رنگ چشم نوزاد کی معلوم میشود؟

یکی از ویژگی های ظاهری که پدر و مادر در دوران بارداری به شدت به آن فکر می کنند و در موردش هیجان زده هستند رنگ چشمان نوزاد می باشد. غالباً اولین کاری که والدین بعد از تولد نوزاد انجام می دهند این است که به چشمان کودک خود نگاه کنند تا ببیند چشمان نوزادشان چه رنگی دارد. در حقیقت، رنگ چشم یکی از ویژگی های ژنتیکی است؛ اما ممکن است ژنی را به فرزندتان انتقال دهید که مربوط به پدر و مادر شما یا نسل های قبلی باشد؛ بنابراین احتمال تفاوت رنگ چشم نوزاد با رنگ چشم پدر و مادر وجود دارد. این موضوع بیشتر بستگی به ژن غالب در مورد رنگ چشم خواهد داشت و در این مطلب توضیحات کامل تری را در مورد رنگ چشم نوزاد به شما مامان و باباهای اومایی عزیز ارائه خواهیم داد. با ما همراه باشید.

رنگ چشم نوزاد چگونه شکل می گیرد؟

بیشتر نوزادان قفقازی با چشمان آبی خاکستری متولد می شوند، در حالی که بسیاری از نوزادان آفریقایی-آمریکایی، آسیایی و اسپانیایی تبار با چشم های قهوه ای روشن یا قهوه ای تیره به دنیا می آیند. حتی گاهی ممکن است چشم های آن ها سیاه باشد.

اما والدین نباید زیاد به این رنگ های اولیه بعد از تولد توجه کنند، زیرا با برخورد نور به سلول های تولید كننده رنگ در عنبیه، این رنگ بعد از مدتی که از تولد نوزاد بگذرد؛ تا حدودی تغییر می كند. عنبیه بخشی از چشم در پشت قرنیه است که با کنترل اندازه مردمک، میزان نور ورودی را تنظیم می کند. معمولاً این روند تغییر رنگ چشم ممکن است تا شش ماه بعد از تولد که رنگ چشم ها تثبیت می شود طول بکشد. با این حال، رنگ چشم می تواند تا حدود سه سالگی نیز در بعضی از بچه ها تغییر کند و برای تعداد کمی از موارد ممکن است تا بزرگسالی نیز تغییرات ادامه داشته باشد که البته این مورد بسیار نادر است.

نقش ملانین در رنگ چشم کودک

به طور کلی، رنگ چشم توسط ملانوسیت ها تعیین می شود. ملانوسیت ها سلول هایی هستند که نقش آن ها ترشح پروتئین ملانین یعنی رنگدانه در مکان مورد نیاز است؛ مثلا اگر کودک شما چشمان آبی داشته باشد با مرور زمان میزان ملانین تولید شده بسیار پایین است و رنگ چشم آبی می ماند. در صورتی که اگر بتواند تنها کمی بیشتر ملانین تولید کند رنگ چشمان نوزاد شما از آبی به سبز یا فندقی تغییر می کند. اگر کودک شما چشمان قهوه ای داشته باشد مقدار تولید ملانین زیاد است و ممکن است بعد از مدتی چشم ها به رنگ سیاه دیده شوند.

نقش ژنتیک کودک شما در رنگ چشم

به گفته دانشمندان، میزان تولید ملانوسیت ها توسط 15 ژن در بدن تحت تأثیر قرار می گیرد که دو ژن تاثیر بیشتری روی این موضوع دارند. این دو ژن دارای ترکیب رنگ های اصلی چشم ها هستند. یکی از این ژن ها دارای رنگ قهوه ای و آبی است و ژن دیگر دارای رنگ های آبی و سبز است؛ بنابراین در هر ژن هر کدام از رنگ ها بتوانند غالب شوند در نهایت رنگ چشم نوزاد شما را مشخص می کنند.

براساس آنچه در حال حاضر از نتایج تحقیقات به دست آمده است، برخی از دستورالعمل های کلی برای چگونگی به وجود آمدن رنگ چشم کودک وجود دارد. به عنوان مثال اگر هر دو والدین چشمان تیره دارند، احتمال اینکه کودک نیز چشمان تیره داشته باشد بسیار زیاد است زیرا رنگ قهوه ای غالب می باشد. با این حال، هنگامی که در هر دو خانواده پدر و مادر چشم های آبی وجود دارد، حتی در صورتی که چشمان پدر و مادر قهوه ای باشد احتمال آبی شدن چشمان فرزند شما زیاد است. 

با همه این تفاسیر، یادتان باشد که رنگ چشم تحت تأثیر یک یا دو ژن نیست بلکه توسط چندین ژن که با هم کار می کنند تعیین می شود. به همین دلیل، داشتن رنگ چشم کاملاً متفاوت از هر یک از والدین، برای بچه ها چیز غیرقابل تصوری نیست؛ بنابراین، گرچه به ندرت اتفاق می افتد که دو پدر و مادر دارای چشم آبی فرزندی با چشم های قهوه ای داشته باشند، اما غیر ممکن نیست. این پدیده به این دلیل رخ می دهد که رنگ چشم چند ژنی است، یعنی تحت تأثیر چندین ژن از نسل های مختلف قرار گرفته است که با هم کار می کنند تا رنگ چشم را تعیین کنند.

پیش بینی رنگ چشم کودک

از آنجا که هنوز چیزهای زیادی در مورد تأثیر متقابل ژن ها و نقش آن ها در تعیین رنگ چشم وجود ندارد، پیش بینی رنگ چشمان کودک قبل از تولد دشوار است؛ اما برخی از احتمالات وجود دارد که می توانند سر نخ هایی در مورد این موضوع به شما بدهند. برخی از نظریه ها در مورد رنگ چشم به شکل زیر می باشند:

- اگر هر دو والدین چشمان آبی دارند، به احتمال زیاد نوزاد هم چشمان آبی خواهد داشت؛ اما این امر صد در صدی نیست.

