یکی از سؤالات رایج اکثر پدرها و مادرها این است که چه زمانی باید مسواک زدن دندان های کوچک نوزادشان را شروع کنند. آیا اصلاً مسواک زدن دندان های کوچک یک نوزاد شیرخوار ضرورتی دارد؟ جالب است بدانید که حتی پیش از دندان در آوردن هم باید لثه های نوزاد خود را تمیز کنید. پس از همین ابتدا متوجه می شویم که روش های متفاوتی برای بهداشت دهان و دندان کودکان در سنین مختلف وجود دارند که باید برای حفظ سلامت دهان و دندان کودکمان با آنها آشنا شد.
در طی چند ماه اول پس از تولد، نوزاد بسیار دوست داشتنی و ناز است. یک لحظه شادی بخش دیگر دندان درآوردن نوزاد است! به عنوان پدر و مادر، باید مراقب دندان های نوزداتان باشید. تمیز کردن لثه نوزاد قبل از دندان درآوردن امری حیاتی است، زیرا بعدا تبدیل به یک روال روزانه می شود. تشخیص زمان پوسیدگی دندان غیرممکن است، بنابراین بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی، رعایت بهداشت دهان و دندان است.
به طور کلی، دندان درآوردن در حدود شش ماهگی (بهترین غذا برای کودک 6 ماهه تا لیست غذاهای کودک یک ساله ) اتفاق می افتد، و گاهی اوقات ممکن است تا نه ماهگی دندان ظاهر نشود اما جای نگرانی نیست. هر کودک متفاوت است و سرعت رشد متفاوتی دارد- دیر یا زود کودک شما شروع به دندان در آوردن می کند. دندان های سالم برای کودک شما بسیار مهم است زیرا بدون آن بچه قادر نخواهد بود غذا بخورد و به درستی صحبت کند.
اولین ملاقات نوزاد با دندانپزشک:
- به طور کلی، باید پس از اولین تولد نوزاد به دندانپزشک مراجعه کنید.
- دندانپزشک تکنیک های مختلف بهداشت دهان را پیشنهاد می کند. دندانپزشک توضیح می دهد چگونه به دندان در آوردن نوزاد کمک کنید و چگونه مسواک را به او معرفی کنید. دندانپزشک همچنین زمان شروع استفاده از خمیر دندان را اعلام می کند و نوع خمیر دندان را نیز توصیه می کند.
آغاز مراقبت با لثه ها:
حتی قبل از اینکه دندان اول نوزاد ظاهر شود مراقبت از لثه ها مهم می باشد. در ابتدا نیازی به مسواک یا خمیر دندان نیست. برای اطمینان از این که لثه ها را به درستی تمیز میکنید، به این مراحل توجه کنید:
- یک دستمال نرم بردارید و با آب آشامیدنی آن را مرطوب کنید.
- این پارچه را در اطراف انگشت اشاره خود بپیچانید.
- حداقل دوبار در روز لثه کودک خود را پاک کنید (بیش از حد فشار وارد نکنید زیرا ممکن است لثه کودک آسیب ببیند).
- همچنین می توانید مسواک انگشتی خریداری کنید.
- این کار را بعد از غذا و قبل از خواب انجام دهید.
با انجام این کار، باکتری ها از لثه کودک شما پاک می شود. باکتری ها اغلب پشت پلاک چسبنده قرار می گیرند. این می تواند به دندان های کودک شما آسیب برساند زیرا شروع به آسیب رساندن به لثه ها می کنند.
مراقبت از دندان های شیری کودک:
ممکن است فکر کنید بهتر است از دندان های کودک محافظت نکند زیرا این دندان ها به زودی می افتند. اما این دندان ها در حقیقت به حفظ فاصله کمک می کنند. این دندان ها به کودک کمک می کند تا غذا را بخورد و به درستی صحبت کند. اگر از دندانهای شیری کودک خود مراقبت نکنید، ممکن است منجر به پوسیدگی دندان شود. این سبب ایجاد انسداد می شود که موجب آسیب بیشتر می شود.
