اسهال مکرر یک علامت شایع بیماری کرون است اما گاهی شما تنها چند روز اسهال هستید و میخواهید در منزل درمان کنید. این را به یا داشته باشید اگر اسهال چند روز طول کشید و همراه با تب و درد شکم و وجود مخاط خونی در مدفوع شدید باید سریعا با پزشک مشورت کنید.
معرفی انواع قرص ضد اسهال موجود
چندین داروی ضد اسهال وجود دارد که فرد مبتلا به اسهال می تواند از آن استفاده کند. اما برای قرص ها نیاز به نسخه پزشک دارند و برخی هم در داروخانه به همه افراد بدون نسخه تحویل داده میشود [1].
داروهای بدون نسخه
افراد می توانند چندین داروی بدون نسخه (OTC) برای اسهال از داروخانه ها خریداری کنند. در زیر چند مثال آورده شده است:
1- ایمودیوم (لوپِرامید)
لوپرامید یک درمان شایع OTC برای اسهال کوتاه مدت است. این دارو با کاهش آب در روده و کند کردن حرکات روده عمل می کنند. از لوپرامید می توان برای کنترل اسهال مداوم یا کاهش مقدار مایعات در افراد مبتلا به ایلئوستومی استفاده کرد.
لوپرامید یک داروی خوراکی است که به صورت قرص، کپسول و مایع وجود دارد. پزشک همچنین می تواند لوپرامید را تجویز کند. پزشکان عموماً مصرف طولانی مدت لوپرامید را توصیه نمی کنند ، زیرا این امر می تواند خطر ابتلا به مگاکولون را در افرادی که روده بزرگ متورم شده یا انسداد روده دارند، افزایش دهد.
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) همچنین هشدار می دهد که مصرف بیش از حد دوز توصیه شده لوپرامید می تواند باعث مشکلات قلبی خطرناک یا حتی مرگ شود. اگر سابقه ضربان قلب آهسته یا نامنظم دارید باید قبل از مصرف لوپرامید با پزشک خود صحبت کنید. FDA اظهار داشت مصرف درست لوپرامید بی خطر است.
2- پوسته اسفرزه
پوسته اسفرزه یک ملین فله ای است که می تواند به درمان اسهال خفیف کمک کند. پوسته اسفرزه به طور گسترده ای در دسترس است و نوعی فیبر است که با جذب آب در روده ها کار می کند ، که مدفوع را غلیظ می کند و دفع آن را از طریق روده کند می کند.
پوسته اسفرزه اغلب به عنوان پودری تهیه می شود که فرد با آب مخلوط کرده و سپس می نوشد. افراد همچنین می توانند از این دارو برای درمان یبوست استفاده کنند. در هنگام استفاده از اسفرزه برای درمان اسهال، باید از محصولاتی که حاوی ملین هستند خودداری کنید. پوسته اسفرزه در داروخانه ها، فروشگاه های بهداشتی و آنلاین در دسترس است[2].
3- کائوپِکتاک، پِپتو بیسمول (بیسموت سابسیلیسیلات):
بیسموت ساب سالیسیلات، که بیشتر با نام تجاری آن Pepto-Bismol شناخته می شود ، یک درمان شایع OTC برای مبتلایان به اسهال است و به صورت قرص های جویدنی ، کپسول ها یا مایعات در دسترس است.
این دارو با کاهش میزان جذب مایعات روده و کاهش التهاب اثر می کند. بیسموت ساب سالیسیلات همچنین دارای خواص آنتی اسیدی است که ممکن است به حالت تهوع ، سوزش قلب و ناراحتی معده کمک کند.
استفاده از این دارو باعث می شود مدفوع یا زبان به صورت موقت تیره شود. این عوارض جانبی بی ضرر هستند و معمولاً چند روز پس از متوقف کردن مصرف بیسموت ساب سالیسیلات از بین می روند. بیسموت ساب سالیسیلات را می توان از داروخانه ها، فروشگاه های بهداشتی و آنلاین خریداری کرد.
دوز مصرفی این دارو بر اساس سن و شدت بیماری باید توسط پزشک متخصص تعیین شود ولی دوز مصرفی معمول این دارو در بزرگسالان به شکل زیر می باشد: دو قرص – 2 بار در روز یا 1 قرص – 4 بار در روز
طول درمان به مدت 28 روز می باشد. لازم به ذکر است که این دارو را نباید در کودکان استفاده شود.
4- هیوسین
قرص هیوسین (HYOSCINE) برای مواردی مثل گرفتگی‌های روده و دردهای شکمی تجویز میشود. یبوست، خشکی دهان و حالت تهوع از عوارض مصرف قرص هیوسین است. این دارو انقباض و گرفتگی‌های عضلات جداره روده را رفع می‌کند و مستقیما روی دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارد.
