ، حدود 5 تا 12 قاشق چای خوری خونریزی در هر ماه اتفاق می افتد.
- علائم سندرم قبل از قاعدگی شامل نفخ، تحریک پذیری و حساسیت سینه ها می باشد.
- بسیاری از خانم ها قاعدگی های نامنظم دارند که گاهی طبیعی و گاهی نشانه یک بیماری زنانه است؛ بنابراین اگر نگران هستید یا قبلا قاعدگی منظمی داشته اید و الان نامنظم شده است، باید به پزشک مراجعه کنید.
- شروع قاعدگی به معنی آغاز سال های باروری یک زن است. در نتیجه از زمانی که اولین قاعدگی خود را تجربه می کنید یعنی چند روز قبل از اولین قاعدگی، می توانید باردار شوید.
- قاعدگی با یائسگی پایان می یابد که معمولاً در سنین 45 تا 55 سالگی برای خانم ها اتفاق می افتد و کاملا متغیر است.
هر زن دو تخمدان دارد که هر کدام شامل تعدادی تخمک هستند. در ماه های باروری هر ماه یک تخمک قابل باروری آزاد می شود. همچنین، در هر ماه، رحم برای اینکه آمادگی حفاظت از تخمک بارور شده را در صورت وجود اسپرم فعال داشته باشد، پوشش داخلی را آماده می کند. اگر تخمک بارور نشود، به لایه داخلی آماده شده در رحم نیز نیازی نیست و همراه با تخمک بارور نشده تخلیه می شود. این دیواره همراه با خونریزی از واژن خارج خواهد شد که به آن پریود می گوییم. این اتفاق باید حتما بیفتد تا رحم برای ماه بعدی آماده شود و در صورت بارداری شرایط فراهم باشد.
اگر تخمک بارور شود، رحم برای کاشت تخمک و رشد جنین به پوشش داخلی احتیاج دارد و ریخته نمی شود. به همین دلیل است که با شروع بارداری قاعدگی متوقف خواهد شد.
از چه سنی قاعدگی شروع می شود؟
شروع دوره ها در دختران مختلف کاملا متفاوت است. این اتفاق زمانی رخ خواهد داد که تمام قسمت هایی که سیستم تولید مثل یک دختر را تشکیل می دهند بالغ باشند و با هم کار کنند. پریودهای دختران نوجوان به طور کلی از سنین 12 تا 14 سالگی شروع می شود، اما ممکن است از 8 تا 16 سالگی نیز شروع قاعدگی را تجربه نمایید. قاعدگی مرحله اصلی بلوغ هر دختر است و یکی از چندین علامت جسمی است که نشان می دهد دختر سالم است و می توان به راحتی به یک زن بالغ تبدیل شود.
حدود 6 ماه قبل از اولین قاعدگی، احتمال افزایش ترشح واژن وجود دارد. تا زمانی که ترشحات بوی شدید نداشته باشند یا باعث خارش نشوند، طبیعی است و جای نگرانی ندارد. دوره ها به طور منظم رخ می دهد تا زمانی که زن به سن یائسگی برسد.
روند هر چرخه عادت ماهیانه
هورمون های جنسی در هر چرخه که بصورت متوسط 28 روز است توسط غده هیپوفیز در مغز آزاد می شوند تا تخمدان ها را در طول چرخه تولید مثل تحریک کنند. این هورمون ها باعث رشد و بالغ شدن برخی از تخمک های زن می شوند که در فولیکول های تخمدان وی ذخیره شده اند.
فولیکول ها شروع به تولید هورمونی به نام استروژن می کنند. افزایش استروژن باعث می شود که پوشش رحم ضخیم شود تا برای کاشت تخمک بارور شده آماده گردد. اگر زنی در طی چند روز پس از آزاد شدن تخمک رابطه جنسی برقرار کرده و اسپرم فعال در لوله رحمی او وجود داشته باشد، به احتمال زیاد تخمک بارور شده و پروسه بارداری شروع می شود.
با این حال، توجه به این نکته مهم است که بارداری با رابطه جنسی بدون محافظت در هر زمان از چرخه قاعدگی امکان پذیر است. اگر تخمک بارور نشود، سطح استروژن و پروژسترون کاهش می یابد و پوشش رحم (آندومتر) شروع به شکستن می کند که با شروع خونریزی مشخص می شود. به طور کلی هر دوره از مقدار کمی خون و آندومتر تشکیل شده است. خونریزی در نتیجه شکستن رگ های خونی ریز داخل رحم است زیرا پوشش به خودی خود جدا می شود.
یک قاعدگی معمولا حدود 5 روز طول می کشد. در 2 روز اول خونریزی شدیدتر است. حتی وقتی جریان خون زیاد به نظر می رسد، مقدار خون از دست رفته معمولاً در حدود 5 تا 12 قاشق چای خوری است.