مسواک زدن نوزاد (از بدو تولد تا یک سالگی)
شروع بهداشت دهان و دندان یک انسان باید بلافاصله پس از تولد او آغاز شود. اکثر مردم تصور می کنند نوزادی که دندانی ندارد و فقط از شیر تغذیه می کند نیازی هم به مراقبت از دهان و لثه هایش ندارد. این یک تصور کاملاٌ اشتباه است. شیر مادر، شیر خشک و سایر انواع شیر حاوی مقادیر قابل توجهی قند هستند که باقی ماندن این قند در دهان می تواند به سلامتی دندان ها و لثه آسیب برساند.
در این دوره سنی، والدین باید گاز استریل مرطوب یا پارچه مرطوب تمیزی را دور انگشت خود پیچانده و و لثه نوزادشان را با آن تمیز کنند. با چکاندن چند قطره آب در دهان نوزاد پس از خوردن شیر نیز می توان غلظت شیر را به حداقل رساند تا مقدار قند موجود در شیر در محیط دهان وی به حداقل برسد. تمیز کردن لثه های نوزاد به خصوص در هنگام شب که نوزاد بیشترین میزان شیر را می خورد، توصیه شده است.
کودکان نوپا (یک تا سه سالگی)
بلافاصله پس از رویش دندان های کودک باید مسواک زدن را آغاز کرد. زمان مناسب برای مسواک زدن در این دوره سنی، دو بار در روز و بعد از اولین و آخرین وعده غذایی است. بهترین وسیله برای رعایت بهداشت دهان و دندان در زمان رویش دندان تا سن 3 سالگی استفاده از مسواک انگشتی است.
چگونگی و زمان مسواک زدن دندان های نوزاد:
باید از زمانی که دندان ها ظاهر می شود از آن ها مراقبت کنید. این زمان از نوزادی تا نوزاد دیگر متفاوت است. در برخی از نوزادان اولین دندان در حدود ماه پنجم در می آید، اما در برخی ممکن است زودتر یا دیرتر دندان در بیاید.
- هنگامی که دندان های شیری را می بینید، باید از مسواک استفاده کنید. مسواک نوزاد مسواک با سر کوچک و نرم و یک دسته بزرگ برای نگهداری آسان است.
- در سن یک سالگی، می توانید دندان های نوزاد را با استفاده از خمیر دندان مسواک بزنید. فقط به اندازه یک نخود خمیر دندان بردارید و به آرامی دندان ها را بشویید. در سن دوسالگی می توانید از خمیر دندان فلوراید استفاده کنید.
- با استفاده از حرکات دایره ای کوچک و ملایم، دندان های فرزند خود را با دقت مسواک کنید.
- مطمئن شوید پس از مسواک زدن کودک خمیر دندان را بیرون می ریزد و سپس به آرامی دهان را بشویید.
- اگر کودک دوست ندارد شما دندان هایش را مسواک بزنید، مسواک را به خودش بدهید. این مسئله باعث میشود مسواک بیشتر تحت کنترل او باشد.
- اگر کودک شما فعال است، می توانید از مسواک در حالتی که کودک دراز کشیده است استفاده کنید. بهترین راه برای شروع این کار روی تخت است.
- هر سه تا چهار هفته مسواک کودک را عوض کنید.
انتخاب خمیر دندان مناسب:
خمیر دندان برای نوزادان با بزرگسالان متفاوت است:
- فلوراید عامل فعال خمیر دندان است که مانع پوسیدگی دندان می شود. مقدار بیش از حد این ماده شیمیایی برای نوزادان مضر است، به همین دلیل مهم است که بدانیم چه مقدار برای نوزادان مناسب است.