دوز مصرفی این دارو معمولا هر 8 ساعت در شبانه روز می باشد که باید 1 قرص مصرف گردد. حتما با یک لیوان پر از آب مصرف شود. فرقی ندارد که این دارو را با معده خالی مصرف می کنید یا به همراه غذا.
داروهایی که باید توسط پزشک تجویز بشه
هنگامی که فرد مبتلا به بیماری کرون برای اسهال به پزشک مراجعه کند، پزشک یک داروی تجویز شده برای درمان علائم تجویز می کند [3].
5- کولسولام
کولسولام (Colesevelam) دارویی است که به عنوان ترکیب کننده اسیدهای صفراوی شناخته می شود. این داروها با تنظیم مقدار اسید صفراوی در دستگاه گوارش ، اسهال را درمان می کنند. اسیدهای صفراوی بدن را در هضم غذا کمک می کنند. با این حال ، در برخی از افراد مبتلا به بیماری کرون ، به ویژه افرادی که بخشی از روده کوچک آنها برداشته شده است، اسیدهای صفراوی می توانند در روده جمع شوند و باعث اسهال شوند.
یک مطالعه کوچک در سال 2014 ، به بررسی اثربخشی کولسولام در درمان اسهال در افراد مبتلا به بیماری کرون پرداخت. شرکت کنندگانی که کولسولام مصرف کردند بعد از 4 هفته در مقایسه با افرادی که دارونما دریافت کرده بودند، بهبود قابل توجهی در علائم داشتند. کولسولام یک داروی تجویزی است که به صورت قرص تهیه می شود.
6- دیفنوکسیلات
دیفنوکسیلات یک ماده اپیوئیدی مصنوعی است که با کند کردن عبور مدفوع از طریق روده ، اسهال را درمان می کند. پزشکان معمولاً دیفنوکسیلات را بهمراه اقدامات جایگزینی مایعات و الکترولیت برای معالجه افراد مبتلا به اسهال شدید تجویز می کنند.
دیفنوکسیلات به صورت قرص و مایع موجود است و فقط با نسخه قابل خریداری است. ز آنجا که دیفنوکسیلات می تواند اعتیاد آور شود ، تولید کنندگان آن را با آتروپین ترکیب می کنند تا در صورت مصرف بیش از حد دارو ، عوارض جانبی ناخوشایند ایجاد کند. بنابراین ضروری است که در هنگام مصرف دیفنوکسیلات با دقت دستورالعمل پزشک را رعایت کنید [4].
7- سولفات کدئین
کدئین یک داروی تجویزی است که پزشکان معمولاً برای معالجه افراد مبتلا به درد یا سرفه تجویز می کنند. آنها همچنین گاهی اوقات آن را برای معالجه اسهال کوتاه مدت تجویز می کنند. کدئین یک ماده اپیوئیدی است و می تواند به معالجه اسهال کمک کند زیرا باعث کند شدن حرکت مدفوع در روده می شود.
مانند سایر مواد مخدر ، کدئین می تواند اعتیاد آور باشد ، بنابراین ضروری است افراد هنگام مصرف این دارو از دستورالعمل پزشک خود پیروی کنند. عوارض جانبی کدئین می تواند شامل خشکی دهان ، حالت تهوع و خواب آلودگی باشد.
8- دی سیکلومین
قرص دی سیکلومین (Dicyclomine) برای رفع مشکلات گوارشی مثل کولیت و سندروم روده تحریک‌پذیر تجویز میشود. پیشنهاد میشود بعد از مصرف دی سیکلومین حتما مایعات کافی را به بدن برسانید و در حد امکان آن را با غذا میل کنید. این دارو برای افراد سالخورده و همچنین افراد با سابقه تشنج منع مصرف دارد. عوارض کلی قرص دی سیکلومین شامل تپش قلب، بی‌خوابی، سرگیجه، خستگی، تاری دید، یبوست و اتساع شکم می‌باشد.
دی سیکلومین را به شکل شربت، قرص و آمپول در داروخانه ها یافت. دوز مصرفی معمول این دارو به صورت زیر می باشد: یک قرص 10 میلی گرمی – سه بار در شبانه روز یا 5 سی سی شربت – سه بار در شبانه روز
می توانید این دارو را به همراه غذا نیز مصرف کنید. به یاد داشته باشید که این دارو را حتما با یک لیوان پر آب، میل کنید.
9- اکتراوتاید
داروی اکتروتاید به صورت زیرپوستی تزریق می شود، نیم ساعت بعد از تزریق اثر آن شروع می شود و به اوج می رسد. مدت اثر این دارو کمتر از 12 ساعت است. این دارو برای درمان اسهال شدید و گرگرفتگی ناشی از انواع خاصی از سرطان استفاده میشود [5].