پریود بعضی از خانم ها سنگین تر از دوره های عادی است که به عنوان منوراژی شناخته می شوند. منوراژی باید توسط پزشک ارزیابی شود، زیرا به دلیل کم بودن مقدار خون در بدن می تواند منجر به مشکلاتی از جمله کم خونی گردد.
سندرم قبل از قاعدگی (PMS)
هر فرد قبل از قاعدگی علائمی را تجربه می کند که ناخوشایند هستند و به سندرم قبل از قاعدگی معروف می باشند. علائم PMS ممکن است شامل گرفتگی شکم و نفخ باشند. سندرم پیش از قاعدگی (PMS) یا تنش قبل از قاعدگی (PMT) مجموعه ای از علائم عاطفی، روانی و جسمی است که در هر چرخه قاعدگی اتفاق می افتد. البته راهکارهایی وجود دارد که می توان با آن ها این علائم را کاهش داد. علائمی که ممکن است در برخی از زنان در روزهای منتهی به پریود احساس شود:
- نفخ شکم
- آکنه
- سردرد های میگرنی یا خفیف
- تحریک پذیری
- درد، به ویژه کمردرد
- احساس ناخوشی
- احساس عاطفی پر تشنج یا آشفتگی
- بیخوابی
- عدم تمرکز
- حساسیت یا تورم پستان
- افزایش وزن جزئی
- پرخوری
به محض شروع پریود و شروع خونریزی، علائم به طور کلی بهبود می یابند. در بیشتر موارد، با پایان دوره، علائم کاملاً از بین می روند.
عوامل زیر ممکن است احتمال PMS را افزایش دهند:
- مصرف زیاد کافئین
- فشار
- سابقه افسردگی یا سایر بیماری های روحی
- سیگار کشیدن و مصرف الکل
- سابقه خانوادگی PMS
- مقادیر کم برخی از ویتامین ها و مواد معدنی، کلسیم و ویتامین های گروه B در بدن به دلیل تغذیه نامناسب
پریودهای نامنظم
طول متوسط یک چرخه 28 روز است، اما ممکن است از 21 تا 40 روز متفاوت باشد. برای بسیاری از زنان، طول چرخه و میزان خون ریخته شده تقریباً در هر چرخه یکسان است. با این حال، برخی از خانم ها پریود نامنظم دارند.
در افرادی که پریودهای نامنظم دارند ممکن است تغییراتی در موارد زیر وجود داشته باشد:
- طول فاصله بین دوره ها
- مقدار خون از دست رفته
- مدت زمان خونریزی
پریودهای نامنظم می تواند دلایل مختلفی داشته باشد و درمان آن به علتش بستگی دارد که باید توسط پزشک بررسی شود. از 6 سال قبل از یائسگی نیز نامنظم شدن پریودها امری طبیعی است زیرا بدن در حال آماده شده برای یائسگی می باشد. برخی از خانم ها نیز ممکن است تعدادی از پریودهای خود را به دلایل مختلف مانند بارداری، اضطراب یا تنش از دست بدهند.
پریودهای نامنظم ممکن است توسط طیف گسترده ای از عوامل از جمله موارد زیر ایجاد شود:
- ضایعات خوش خیم مانند فیبروم رحم، پولیپ آندومتر و اسکار
- عدم تعادل هورمون ها
- اختلالات خونریزی
- مصرف برخی از داروها
- تغییر در روش های جلوگیری از بارداری مانند مصرف قرص های ضد بارداری
- عفونت در رحم
- سرطان پوشش رحم یا سرطان دهانه رحم
آمنوره یا از دست دادن پریود چیست؟
آمنوره هنگامی اتفاق می افتد که زن به طور کلی برای چند ماه پشت سر هم پریود نشود و معمولاً سه قاعدگی متوالی را از دست می دهد. همچنین اگر در دختری تا 15 سالگی قاعدگی شروع نشده باشد، دچار این عارضه شده است. دلایل این شرایط عبارتند از:
- ورزش بیش از حد یا کاهش وزن زیاد
- فشار
- برخی از داروها، از جمله کنترل بارداری
- مشکلات هورمونی
- بارداری
پزشکان ممکن است هورمون درمانی را برای درمان آمنوره تجویز کنند.
سخن آخر
پریود شدن با علائم دردناک و ناخوشایند مختلفی همراه است. با اینکه هر خانم یا دختر همه این علائم را در پریودهای خود تجربه نمی کند اما درد و احساس های مختلف که خوب هم نیستند، در همه پریودها مشترک است. تنها نوع و شدت آن ها متفاوت می باشد.
Traci C. Johnson, MD. 5 Things You May Not Know About Your Period. on February 11, 2019