کدام ویتامین برای سیستم ایمنی عالی است ؟

"چی بخورم که زود به زود سرما نخورم؟" این سوالی است که احتمالا در ذهن بسیاری از شما وجود دارد و ممکن است تاکنون نتوانسته‌اید باشید پاسخی مناسب برای آن پیدا کنید. هرچه سیستم ایمنی شما قوی‌تر باشد، کمتر دچار انواع عفونت‌ها و بیماری‌هایی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا خواهید شد.  تغذیه مناسب یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای تقویت سیستم ایمنی به شمار می‌آید. کمبود مواد مغذی مثل ویتامین‌ها و مواد معدنی با قطعیت تضعیف سیستم ایمنی را در پی خواهد داشت. در این مقاله همراه ما باشید تا بهترین ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی را به شما معرفی کنیم.

سیستم ایمنی بدن چیست ؟

سیستم ایمنی همچون سدی است که از بدن در برابر مهاجمان خارجی مثل باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و مواد شیمیایی تولید شده توسط میکروب‌ها محافظت به عمل می‌آورد. سیستم ایمنی شامل اندام‌ها، سلول‌ها و پروتئین‌های مختلفی می‌شود که همه با هم کار می‌کنند تا اجازه فعالیت به عوامل آسیب‌زای خارجی را ندهند. برای تقویت سیستم ایمنی می‌توان از مولتی ویتامین‌ها کمک گرفت. مولتی ویتامین‌هایی همچون قرص مولتی دیلی مواد مغذی بسیاری را شامل می‌شوند و توان دفاعی بدن در برابر میکروب‌ها را افزایش می‌دهند. سیستم ایمنی 2 بخش اصلی دارد:

• سیستم ایمنی ذاتی که با آن متولد شده‌اید و تحت تاثیر ویژگی‌های وراثتی قرار دارد.
• سیستم ایمنی تطبیقی که وقتی بدن در معرض میکروب‌ها قرار می‌گیرد، فعال شده و عملکرد خود را آغاز می‌کند.

این دو سیستم ایمنی هر دو در کنار هم کار می‌کنند تا بتوانند از بدن شما در برابر عوامل بیماری‌زا به خوبی محافظت کنند.

ویتامین های موثر در تقویت سیستم ایمنی

کمبود مواد مغذی و مشکلات تغذیه‌ای یکی از معضلات دنیای امروز به شمار می‌آید. در پاسخ به این عارضه علم داروسازی با تولید مکمل‌های غذایی بهترین راهکار درمانی را در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد. به منظور ارتقاء سیستم ایمنی بدن علاوه بر ویتامین‌ها از برخی عصاره‌های گیاهی نیز می‌توان بهره گرفت. به عنوان مثال در کپسولی مثل پاورفیت که جهت تقویت سیستم ایمنی فرموله شده، به جای مواد مغذی از عصاره قارچ شیتاکه استفاده شده است. به طور کلی می‌توان گفت که همه ویتامین‌ها در بهبود سیستم دفاعی بدن تاثیرگذارند اما مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر است:

ویتامین E برای بهبود عملکرد سیستم دفاعی بدن

ویتامین E در گروه ویتامین‌های محلول در چربی قرار داشته و یک آنتی اکسیدان بسیار قوی به حساب می‌آید. این ویتامین به بدن انسان کمک می‌کند تا به مقابله با عفونت پرداخته و ضد التهاب عمل نماید. ویتامین ای دوستدار قلب بوده و با گشاد کردن رگ‌های خونی از تشکیل لخته خون ممانعت به عمل می‌آورد و به همین دلیل یکی از بارزترین فواید آن را کمک به سلامت قلب می‌توان دانست. به منظور تقویت سیستم ایمنی هم می‌توانید از کپسول ویتامین E استفاده کنید و هم از منابع غذایی غنی از این ویتامین که شامل موارد زیر هستند:

• بادام
• بادام زمینی
• دانه‌های آفتاب‌گردان
• فندق
• روغن آفتاب‌گردان، گلرنگ و سویا

نقش آنتی اکسیدانی ویتامین E موجب می‌شود تا رادیکال‌های آزاد که مخرب سلول هستند، فرصت خودنمایی در بدن پیدا نکنند. رادیکال‌های آزاد مولکول‌های بسیار واکنش پذیر و ناپایداری هستند که در نتیجه اکسیداسیون یا قرار گرفتن در معرض سموم موجود در محیط در بدن تولید می‌شوند. ویتامین ای این قابلیت را دارد که با رادیکال‌های آزاد مقابله نماید و احتمال بروز بسیاری از بیماری‌ها و عفونت‌ها را در بدن کمتر کند. افراد بزرگسال حداکثر به مقدار 1000 میلی‌گرم در روز می‌توانند ویتامین E مصرف کنند.

