یکی از مسائلی که ممکن است برای والدین بسیار جالب و چالش برانگیز باشد این است که بچه به کدام والدین میره؟ گاهی پدر و مادرهایی که تجربه اولشون هست یا فرزند چندمشون تو راهه در مورد این موضوع ساعت ها بحث می کنند. در این مقاله می خواهیم این موضوع را برای شما مامان و بابای اومایی عزیز بیشتر باز کرده و از نظر علمی بررسی کنیم.
کودک من چه شکلی خواهد بود؟
هیچ گونه روش پیشگویی دقیق برای اینکه به شما بگوید کودکتان دقیقا چه شکلی می شود وجود ندارد؛ اما به لطف علم ژنتیک می توان سرنخ هایی پیدا کرد و بعضی چیزها را تا حدودی پیش بینی نمود.
وقتی صحبت از رنگ چشم کودک شما، بافت مو یا بلند بودن قد او می شود، همه این ویژگی ها به DNA کودک بستگی دارد. ژن ها از DNA ساخته شده اند. بیشتر ویژگی هایی که کودک شما به ارث می برد نتیجه ژن های متعدد از هر دو والدین است که با هم کار می کنند. به همین دلیل دقیقا نمی توان خصوصیات ژنتیکی را مشخص کرد چون نمی دانیم عوامل ژنتیک پدر و مادر چگونه با هم ترکیب شده اند.
چگونه ژنتیک بر رنگ موی کودک شما تأثیر می گذارد؟
اگر هم شما و هم همسرتان موهایی قهوه ای یا سیاه دارید، کودک شما نیز به احتمال زیاد موهای تیره ای خواهد داشت. موهای قهوه ای بر موهای بلوند غالب است، بنابراین اگر یکی از شما موهای روشن و دیگری موهای تیره دارد به احتمال زیاد موهای فرزندتان تیره می شود؛ اما احتمال بلوند شدن نیز وجود دارد. به همین ترتیب، اگر هم شما و هم همسرتان بلوند باشید، به احتمال زیاد نوزادان شما بلوند خواهند بود.
وجود موهای مادرزادی قرمز در والدین کمی پیچیده تر است و معمولا باید هر دو والدین این ژن را داشته باشند تا بر نوزادشان تاثیر داشته باشد. اگر پدر بزرگ و مادر بزرگ بلوند باشند اما موهای شما تیره باشد احتمال اینکه موهای فرزند شما بلوند شود وجود دارد.
اما بخاطر داشته باشید که ژن های مختلفی از هر یک از والدین وجود دارد که رنگ مو را تعیین می کند. همچنین ژن های دیگری وجود دارند که مقدار رنگدانه ای به نام ملانین را در موهای نوزاد کنترل می کنند. اگر مقدار زیادی از یک نوع ملانین به نام eumelanin در بدن وجود داشته باشد، موهای سیاه یا قهوه ای ایجاد می شود. اگر مقدار کمی eumelanin در بدن نوزاد باشد موهایش بلوند می شود. افراد مو قرمز نوع دیگری از ملانین را دارند که به نام فوملانین شناخته می شود.
چگونه ژنتیک بر رنگ چشم کودک شما تأثیر می گذارد؟
تشخیص اینکه کودک شما دارای چشمان آبی، قهوه ای یا سبز است، دشوار است. بیشتر نوزادان سفیدپوست با چشم های آبی یا خاکستری و نوزادان سیاه پوست و سبزه با چشم های تیره، معمولاً قهوه ای متولد می شوند.
اما مانند رنگ مو، رنگ چشم کودک توسط چندین ژن تعیین می شود که تولید رنگدانه ملانین را کنترل می کنند. رنگ چشم قهوه ای نسبت به سبز و آبی غالب است و بعد از آن سبز بر آبی غالب می باشد؛ اما در برخی موارد نیز اتفاق افتاده که یکی از والدین چشمان سبز و دیگری قهوه ای داشته و چشمان فرزندشان آبی شده است؛ زیرا در این حالت ممکن است پدر و مادر ژن چشم آبی مغلوب داشته باشند که به فرزندشان منتقل شده باشد.
چگونه ژنتیک بر وزن، قد و اندام کودک تأثیر می گذارد؟
ممکن است شما پسری 55 سانتیمتری و 2.2 کیلوگرمی به دنیا بیاورید، اما این بدان معنا نیست که او تا پایان عمر در رتبه های برتر جدول رشد و فردی قد بلند باشد. فاکتورهای زیادی از جمله رژیم غذایی و میزان وزن شما در دوران بارداری، وجود دارد که می تواند رشد کودک را در شکم شما تحت تأثیر قرار دهد. یکی از راه های به دست آوردن تقریبی از قد کودک این است که قد خود و همسرتان را با هم جمع کنید، سپس برای پسران 12.7 سانتیمتر بالاتر و برای قد دختران 12.7 سانتیمتر پایین تر در نظر بگیرید. حالا عدد به دست آمده را تقسیم بر دو کنید.
پیش بینی وزن کمی پیچیده تر است. تحقیقات نشان می دهد که حدود 40 درصد از استعداد وزن کودک از مادر و پدر به ارث می رسد؛ بنابراین وزن ما تنها 20 درصد از پدر و 20 درصد از مادر به ارث می رسد و مابقی به نحوه زندگی و تغذیه ما بستگی دارد.
آیا کودکان از بدو تولد بیشتر شبیه مادران هستند یا شبیه پدران؟
شاید شنیده باشید که نوزاد تازه متولد شده بیشتر شبیه مادرش است تا پدرش؛ اما تحقیقات نشان می دهد که بیشتر نوزادان به هر دو والدین به یک اندازه شباهت دارند و برخی مطالعات نشان می دهد که نوزادان در واقع در سه روز اول زندگی بیشتر شبیه مادران خود هستند.
چرا بعضی از کودکان بیشتر شبیه پدربزرگ یا مادر بزرگ هستند؟
اگر کودک شما دقیقاً شبیه به یکی از پدر بزرگ ها یا مادربزرگ ها شده باشد به دلیل ژن هایی است که از شما به ارث برده است. به همین دلیل گاهی اوقات نوزادان دقیقا شبیه عمه، خاله، عمو یا دایی می شوند.
سخن آخر
همان طور که گفتیم ویژگی های ظاهری مربوط به ژنتیک نوزاد می باشد؛ اما از آن جایی که دقیقا مشخص نیست چه ژن هایی را به ارث می برد نمی توان به طور دقیق پیش بینی کرد که نوزاد بیشتر شبیه به کدام والدین می شود.
Medically reviewed by Anita Sadaty, MD. How Your Baby Will Look Based on Genetics. Updated on October 18, 2019
