پس از اتمام دوره‌ی شش ماهه از تولد نوزاد که در طول آن، نوزاد صرفاً از شیر مادر به عنوان مهم‌ترین منبع رشد جسمی تغذیه می‌کند، شیر مادر دیگر به تنهایی پاسخگوی نیازهای تغذیه‌ای کودک برای رشد و سلامت او نیست. از این رو تامین غذاهای کمکی که نیاز کودک به املاح معدنی، ویتامین‌ها و برخی اسیدهای چرب را فراهم کند، از اهمیت بسزایی در رشد جسمی و ذهنی کودک برخوردار است. لازم به توضیح است، اتفاق نظر قابل توجهی در میان متخصصان حوزه سلامت در مورد شروع این دوره پس از شش ماهگی وجود دارد.
چرا شیر مادر به تنهایی کافی نیست؟
در رابطه با این پرسش مهم، بررسی‌های بسیاری در دنیا صورت گرفته است. برای مثال، نتایج یک تحقیق پنج ساله پزشکی در هندوستان نشان می‌دهد که صرفاً در 12 درصد از نوزادان کمتر از شش ماه که صرفاً از شیر مادر تغذیه می‌کنند، نشانه‌هایی از کمبود مواد مغذی مورد نیاز بدن را می‌توان مشاهده کرد. در حالیکه این عدد برای کودکان 12 تا 23 ماهه به بیش از 58.5 درصد می‌رسد. این بدان معناست که هر چه سن کودکان بالاتر می‌رود، شیر مادر به تنهایی از عهده تامین مواد مغذی و مورد نیاز کودک برای رشد کامل بر نمی‌آید.
نتایج همان بررسی نشان می‌دهد، کودکانی که بعد از اتمام دوره شش ماهه اول زندگی، صرفاً به شیر مادر اتکا می‌کنند، انتظار شکاف تغذیه‌ای و ایمنی پایین‌تر جسمی در مقابل برخی بیماری‌های قابل پیشگیری نظیر اسهال خونی و ذات الریه را دارند. لذا تامین غذای کمکی سالم، بخش مهمی از فرآیند رشد کودکان را شکل می‌دهد که علاوه بر رشد، آثار مهمی بر ایمنی و سلامت زندگی کودکان دارد.
همچنین سازمان جهانی بهداشت در گزارشی اشاره کرده است که شروع دیرهنگام غذای کمکی در کودکان منجر به عدم دریافت مواد مغذی مورد نیاز کودک، سرعت رشد کمتر کودک و ریسک‌هایی نظیر بروز برخی بیماری‌ها و سوء تغذیه در آنها می‌شود.
چه غذای کمکی خوب است؟
به عقیده متخصصان سلامت در سازمان جهانی بهداشت، غذای کمکی باید:
- در زمان مناسب داده شود: بعد از پایان دوره شش ماهه که نوزاد صرفاً به شیر مادر نیاز دارد، زمان مناسبی برای شروع غذای کمکی است.
- کافی باشد: غذاهای کمکی باید منابع کافی مورد نیاز برای انرژی، ویتامین ها، املاح معدنی و ریزمغذی‌ها را برای کودک فراهم کنند.
- سالم و بهداشتی باشد: غذاهای کمکی باید به صورت بهداشت تهیه و بسته‌بندی شده باشند و در زمان استفاده نیز با دست‌های تمیز خورده شوند.
- به اندازه خورده شود: غذای کمکی باید متناسب با اشتهای کودک و با نظم به وی داده شود.
سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند که در دوره شش تا هشت ماهگی کودک روزانه 2-3 بار در روز، در دوره نه تا یازده ماهگی روزانه 3-4 بار، در دوره یک تا دو سالگی روزانه 4 تا 6 بار غذاهای کمکی و میان وعده‌ی سالم به کودک داده شود. با افزایش سن کودک، تنوع غذاهای کمکی نیز می‌تواند افزایش پیدا کند.
معرفی یک میان وعده سالم برای کودکان
یکی از بهترین میان وعده‌های تولید شده در ایران که سرشار از مواد مغذی و ویتامین برای کودکان است، محصولی به نام بیسکوپلاس از شرکت بیسکویت گرجی است که سابقه درخشانی در تولید غذاهای کمکی برای کودکان دارد. مصرف بیسکویت بیسکوپلاس غنی شده از ویتامین‌ها و املاح معدنی می‌تواند نیازهای یک روز کودک را تامین کند. علاوه بر مصرف ساده، می‌توان این بیسکویت را در آب داغ یا شیر و آب میوه حل کرد. از سوی دیگر خوشمزه بودن بیسکوپلاس مصرف آن را به هر دو شکل برای کودکان دلخواه کرده است.
بیسکوپلاس برای همه کودکان بالاتر از 6 ماه مناسب است. این بیسکویت دارای 5 ماده معدنی و 12 ویتامین است. ید، آهن، سلنیوم، روی و مس مواد معدنی موجود در این غذای کمکی هستند. همچنین وجود ویتامین‌های A، C، E، D3، B1، B2، B3، B5، B6، B7، B9 و B12 این بیسکویت را به یک غذای کمکی کامل تبدیل کرده است. به این ترتیب مصرف این میان وعده ضمن تقویت سیستم ایمنی بدن، به رشد جسمی و ذهنی کودکان کمک می‌کند.
فرآیند تولید غذای کمکی بیسکوپلاس کاملاً بهداشتی و بدون دخالت دست است. این محصول دارای تاییدیه رسمی انجمن تغذیه علمی کودکان کشور، برگزیده تندیس بلورین محصول سلامت محور در ایران، محصول برگزیده نوآورانه ایرانی در جشنواره ملی نوآوری و محصول ایرانی در دانشگاه صنعتی شریف شده است که محصول مشابهی برای آن در کشور وجود ندارد.