10- بلادونا پی بی
قرص بلادونا پی بی (Belladonna PB) به منظور درمان مشکلات گوارشی تجویز میشود.یبوست،خواب آلودگی و خشکی دهان از عوارض قرص بلادونا پی بی می‌باشد. دوز مصرفی باید توسط پزشک یا داروساز تعیین شود ولی معمولا به صورت 12 ساعتی یا هر 8 ساعت یکبار مصرف می شود.
اگر از داروهای ضد اسید معده هم استفاده می کنید، حتما 1 ساعت فاصله بین این دو دارو بیندازید.
قبل از شروع درمان های OTC برای اسهال با پزشک مشورت کنید، همچنین بهتر است داروها را بررسی کنید تا تداخلات منفی ایجاد نشود. در طول دوره اسهال ، هیدراته ماندن و نوشیدن آب به مقدار زیاد ضروری است. کمبود آب بدن در صورت عدم درمان مناسب ممکن است جدی شود و حتی منجر به بستری شدن در بیمارستان می شود.
نوشیدن آب زیادی برای اطمینان از هیدراتاسیون کافی لازم است. همچنین جایگزینی الکترولیت ها با نوشیدن آبگوشت یا آب میوه های کم قند و نوشیدنی های ورزشی بسیار حائز اهمیت است. افراد باید از کافئین و الکل پرهیز کنند ، زیرا این مواد می تواند روده ها را تحریک کند و اسهال را بدتر می کند.
تغییرات رژیم غذایی می تواند به کاهش یا جلوگیری از اسهال در مبتلایان به بیماری کرون کمک کند. این تنظیمات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اجتناب از غذاهای پر فیبر
- اجتناب از نوشیدنی های مضر مانند سودا و کولا
- نوشتن غذاهایی که می خورید و جلوگیری از غذاهایی که باعث اسهال می شوند
- مصرف موادغذایی به صورت متناوب و به مقدار کم
پزشک یا متخصص تغذیه ممکن است رژیمهای غذایی خاصی را که ممکن است به علائم کمک کند ، توصیه کند.
چه کسی نباید داروهای ضد اسهال OTC مصرف کند؟
اگر باکتری یا انگل باعث اسهال می شود، داروهای ضد اسهال مصرف نکنید. اگر «ناراحتی معده» دارید، بدن باید از باکتری یا انگل ایجاد کننده اسهال خلاص شود. قطع اسهال در این حالت می تواند بیماری شما را بدتر کند. اگر فکر می کنید عفونت باکتریایی یا انگلی دارید، با پزشک خانواده صحبت کنید.
لوپرامید را به کودکان 2 ساله یا کوچک تر تزریق نکنید، مگر اینکه پزشک بگوید اشکالی ندارد. قبل از استفاده از لوپرامید برای کودکان بزرگتر نیز با پزشک مشورت کنید. اگر تب دارید نباید لوپرامید مصرف کنید. اگر بعد از مصرف لوپرامید دچار بثورات یا واکنش آلرژیک شدید، از این دارو استفاده نکنید. در صورت داشتن مدفوع خونین یا سیاه ، لوپرامید مصرف نکنید. اینها ممکن است نشانه های یک مشکل جدی مانند عفونت باکتریایی باشد [6].
برخی از افراد به آسپیرین یا سایر داروهای سالیسیلات حساسیت دارند. آنها نباید از بیسموت ساب سالیسیلات استفاده کنند. به کودکانی که کوچکتر از 12 سال هستند، بیسموت ساب سالیسیلات ندهید. این دارو را به كودكان يا نوجواناني كه ممكن است آنفولانزا يا آبله مرغان داشته باشند ندهید. این دارو خطر ابتلا به سندرم ری را افزایش می دهد. سندرم ری یک بیماری جدی است که می تواند منجر به مرگ شود.
1-Dukes GE1. Over-the-counter antidiarrheal medications used for the self-treatment of acute nonspecific diarrhea.Am J Med. 1990 Jun 20;88(6A):24S-26S.
2-Schiller LR1. Antidiarrheal Drug Therapy.Curr Gastroenterol Rep. 2017 May;19(5):18.
3-A. M. Costello and T. I. BhuttaBMJ. Antidiarrhoeal drugs for acute diarrhoea in children. 1992 Jan 4; 304(6818): 1–2.
4-Rosenthal LE. Development of new antidiarrheal medications.Pressman JJ Clin Gastroenterol. 1983 Apr;5(2):131-5.
5- Lembo A. When is it appropriate to use over-the-counter antidiarrheal medication, and when does diarrhea call for a doctor's visit? Health News. 2004 Mar;10(3):16.
6- Fed Regist. Antidiarrheal drug products for over-the-counter human use; final monograph. Final rule. Food and Drug Administration, HHS.2003 Apr 17;68(74):18869-82.