مصرف ویتامین C برای پیشگیری از سرماخوردگی و دیگر بیماری ها

احتمالا بسیاری از شما ویتامین C را به عنوان بهترین ویتامین برای سیستم ایمنی بدن می‌شناسید چرا که از دیرباز شنیده‌اید:"اگر می‌خواهید سرما نخورید، پرتقال و لیمو شیرین مصرف کنید." دو میوه نامبرده شده از بهترین منابع تامین ویتامین ث برای بدن به شمار می‌آیند. بسیاری از تحقیقات نشان می‌دهند که ویتامین سی نقش چندانی در پیشگیری از بروز سرماخوردگی ندارد، اما در حد قابل توجهی می‌تواند دوره سرماخوردگی را کوتاه کرده و از شدت علائم بیماری بکاهد. این ویتامین نیز همانند ویتامین E خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و با سرکوبی رادیکال‌های آزاد سیستم دفاعی بدن را قوی می‌کند.

به جز مرکبات که منبعی سرشار از ویتامین سی هستند، در اسفناج، کلم پیچ، فلفل دلمه‌ای، کلم بروکسل، توت فرنگی، پاپایا و بسیاری دیگر از میوه و سبزیجات نیز می‌توانید این ویتامین را بیابید. ویتامین C جزء ویتامین‌های محلول در آب است و مازاد آن از بدن دفع می‌شود. اما به هر حال از قرص ویتامین سی نباید بیش از مقدار توصیه شده برای مصرف این ویتامین استفاده کنید. بزرگسالان حداکثر 2000 میلی‌گرم در روز می‌توانند ویتامین سی بخورند.

ویتامین D با خاصیت آنتی اکسیدانی بسیار قوی

این ویتامین به عنوان ویتامین آفتاب شناخته می‌شود چراکه بدن انسان با قرارگیری در معرض نور خورشید قابلیت ساخت آن را دارد. ویتامین D نیز خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و برای حمایت از سیستم ایمنی یکی از بهترین‌ها به شمار می‌آید. منابع غذایی محدودی وجود دارند که با مصرف آنها می‌توان ذخیره ویتامین دی در بدن را افزایش داد. از جمله این غذاها می‌توان به ماهی سالمون، ماهی خال مخالی، ماهی تن و ساردین اشاره کرد.

کمبود ویتامین دی یکی از شایع‌ترین کمبود مواد مغذی در جهان به شمار می‌آید. خاصیت آنتی اکسیدانی و فواید این ویتامین آنقدر زیاد است که حتی محققان بر آن شدند که برای پیشگیری و درمان کرونا نیز تحقیقات مختلفی روی این ویتامین انجام دهند تا اثربخشی آن مورد بررسی قرار بگیرد. نتیجه بعضی از پژوهش‌ها نشان داد که احتمال بروز کرونا در افرادی که سطوح مناسبی از ویتامین دی در بدن خود دارند، کمتر از سایرین است. البته مطالعات بیشتری در این زمینه باید صورت گیرد. حداکثر مقدار مجاز برای مصرف ویتامین D در بزرگسالان 100 میکروگرم معادل با 4000 IU است.

برای خرید قرص ویتامین D و سایر ویتامین‌های تاثیرگذار در سیستم ایمنی بدن می‌توانید به صورت اینترنتی نیز اقدام کنید. داروخانه آنلاین مثبت سبز به مدیریت جناب آقای سید مرتضی مهر طباطبایی یکی از بهترین مراکز برای خرید آنلاین مکمل‌های غذایی است.

ویتامین A برای مبارزه با عفونت ها

ویتامین A یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که برای مبارزه با عفونت‌ها بسیار موثر عمل می‌کند. این ویتامین به ارتقاء سیستم ایمنی، بهبود عملکرد سیستم بینایی و تولید مثل کمک کرده و به قلب، ریه‌ها، کلیه‌ها و سایر اندام‌ها کمک می‌کند تا عملکرد خود را به درستی انجام دهند. ویتامین آ دو نوع مختلف دارد. نوع اول، ویتامین A از پیش ساخته شده است که در گوشت، مرغ، ماهی و لبنیات یافت می‌شود و نوع دوم  پروویتامین A است که در میوه، سبزیجات و سایر محصولات گیاهی وجود دارد. هویج، سیب زمینی شیرین، کدو تنبل، کدو حلوایی، طالبی و سبزیجات با برگ سبز تیره از بهترین منابع تامین ویتامین آ برای بدن به حساب می‌آیند.

فولیک اسید و ویتامین B12

اسید فولیک ویتامین B9 است که یکی از ویتامین‌های گروه ب بوده و محلول در آب به شمار می‌آید. فولات شکل طبیعی این ویتامین بوده که در مواد غذایی همچون لوبیا و عدس یافت می‌شود. نوع مصنوعی ویتامین ب 9 را فولیک اسید می‌گویند که در مکمل‌های غذایی یافت می‌شود. ویتامین B12 نیز یکی دیگر از ویتامین‌های ب است که همانند فولیک اسید سطوح پایین آن در بدن با تضعیف سیستم ایمنی همراه خواهد بود. سطوح ناکافی اسید فولیک و ویتامین B12 می‌تواند با تاثیر بر تولید اسید نوکلئیک، سنتز پروتئین، مهار فعالیت سلول‌های ایمنی و تداخل در فرآیندهای متابولیک پاسخ ایمنی بدن را به شدت تغییر داده و دچار اختلال کند. اگر سطح این دو ویتامین در بدن در حد مناسب باشد، توان دفاعی بدن در برابر عوامل آسیب‌زا افزایش خواهد یافت.

