نشانه های زایمان زودرس کدامند؟

گروه سلامت اوما: زایمان زودرس یا پیش از موعد مقرر زایمان، باعث ایجاد مشکلات جدی برای سلامتی نوزاد می‌شود. نوزادانی که قبل از هفته ۳۷ بارداری متولد می‌شوند، ممکن است با مشکلات تنفسی، قلبی و عروقی، رشد و تغذیه، مغزی و عصبی مواجه شوند. بنابراین، تشخیص و مراقبت فوری پزشکی برای جلوگیری از عوارض جدی برای نوزادان زایمان زودرس حیاتی است. اقداماتی مانند مراقبت پزشکی منظم، مدیریت عوامل خطرساز، رعایت بهداشت و مدیریت استرس می‌توانند به کاهش خطرات زایمان زودرس کمک کنند.

زایمان زودرس چیست؟

زایمان زودرس یک وضعیت است که رحم مادر قبل از هفته‌های 37 از دوره بارداری شروع به فعالیت زایمانی می‌کند. در بسیاری از موارد، زایمان در هفته‌های 37 تا 42 بارداری اتفاق می‌افتد و این دوره به عنوان زمان معمولی زایمان محسوب می‌شود. اما زمانی که زایمان در قبل از هفته 37 رخ می‌دهد، به عنوان زایمان زودرس شناخته می‌شود.

زایمان زودرس می‌تواند برای مادر و نوزادشان خطراتی را به همراه داشته باشد، زیرا نوزاد در این مراحل از بارداری هنوز کامل نشده است و احتمال مشکلات تنفسی و دیگر مشکلات سلامتی برای او افزایش می‌یابد. علاوه بر این، زایمان زودرس می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامت برای مادر نیز شود، از جمله عفونت‌های مربوط به زایمان و مشکلات در حین زایمان مانند پارگی رحم.

نشانه‌های زایمان زودرس کدامند؟

نشانه‌های زایمان زودرس می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

نشت مایع آمنیوتیک(مایع کیسه آب جنین):

اگر مایع آمنیوتیک زودتز از موعد زایمان نشت کند، این ممکن است یک نشانه زایمان زودرس باشد.

نشت مایع آمنیوتیک در زایمان زودرس ممکن است علت مشکلات جدی برای مادر و جنین باشد. مایع آمنیوتیک (آب کیسه جنین) عایق و محافظت‌کننده‌ای برای جنین است و نقص در آن می‌تواند به عوارضی مانند عفونت، فشار بر جنین و زایمان زودرس منجر شود. در صورت نشت مایع آمنیوتیک، مهم است که به زودی به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت را بررسی کرده و اقدامات لازم را انجام دهد. این ممکن است شامل تشخیص علت نشت، پیگیری علایم و نظارت بر وضعیت جنین باشد.

تغییر در ضربان قلب جنین:

هر تغییر ناگهانی در ضربان قلب جنین می‌تواند نشانه‌ای از زایمان زودرس باشد. 

تغییر در ضربان قلب جنین در زایمان زودرس می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات جدی باشد. در این شرایط، ضربان قلب جنین ممکن است ناپایدار شود یا از حالت نرمال خارج شود. این می‌تواند ناشی از عواملی مانند کمبود اکسیژن به جنین، استرس جنین، عوارض نشت مایع آمنیوتیک، یا مشکلات دیگر باشد.

در صورت تغییر در ضربان قلب جنین، بسیار مهم است که به زودی به مراکز درمانی مراجعه کنید تا پزشک مربوطه و تیم درمانی وضعیت را ارزیابی کنند. آن‌ها ممکن است اقداماتی مانند انجام مانیتورینگ مداوم برای ضربان قلب جنین، انجام آزمون‌های تصویربرداری، یا اقدامات درمانی فوری را توصیه کنند تا سلامت جنین و مادر را حفظ کنند.

احساس درد شدید و متمرکز در پشت بخصوص در لگن:

این نشانه می‌تواند نشاندهنده فعالیت رحم و شروع زایمان باشد.

احساس درد شدید و متمرکز در پشت، به ویژه در لگن، ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی در زایمان زودرس باشد. این نوع درد معمولاً نشانه از فشار و فعالیت رحم بر روی لگن است که ممکن است منجر به زایمان زودرس شود. این درد معمولاً به صورت متعادل در دو طرف پشت و لگن احساس می‌شود و ممکن است با تنش‌های اضافی افزایش یابد.