- وقتی هر دو والدین چشمانشان قهوه ای است، احتمال قهوه ای شدن چشم کودک بسیار زیاد است؛ اما این قاعده نیز استثنائاتی دارد. به خصوص اگر مادربزرگ و پدر بزرگ در هر دو طرف خانواده چشمان آبی داشته و اطلاعات ژنتیکی ژن آبی را به فرزندان خود منتقل کرده باشند.

- اگر یکی از والدین چشمان قهوه ای داشته باشد و یکی از والدین چشم های آبی، احتمال آبی شدن چشمان کودک 50 درصد است.

لازم به یادآوری است که تغییرات رنگ چشم معمولاً از روشن به تیره می باشد؛ بنابراین اگر کودک شما در ابتدا چشمان آبی دارد، ممکن است رنگ چشم او به مرور سبز، فندقی یا قهوه ای شود؛ به عبارت دیگر، اگر نوزادی با چشمان قهوه ای متولد شود چشمان او روشن تر نمی شود ولی در صورت داشتن رنگ های روشن احتمال تیره شدن آن و تبدیل به رنگ قهوه ای وجود دارد. علاوه بر این، حدود 10٪ از نوزادان در بزرگسالی نیز با تغییرات نور، تغییر رنگ چشم را تجربه می کنند.

آیا چشم های قهوه ای قوی تر هستند؟

به گفته پزشکان، افراد با چشم های آبی، خاکستری یا سبز نسبت به افرادی که دارای چشم های قهوه ای یا سیاه هستند، حساسیت بیشتری به نور دارند. در حقیقت، افرادی که چشمانی با رنگ های روشن دارند اغلب از فوتوفوبیا یا حساسیت نوری رنج می برند و این موضوع باعث می شود در معرض نور خورشید نتوانند کاملا چشمان خود را باز کنند یا پس از مدتی نشستن زیر نورهای فلورسنت احساس خستگی کنند.

این حساسیت ناشی از این واقعیت است که در افراد دارای چشم روشن، رنگدانه های کمتری در چندین لایه چشم نسبت به افراد دارای چشم های تیره، وجود دارد. در نتیجه، آن ها قادر به جلوگیری از اثرات نورهای شدید نیستند. با توجه به این نکته، اگر کودک شما چشمان روشنی دارد، باید بیرون از خانه فرزندان خود را تحت نظر داشته باشید و در صورت خستگی و نیاز به استراحتشان، این کار را انجام دهید.

البته به عنوان یک قاعده کلی بدون توجه به رنگ چشم کودک، بهتر است هنگام بیرون رفتن، از عینک آفتابی برای محافظت از چشمان کودک استفاده کنید.

مراقب چشمان نوزادتان باشید!

به یاد داشته باشید، چشمان کودک شما بسیار حساس است؛ بنابراین، برای اینکه مطمئن شوید که چند قدم برای ایمن نگه داشتن چشم کودک خود برداشته اید، ابتدا در طی ماه های اولیه پس از تولد باید چشم نوزادتان را تحت نظر داشته باشید و ترشح جزئی از چشم کودک خود را ببینید. هنگام استحمام، این ترشحات را با دقت با یک پنبه گرم پاک کنید. به علاوه باید از پاک کردن مداوم چشم کودک با دستمال های کاغذی جلوگیری کنید.

همچنین مراقب وسایل بازی که در اختیار کودک قرار می دهید، باشید. نوزادان کنترل عضلانی بسیار کمی دارند؛ بنابراین، احتمال دارد وسایل و بخصوص اشیای تیز را در چشمان خود فرو کنند. در حقیقت، آسیب های ناخواسته چشم در دوران نوزادی شایع است و در بعضی موارد می تواند به کاهش دائمی بینایی منجر شود. در عوض، سعی کنید از اسباب بازی های با ایمنی بالا و متناسب سن کودک استفاده کنید تا خطرات کاهش پیدا کنند. در ماه های اول بعد از تولد عدم انطباق و گردش ناخواسته چشمان کودک امری طبیعی است؛ اما باید به این موضوع توجه داشته باشید. در صورتی که در سه ماهگی شاهد لرزش چشمان کودک شدید، حتما با متخصص اطفال صحبت کنید؛ زیرا ممکن است نیاز به مراجعه به چشم پزشک وجود داشته باشد.

چرا در بعضی از کودکان رنگ یک چشم با چشم دیگر فرق دارد؟

بعضی اوقات نیز بچه ها با نوعی بیماری چشمی به دنیا می آیند که در آن، چشم ها از نظر رنگ با هم همخوانی ندارند. به طور معمول، این بیماری، معروف به هتروکرومیا، از بدو تولد بصورت مادرزادی یا در نتیجه یک بیماری دیگر یا نوعی ضربه ایجاد می شود.

به علاوه یک نمونه سندرم هورنر است که اختلال در مسیر عصبی مغز به یک طرف صورت و چشم است؛ بنابراین در صورت مشاهده هرگونه ظاهر غیرمعمول در رنگ چشم کودک خود، با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید تا در صورت نیاز به چشم پزشک ارجاع داده شوید.

سخن آخر

چشمان کودک شما هر رنگی که باشد، زیبا و منحصر به فرد خواهد بود. اگرچه ممکن است آرزو داشته باشید که کودک شما رنگ چشم خاصی داشته باشد، اما به محض ورود او به این دنیا چشم هایش هر رنگی هم که داشته باشد، به آن ها خیره شده و فکر می کنید که آن چشم ها زیبا ترین چشمانی هستند که تا به حال دیده اید.