محتویات روده ممکن است از طریق فیستول نشت کند و به مدفوع اجازه عبور از واژن را بدهد. خروج مدفوع از واژن می تواند نشانه فیستول واژن یا رکتوسل باشد. فیستول یک اتصال غیر طبیعی بین دو قسمت بدن مانند یک اندام یا رگ خونی است. ممکن است در مقعد یا واژن ایجاد شود.
فیستول انواع مختلفی دارد و در جاهای مختلفی از بدن می تواند ایجاد شود. از شایع ترین انواع آن فیستول مقعدی می باشد که باعث اتصال مقعد به اندام دیگر می شود. درمان فیستول مقعدی بدون جراحی تقریباً غیر ممکن است و روش های درمان خانگی و گیاهی تنها برای کاهش علائم و تسکین موقت هستند. کانال فیستول باید حتما با جراحی تخلیه و بسته شود.
فیستول رکتوواژینال چیست؟
فیستول رکتوواژینال یک سوراخ تونل مانند است که بین واژن و راست روده ایجاد می شود. علائم آن شامل نشت مدفوع، ترشحات غیر طبیعی و بدبوی واژن و آسیب بافتی است. شایع ترین علامت فیستول رکتوواژینال خروج گاز یا مدفوع از واژن است.
واژن لوله ای است که رحم را به فرج (اندام تناسلی خارج از بدن) متصل می کند. رکتوم بخشی از دستگاه گوارش است که روده بزرگ (کولون) را به مقعد متصل می کند. مدفوع و گاز را نگه می دارد تا زمانی که بدن آنها را آزاد کند.
در فیستول رکتوواژینال، آسیب به بافت واژن باعث مرگ بافت و ایجاد سوراخ (فیستول) می شود. این دهانه به مدفوع و گاز اجازه ورود به واژن شما را می دهد. فیستول رکتوواژینال نوعی فیستول واژن است.
علل فیستول رکتوواژینال
- زایمان طولانی مدت، پارگی واژن در حین زایمان یا اپیزیوتومی
- جراحی شکم یا لگن، از جمله سزارین و هیسترکتومی.
- سرطان در ناحیه لگن، مانند سرطان دهانه رحم یا سرطان روده بزرگ (کولون).
- بیماری های التهابی روده (IBD) مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو.
- عفونت های روده بزرگ مانند دیورتیکولیت.
- پرتودرمانی ناحیه لگن: وجود تومور سرطانی در راست روده، دهانه رحم، واژن، رحم یا کانال مقعدی میتواند منجر به فیستول رکتوواژینال شود.
به نقل از www.mayoclinic.org
A fistula caused by radiation can form at any time following radiation treatment, but most commonly forms within the first two years
پرتودرمانی برای سرطان های این نواحی می تواند شما را در معرض خطر قرار دهد. فیستول ناشی از پرتودرمانی می تواند در هر زمانی پس از پرتودرمانی ایجاد شود، اما بیشتر در دو سال اول ایجاد می شود.
علائم فیستول رکتوواژینال
علائم فیستول رکتوواژینال عبارتند از:
- درد شکم
- ترشحات بدبو از واژن
- گاز، چرک یا مدفوع که از واژن نشت می کند (بی اختیاری مدفوع)
- حالت تهوع و استفراغ یا اسهال
- مقاربت دردناک (دیسپارونی)
- عفونت های مکرر دستگاه ادراری (UTIs) یا واژینیت (عفونت های واژن)
- خونریزی مقعدی یا خونریزی واژینال
- تحریک پوست در واژن، فرج (ورودی واژن) یا پرینه (ناحیه بین واژن و مقعد)
- کاهش بی دلیل وزن
فیستول رکتوواژینال به ندرت باعث درد یا ناراحتی می شود و شما نمی توانید باز شدن آن را با انگشتان خود احساس کنید. اما ممکن است متوجه مشکلات دیگری مانند نشت گاز یا مدفوع، افزایش عفونت و رابطه جنسی دردناک شوید.