اگر احساس درد شدید و متمرکز در پشت، به ویژه در لگن، در زمان زایمان زودرس دارید، باید به زودی به مرکز درمانی مراجعه کنید. پزشکان و نیروهای درمانی می‌توانند با انجام ارزیابی‌های لازم، اطمینان حاصل کنند که زایمان زودرس یا مشکلات دیگری را ایجاد نکرده‌اید و در صورت لزوم، برنامه‌های درمانی مناسب را برای شما ارائه دهند.

تنگی نفس و سختی در تنفس:

زایمان زودرس می‌تواند با تنگی نفس و سختی در تنفس همراه باشد. 

تنگی نفس و سختی در تنفس در زمان زایمان طبیعی ممکن است اتفاق بیفتد، اما در برخی موارد می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی باشد. در زمان زایمان، بدن ممکن است به علت فشار و تغییرات زیاد در سیستم تنفسی دچار تنگی نفس شود. این امر معمولاً به علت فشار رحم بر ریه‌ها و تغییرات هورمونی است که منجر به تنگی نفس موقت می‌شود.

اما، اگر تنگی نفس شدید یا سختی در تنفس همراه با علائمی مانند درد در قفسه سینه، سرگیجه، سردرد شدید، ضربان قلب نامنظم، یا ضعف ناگهانی باشد، ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی مانند اختلالات قلبی یا ریه‌ای باشد. در این صورت، لازم است به زودی به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید تا علت این علائم بررسی شود و درمان مناسب اعمال شود.

در هر صورت، در صورت تجربه تنگی نفس یا سختی در تنفس، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین راهکار برای شما تعیین شود.

خونریزی واژینال:

خونریزی غیرطبیعی و واژینال قبل از موعد متوقع زایمان ممکن است نشانه‌ای از زایمان زودرس باشد. خونریزی واژینال در زایمان زودرس ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی باشد و نیاز به توجه فوری داشته باشد. این مشکل ممکن است ناشی از عوامل مختلفی مانند لخته شدن خون در رحم، تماس با بافت‌های رحمی نرمال، یا مشکلاتی در مجرای تولید مثل بیماری‌های رحمی یا عفونت‌های تناسلی باشد.

در صورت خونریزی واژینال در زمان زایمان زودرس، بهترین اقدام این است که به سرعت به مرکز درمانی مراجعه کنید تا توسط پزشک مورد ارزیابی قرار بگیرید و درمان مناسب را دریافت کنید. در برخی موارد، ممکن است نیاز به اعمال پزشکی فوری مانند سزارین یا داروهای ضد انعقاد داشته باشید تا جلوی خطرات جدی مانند خونریزی بیشتر یا عفونت را بگیرید.

احساس فشار و نفخ در لگن:

این احساس ممکن است نشانه شروع فعالیت رحم و آماده شدن برای زایمان باشد.

احساس فشار و نفخ در لگن در زمان زایمان زودرس می‌تواند از علائم پیش‌گویی کننده‌ای باشد. این احساسات معمولاً ناشی از فعالیت رحم و فشار بر قسمت های لگنی می‌باشند. در زمان زایمان، رحم به منظور تولید فشار لازم برای پیشبرد فرآیند زایمان، تحریک می‌شود که می‌تواند به احساسات فشار و نفخ در مناطق لگنی منجر شود.

بنابراین، اگر احساس فشار و نفخ در لگن همراه با علائم دیگری مانند خونریزی، درد شدید، تغییر در حرکت جنین و ... داشته باشید، بهتر است به زودی به مرکز درمانی مراجعه کنید.

انقباضات رحمی:

انقباضات متعدد و نامنظم در رحم که به‌طور متوسط هر 5 تا 10 دقیقه یا حتی بیشتر اتفاق می‌افتند، ممکن است یک نشانه از آغاز زایمان زودرس باشد که در آن گردن رحم در زمان زایمان زودرس ممکن است سریع‌تر از معمول تغییر کند، مانند باز شدن و نرم شدن آن.

درد شدید شکمی:

درد شدید شکمی در زمان زایمان زودرس می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی باشد و نیاز به ارزیابی و درمان فوری داشته باشد. این درد ممکن است به علت مشکلات مختلفی از جمله:

انقباضات رحم: در زمان زایمان، انقباضات شدید و ناپیوسته رحم ممکن است به علت زایمان زودرس ایجاد شود که باعث درد شکمی شدید می‌شود.

فشار بر رحم: نوزاد زایمان زودرس ممکن است هنوز کامل نباشد و فشار زیادی بر رحم وارد کند که موجب درد شکمی شدید می‌شود.

عوارض زایمان زودرس: زایمان زودرس می‌تواند با عوارض مختلفی همراه باشد، از جمله جراحی کورتاژ (پاکسازی رحم) یا عفونت‌های تناسلی.