- اگر کودک شما زیر سه سال سن داشته باشد، باید دندان های او را با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید پایین تر بشویید. این مقدار حدود 1000ppm فلوراید است.
- اگر فرزند شما بالای 3 سال باشد، می توانید دندان های او را با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید که از 1350ppm تا 1500ppm می باشد بشویید. استفاده از خمیر دندان با بیش از این سطح فلوراید می تواند مضر باشد. این میزان فلوراید ممکن است منجر به آسیب دندان ها، لکه و گاهی اوقات استفراغ و اسهال شود.
- اگر کودک شما عادت بلعیدن خمیر دندان داشته باشد، می توانید خمیر دندان را عوض کنید. شما باید خمیر دندانی را انتخاب کنید که حاوی فلوراید 550ppm یا کمتر است.
آیا نیاز است از خمیر دندان استفاده کنم؟
خیر در چند سال اول نیازی به استفاده از خمیر دندان نیست. مسواک زدن به اندازه کافی مواد اضافی را از بین می برد و از پوسیدگی جلوگیری می کند. اگر میخواهید خمیر دندان استفاده کنید، از خمیردندان های مخصوص نوزادان استفاده کنید. این خمیردندان ها حداقل فلوراید را دارد. اجازه دهید کودک چند هفته تمرین کند. هنگامی که مسواک زدن به پایان رسید، به آرامی لثه نوزاد را ماساژ دهید. همچنین دهان کودک را شستشو دهید.
2 روش استفاده از مسواک انگشتی
1- کودک را روی پای خود بنشانید، سرش را کمی کج کرده و روی آرنج خود بگذارید. مسواک انگشتی را روی انگشت اشاره خود قرار دهید و به صورت افقی و آرام دندان ها را مسواک بزنید.
2-کودک را بخوابانید و سرش را روی پای خود بگذارید و با مسواک انگشتی به صورت افقی دندان هایش را مسواک بزنید.
نکات مهم:
- توجه داشته باشید پیش از اینکه کودک توانایی جمع کردن و بیرون ریختن آب دهان را کسب نکرده به هیچ وجه از خمیر دندان برای مسواک زدن دندان هایش استفاده نکنید.
- هیچ وقت به زور دهان کودک را برای مسواک زدن باز نکنید یا او را مجبور به مسواک زدن نکنید، زیرا این کار بعدها باعث بیزاری او از مسواک زدن خواهد شد.
- اگر کودک خواست مسواک را بجود یا آن را بگیرد، از این کار ممانعت نکنید، و بگذارید کنجکاوی کند. سپس به مسواک زدن ادامه دهید. در کل مراقبت از کودک نیازمند حوصله، صبر، و شکیبایی است.
راه های دیگر برای محافظت از دندان های کودک:
به غیر از مسواک زدن، برخی از نکات مهم دیگر نیز وجود دارد که باید به خاطر محافظت از دندان های کودک به آن ها توجه کنید. این نکات به شرح زیر هستند:
- از تغذیه نوزاد با غذاهای شیرین اجتناب کنید به خصوص مواد غذایی حاوی مواد مغذی شیرین کننده. غذاهای شیرین باید حداکثر چهار بار در روز باشند.
- هنگام انتخاب میان وعده های غذایی از سبزیجات و پنیر یا سایر غذاهای غیر شیرین استفاده کنید.
- شیر بطری به طور کلی باعث پوسیدگی دندان می شود - شیر مادر یا شیر خشک (بهترین شیر خشک برای وزن گیری) را استفاده کنید.
- از شیرهای طعم دار، آب میوه ها، سس ها و دیگر نوشیدنی ها باید اجتناب شود.
- برای کودک خود رژیم سالم و متعادل فراهم کنید و از ارائه غذاهای فرآوری شده و بسته بندی مانند رشته فرنگی، ماکارونی و شکلات اجتناب کنید.
تهیه و تنظیم: گروه سلامت اوما
منبع: www.momjunction.com