فیستول رکتوواژینال چقدر شایع است؟
سالانه حدود 100000 نفر در سراسر جهان به فیستول واژن مبتلا می شوند. احتمال ابتلا به فیستول رکتوواژینال در کشورهایی با منابع پزشکی محدود بیشتر است.
فیستول زایمان ممکن است پس از زایمان های طولانی مدت واژینال که چند روز طول می کشد ایجاد شوند. فشاری که کودک شما به دیواره واژن فشار می آورد می تواند جریان خون را کاهش دهد و باعث مرگ بافت شود.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) تخمین می زند که 2 میلیون زن در آسیا و جنوب صحرای آفریقا، دارای نوعی فیستول واژینال درمان نشده هستند.
فیستول رکتوواژینال چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک یک معاینه فیزیکی و معاینه لگن انجام می دهد و در مورد علائم از شما می پرسد.
تست های تشخیصی فیستول رکتوواژینال عبارتند از:
- آزمایش خون و آزمایش ادرار برای بررسی عفونت
- آزمایش رنگ با استفاده از رنگ در رکتوم برای بررسی علائم نشت بین واژن و راست روده
- فیستولوگرافی رادیوگرافی برای تعیین تعداد و اندازه فیستول ها
- ام آر آی یا سی تی اسکن لگن برای عکس برداری از واژن و راست روده
- سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر برای مشاهده رکتوم و قسمت پایین روده بزرگ (کولون)
- کولونوسکوپی برای بررسی داخل راست روده و تمام روده بزرگ
عوارض فیستول رکتوواژینال
عوارض فیستول رکتوواژینال ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بی اختیاری مدفوع
- ترشحات بدبو از واژن
- مشکلات تمیز نگه داشتن پرینه
- عفونت های مکرر واژن یا مجاری ادراری.
- تحریک یا التهاب واژن، پرینه یا پوست اطراف مقعد
- عود فیستول
- عوارض مربوط به تاثیر این عارضه روی عزت نفس و اعتماد بنفس شخص
در میان افراد مبتلا به بیماری کرون که دچار فیستول می شوند، احتمال بروز عوارض زیادتر است.
درمان فیستول رکتوواژینال چیست؟
برخی از فیستول های کوچک رکتوواژینال در طول زمان خود به خود بهبود می یابند. ممکن است برای عفونت ها به آنتی بیوتیک نیاز باشد.
اکثر افراد مبتلا به فیستول رکتوواژینال برای بستن دهانه فیستول نیاز به جراحی دارند. پزشک ممکن است از بافت نواحی دیگر بدن شما برای ترمیم فیستول رکتوواژینال استفاده کند. از هر 10 نفر 9 نفر پس از جراحی به طور کامل بهبود می یابند.
اگر سوراخ بزرگ باشد، ممکن است به کولوستومی موقت نیاز باشد. این روش مدفوع را از روده بزرگ و راست روده دور می کند تا زمانی که فیستول بهبود یابد. مدفوع از طریق یک سوراخ در شکم به نام استوما از بدن خارج می شود و در کیسه ای جمع می شود که مرتباً آن را عوض می کنید. بعداً برای اتصال مجدد روده و بستن استوما به جراحی دیگری نیاز خواهید داشت.
برخی از درمان های خانگی برای خروج مدفوع از واژن عبارتند از:
- شستشو با آب گرم بعد از حمام
- استفاده از دستمال مرطوب بدون عطر و بدون الکل یا توپ های پنبه ای از قبل مرطوب شده به جای دستمال توالت خشک
- پوشیدن لباس گشاد و لباس زیر نخی
- خوردن غذاهای پر فیبر و نوشیدن مایعات زیاد برای جلوگیری از یبوست
برای درمان فیستول رکتوواژینال به چه دکتری مراجعه کنیم؟
- جراح زنان و زایمان
- جراح کولورکتال (متخصص دستگاه گوارش)