کدام ماده معدنی برای سیستم ایمنی عالی است ؟

به جز ویتامین‌ها دیگر مواد مغذی همچون مواد معدنی نیز می‌توانند در عملکرد سیستم ایمنی تاثیر مثبت بر جای بگذارند. بهترین مواد معدنی برای سیستم ایمنی بدن شامل موارد زیر هستند:

آهن

ماده معدنی آهن به بدن کمک می‎‌کند تا مقدار اکسیژن کافی را به سلول‌ها رسانده و در فرایندهای سیستم ایمنی نقش چشمگیری داشته باشد. کمبود آهن در بدن کم‌خونی ناشی از فقر آهن را بوجود می‌آورد. به طور کلی آهن موجود در مواد غذایی بر دو نوع است: آهن هِم که در محصولات حیوانی مثل گوشت وجود دارد و آهن غیرهِم که در گیاهان یافت می‌شود. آهن هِم جذب بهتری نسبت به آهن غیر هم دارد. اگر گیاه‌خوار هستید می‌توانید برای تامین آهن از حبوباتی همچون لوبیا و عدس، کلم بروکلی و غلات غنی شده با آهن استفاده کنید. همچنین در صورت لزوم می‌توان از قرص آهن نیز کمک گرفت تا به رفع کم‌خونی کمک شود.

سلنیوم

سلنیوم تاثیری بی‌نظیر در سیستم ایمنی بدن داشته و در پیشگیری از عفونت‌ها نیز موثر است. غذاهای حیوانی بهترین منبع تامین سلنیوم برای بدن محسوب می‌شوند. البته مقدار سلنیوم موجود در آجیل برزیلی آنقدر زیاد است که مقادیر اندکی از آن تمام نیاز روزانه به این ماده معدنی را برطرف می‌کند. سلنیوم خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و با کاهش استرس اکسیداتیو در بدن، التهاب را کاهش داده و سیستم ایمنی را تقویت می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که سطوح مناسب سلنیوم در بدن موجب بهبود پاسخ ایمنی بدن در برابر عوامل آسیب‌زا خواهد شد.

زینک برای سیستم ایمنی

ماده معدنی روی که نام انگلیسی آن "زینک" است، در متابولیسم و سیستم ایمنی بدن عملکرد قابل توجهی دارد. همه ما برای تولید سلول‌های جدید در سیستم ایمنی نیازمند مقادیر مناسب از عنصر روی هستیم. زینک بیش از هر چیز در غذاهای حیوانی مثل صدف و گوشت گوسفند و مرغ وجود دارد. اگر یک رژیم غذایی مناسب و متنوع داشته باشید، بعید است که با کمبود روی در بدن مواجه شوید. تسریع در بهبود زخم‌ها، جلوگیری از ریزش مو، استحکام ناخن‌ها، افزایش رشد جسمی و ذهنی کودکان، تقویت قدرت باروری در مردان، تنظیم عملکرد غده تیروئید و بهبود حس چشایی و بویایی از مهم‌ترین فواید زینک در بدن محسوب می‌شود.

دیگر راهکارها برای تقویت سیستم ایمنی

به جز تغذیه عوامل دیگری نیز در بهبود عملکرد ایمنی بدن تاثیرگذار هستند:

• به طور مرتب تمرینات ورزشی انجام دهید
• سیگار نکشید
• وزن خود را در حد تعادل حفظ نمایید
• خواب کافی داشته باشید
• از مشروبات الکی استفاده نکنید
• استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید
• واکسن‌های خود را به موقع بزنید

برای اینکه کمتر بیمار شوید نظافت شخصی و شستن مداوم دست با آب و صابون را نیز فراموش نکنید.

گفتار پایانی

بهترین ویتامین‌‌ها برای تقویت سیستم ایمنی شامل ویتامین C، E، A، D و برخی ویتامین‌های گروه B می‌شود. به جز ویتامین‌ها مواد مغذی دیگری همچون سلنیوم، روی و آهن نیز در ارتقاء سیستم ایمنی نقش موثری دارند. بهترین راهکار برای تامین مواد مغذی ذکر شده، انتخاب غذاهای سالم در رژیم غذایی است. اما اگر رژیم غذایی پاسخگوی نیاز بدن به ویتامین‌ها و مواد معدنی نباشد، به ناچار باید به سراغ مصرف مکمل‌های غذایی مثل مولتی ویتامین‌ها بروید.