مشکلات مادری: مشکلات مادری مانند پره‌اکلامپسی (ارتفاع فشار خون) یا عفونت‌های داخلی می‌تواند منجر به درد شکمی شدید در زمان زایمان زودرس شود.

در هر صورت، درد شدید شکمی در زمان زایمان زودرس نیاز به بررسی و مراجعه به مرکز درمانی دارد. پزشک معالج می‌تواند با انجام ارزیابی فیزیکی و ممکن است با انجام آزمایش‌های تشخیصی، تشخیص دقیق این درد را بیابد و درمان مناسب را اعمال کند.

فشار به قسمت واژینال:

فشار به قسمت واژینال در زمان زایمان زودرس می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی باشد و نیاز به ارزیابی و مراجعه به مرکز درمانی دارد. این فشار ممکن است به علت عوامل مختلفی اتفاق بیفتد:

• زایمان زودرس: زمان زایمان قبل از هفته‌های 37 بارداری به عنوان زایمان زودرس شناخته می‌شود. در این موارد، بدن ممکن است هنوز آمادگی کامل برای زایمان را نداشته باشد و فشار به قسمت واژینال ایجاد شود.
• انقباضات رحم: انقباضات شدید و ناپیوسته رحم در زمان زایمان ممکن است باعث فشار به قسمت واژینال شود.
• آمادگی نوزاد: نوزاد در زمان زایمان زودرس ممکن است هنوز به طور کامل آماده نباشد و فشار زیادی به قسمت واژینال ایجاد کند.
• مشکلات مادری: مشکلات مادری مانند عفونت‌ها، پره‌اکلامپسی، یا سایر مشکلات در سیستم تناسلی و عروقی می‌تواند باعث فشار به قسمت واژینال شود.

همانطور که قبلاً اشاره شد، در هر صورت، فشار به قسمت واژینال در زمان زایمان زودرس نیاز به ارزیابی و درمان فوری دارد.

اگر هریک از این علائم را تجربه می‌کنید، بهتر است به سریع به پزشک یا به مرکز بهداشتی مراجعه کنید.زایمان زودرس نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارد تا از مشکلات جدی برای مادر و نوزاد جلوگیری شود.

به چه علت هایی زایمان زودرس اتفاق می افتد؟

علل زایمان زودرس ممکن است شامل عوامل مختلفی مانند عوامل ژنتیکی، عوامل زیست محیطی، عوامل زندگی و عوامل پزشکی باشند. برخی از عوامل خطرزا برای زایمان زودرس عبارتند از:

• بیماری‌های مادر باردار: مانند دیابت، فشار خون بالا، و عفونت‌ها که ممکن است زمان زایمان را تحریک کنند.
• عوامل زندگی: مانند استرس ناشی از مشکلات مالی یا روابط، سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر یا الکل، و کمبود تغذیه مناسب.
• عوامل زیست محیطی: مانند تعرض به آلودگی هوا یا شرایط کاری خطرناک.
• مشکلات بارداری: مانند عفونت‌های زناشویی، پره‌اکلامپسیا (یک مشکل خونی مرتبط با بارداری)، یا پارگی آب‌کیسه زایمان (rupture of membranes) قبل از هفته‌های آخر بارداری.

اگر زایمان زودرس اتفاق بیفتد، نوزاد ممکن است مشکلاتی مانند ناتوانایی تنفسی، مشکلات در رشد و تغذیه، و حتی مشکلات جدی مانند مشکلات مغزی یا ناتوانی داشته باشد. بنابراین، تشخیص زایمان زودرس و مراقبت‌های پزشکی فوری در این مواقع حیاتی است.

برای جلوگیری از زایمان زودرس چکار کنیم؟

برای جلوگیری از زایمان زودرس، می‌توانید اقداماتی انجام دهید که مخاطرات این وضعیت را کاهش دهند. این اقدامات شامل موارد زیر می‌شوند:

• مراقبت پزشکی منظم: حضور به موقع در جلسات بارداری و مراقبت‌های پزشکی باعث تشخیص زودرس مشکلات ممکن در طول بارداری می‌شود و اقدامات مناسب برای مدیریت آنها را فراهم می‌کند.
• مراقبت از سلامت عمومی: از طریق مواردی مانند تغذیه مناسب، ورزش منظم (با رعایت مراقبت‌های پزشکی)، کنترل استرس، و جلوگیری از مصرف مواد مخدر و سیگار، می‌توانید سلامتی خود و بارداری خود را تقویت کنید.
• مدیریت عوامل خطر: اگر شما یا پزشکتان عوامل خطری مانند دیابت یا فشار خون بالا دارید، مراقبت‌های مناسب و داروهای معمول ممکن است کمک کننده باشند.
• جلوگیری از عفونت‌ها: عفونت‌های زناشویی یا سایر عفونت‌های بارداری می‌توانند عوامل خطرزا برای زایمان زودرس باشند. رعایت بهداشتی و استفاده مناسب از روش‌های جلوگیری از عفونت‌ها، از جمله شستشوی دوره‌ای دست‌ها، می‌تواند کمک کننده باشد.
• استراحت مناسب: استراحت کافی و کاهش فعالیت‌های خسته کننده می‌تواند به سلامتی بارداری کمک کند.
• مدیریت استرس: استرس ممکن است عوامل خطرزا برای زایمان زودرس باشد. ابزارهای مدیریت استرس مانند روش‌های آرامش بخشی، تمرینات تنفسی، یوگا و مدیتیشن می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند.

همچنین، در صورتی که شما یا پزشکتان نگرانی در مورد زایمان زودرس دارید، باید به ماما یا متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا برنامه‌های مراقبتی خاص برای شما تعیین شود.

زایمان زودرس برای نوزاد خطرناک است؟

بله، زایمان زودرس برای نوزاد خطرناک است. نوزادانی که قبل از هفته ۳۷ از بارداری متولد می‌شوند، با مشکلات جدی سلامتی مواجه می‌شوند. برخی از مشکلاتی که ممکن است در نوزادان متولد شده زودرس رخ دهد عبارتند از:

• مشکلات تنفسی: لوزکی‌های نوزاد زایمان زودرس ممکن است کمتر بالغ باشند، که باعث مشکلات تنفسی مانند سندرم تنفسی نوزادی (Respiratory Distress Syndrome) شود.
• مشکلات قلبی و عروقی: نوزادان زایمان زودرس ممکن است با مشکلات قلبی و عروقی متولد شوند که نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارند.
• مشکلات در رشد و تغذیه: نوزادان زایمان زودرس ممکن است مشکلات در رشد و تغذیه داشته باشند که نیاز به مراقبت خاصی دارد.
• مشکلات مغزی و عصبی: زایمان زودرس ممکن است باعث مشکلات مغزی و عصبی در نوزادان شود، مانند سکته مغزی یا ناتوانی های مختلف.
• عوارض جمعیتی: برخی از عوارض جمعیتی ممکن است در نوزادان زایمان زودرس رخ دهند، از جمله عفونت‌های سریع‌تر، بیشتر واکنش‌های ناتوانی و ریسک بیشتر برای مشکلات طولی مدت مانند اختلالات رشد و توانایی یادگیری.

بنابراین، تشخیص و مراقبت فوری پزشکی در صورت زایمان زودرس از اهمیت بسیاری برخوردار است تا مشکلات نوزاد را کاهش داده و سلامتی آنها را حفظ کند.

نتیجه

با توجه به مطالب فوق، زایمان زودرس می‌تواند برای مادر و نوزاد خطراتی را به همراه داشته باشد. لذا شناخت دقیق این نشانه‌ها و علائم و مراجعه به پزشک در صورت شک و تردید، امری بسیار حیاتی است.

پرسش‌های متداول

۱. آیا هر نوع نشانه‌ای ممکن است به زایمان زودرس اشاره داشته باشد؟
بله، اما برخی از نشانه‌ها احتمال بالاتری از زایمان زودرس را نشان می‌دهند اما در نهایت باید به پزشک مراجعه شود تا کنترل و اقدامات درمانی لازم انجام شود.

۲. آیا پیشگیری از زایمان زودرس امکان‌پذیر است؟
بله، با شناخت عوامل خطرساز و اعمال تغییرات مناسب در روش زندگی، می‌توان از زایمان زودرس پیشگیری کرد.

۳. آیا درمان زایمان زودرس همواره موثر است؟
درمان زایمان زودرس بستگی به مرحله و شدت موارد دارد، اما در بسیاری از موارد می‌تواند بهبود را به همراه داشته باشد.

۴. آیا زایمان زودرس به ارث می‌رسد؟
بله، در برخی موارد عوامل ژنتیکی نیز می‌تواند نقش داشته باشد و زایمان زودرس به ارث برسد.

۵. آیا زایمان زودرس همواره منجر به مشکلات برای نوزاد می‌شود؟
خیر، اما احتمال مشکلاتی مانند کمبود وزن و مشکلات تنفسی برای نوزاد افزایش می‌یابد که در بسیاری از موارد نوزاد درمان میشود.