فلوکونازول-Fluconazole با نام تجاری دیکلوفان - Diflucan از جمله داروهای ضد قارچی است که برای درمان انواع عفونت های قارچی از جمله عفونت های دهان (برفك)، گلو، واژن و ديگر عفونت‌هاي قارچي معمول، مورد استفاده قرار می گیرد. این قرص متعلق به گروهی از داروهای ضد قارچی است. این قرص با متوقف کردن رشد برخی از انواع قارچ ها عمل می کند.
در این مطالعه می خواهیم درباره کاربردهای مصرف این قرص، طریقه مصرف آن و شرایط مصرف فلوکونازول در دوران بارداری و شیردهی و همچنین عوارض کلی آن برایتان صحبت کنیم. پس تا پایان مطلب ما را همراهی کنید:
موارد مصرف و نحوه استفاده از فلوکونازول
عوارض قرص فلوکونازول
مصرف فلوکونازول در بارداری
مصرف فلوکونازول در شیردهی
تداخلات دارویی قرص فلوکونازول
طریقه مصرف فلوکونازول برای عفونت
نحوه استفاده از فلوکونازول
اگر این دارو برای عفونت های ایجاد شده در بدن تجویز شده است، قبل از مصرف و در حین آن باید به نکات زیر توجه داشته باشید:
- به طور کلی شما باید حتما کاتالوگ هر دارویی که خریداری می کنید قبل از مصرف مطالعه کرده تا عوارض دارو را به حداقل برسانید. بعد از مطالعه کاتالوگ اگر نکته ای را متوجه نشدید نسبت به آن بی اهمیت نباشید و حتما از پزشکتان یا مسئول داروخانه سوال کنید.
- معمولا این دارو را باید همراه غذا یا به تنهایی و روزانه یک عدد طبق دستور پزشک مصرف کنید و بیشتر از آن جایز نیست.
- اگر فرم مایع این دارو را مصرف می کنید، قبل از مصرف، بطری را به خوبی تکان کنید. دوز دقیق را با استفاده از قاشق اندازه گیری خاص محاسبه کنید. بهتر است از قاشق های خانگی استفاده نکنید تا دارو را به اندازه دقیق مصرف کنید.
- دوز دارو بر اساس وضعیت پزشکی شما و پاسخ به درمان مشخص میشود. برای کودکان، دوز مصرفی بر اساس وزن است. به طور كلی در كودكان، دوز دارو نباید روزانه از 600 میلی گرم تجاوز كند، مگر آنكه پزشک تشخیص دهد.
- هنگامی که دارو روزانه در یک ساعت خاص مصرف شود، بهترین عملکرد خود را نشان میدهد. بنابراین، دارو را هر روز در ساعتی خاص مصرف کنید.
- حتی اگر بعد از چند روز علائم عفونت ناپدید شدند، این دارو را ادامه دهید تا دوره درمان تکمیل شود. متوقف کردن این دارو به محض ازبین رفتن علائم ظاهری ممکن است باعث رشد مجدد قارچ و بازگشت عفونت شود [1 ,2] .
عوارض قرص فلوکونازول
به یاد داشته باشید که پزشک این دارو را برایتان تجویز کرده است زیرا می داند مزایای این دارو برای شما بیشتر از عوارض جانبی آن است. در بسیاری از افراد عوارض جانبی جدی ایجاد نمی شود اما ممکن است تهوع، استفراغ، اسهال، ناراحتی معده، سردرد، سرگیجه یا ریزش مو را تجربه کنند، که در صورت بروز این عوارض بصورت شدید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
عوارض نادر فلوکونازول ( در صورت مشاهده این علائم سریعا به اورژانس مراجعه کرده یا تماس بگیرید.)
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- سرگیجه شدید
- غش
این دارو ممکن است به ندرت باعث بیماری جدی کبد شود. در صورت وجود علائم بیماری کبد، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:
- درد شدید معده و درد شکمی
- تهوع و استفراغ مداوم
- زرد شدن چشم ها یا پوست
- ادرار تیره
- خستگی غیرعادی
گاهی اوقات نیز این دارو دارای واکنش های آلرژیک است [3] که در صورت مشاهده باید آن را پزشکتان بگویید تا دارویتان را تغییر دهد:
- جوش
- خارش یا تورم (به ویژه صورت / زبان / گلو)
- سرگیجه شدید
- مشکل تنفس
هشدار ها و موارد احتیاط فلوکونازول
- اگر به ترکیبات خاصی از داروها یا داروهای دیگر ضد قارچی مانند کتوکونازول، ایتراکونازول حساسیت دارید حتما در هنگام تجویز دارو یا بعد از خرید آن به پزشکتان اطلاع دهید.
- قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود بخصوص در صورت ابتلا به بیماری های کبدی و کلیوی را به پزشک خود بگویید.
- این قرص ممکن است باعث افزایش سرعت و ریتم نامنظم ضربان قلب شود که در این حالت علائمی مانند سرگیجه و خستگی شدید مشاهده می شود و باید به پزشک مراجعه کنید. اگر بیماری خاصی داشته باشید و همزمان از داروهای دیگری هم مصرف می کنید این بی نظمی در ریتم قلب می تواند عوارضی جدی ایجاد کند و خطرناک باشد.
هشدار مهم:
این دارو می تواند هوشیاری شما را کاهش داده و سرگیجه ایجاد کند. بنابراین در طول درمان با این دارو بهتر است از انجام کارهایی مانند رانندگی که نیاز به تمرکز دارند خودداری کنید و در صورت اجبار حداقل تا چند ساعت پس از مصرف قرص این کار را انجام ندهید [4].
مصرف فلوکونازول در بارداری
زنان حامله باید با احتیاط و مشورت پزشک معالجشان در بارداری از این دارو مصرف کنند و ممکن است از مصرف آن منع شوند زیرا مطالعات انجام شده دراین زمینه نشان می دهد که مصرف این دارو در بارداری خطر ابتلا به آنومالی های مادرزادی را پس از مصرف یک دوره درمان با دوز بالا افزایش می دهد. برخی مطالعات نیز نشان می دهند که نوزادان برخی از مادرانی که در طول سه ماهه اول از این قرص به مقدار بالایی، حدود 400 تا 800 میلی گرم در روز مصرف کرده اند، دچار ناهنجاری های مادرزادی شده اند [5].
مصرف فلوکونازول در دوران شیردهی
فلوکونازول در غلظت های مشابه غلظت پلاسمای مادر در شیر انسان ترشح می شود. در این دوران نیز باید طبق نظر پزشک متخصص زنان این دارو مصرف شود [6].
تداخلات دارویی قرص فلوکونازول
ممکن است مصرف فلوکونازول همزمان با داروهای دیگر تاثیر آن دارو ها یا تاثیر خودش را کم و زیاد کند. به همین علت است که می گوییم حتما باید قبل از مصرف در مورد پرونده پزشکیتان با پزشک صحبت کرده و در صورت مصرف دارو، نام آن ها را به پزشک اطلاع دهید. قرص فلوکونازول ممکن است با قرص های کلوپیدوگرل، قرص های مربوط به بیماری های قلبی مانند پیموزاید، کینیدین، آنتی بیوتیک های ماکرولید (مانند اریترومایسین) و آسوناپروویر، سیساپید تداخل دارویی داشته باشد [7].
اشکال دارویی فلوکونازول:
- قرص : 50, 100, 150, 200mg
- کپسول : 50, 100, 150, 200mg
- سوسپانسیون: 200 mg/5ml
طریقه مصرف فلوکونازول برای عفونت
این قرص برای هر نوع عفونت به شکل خاصی تجویز می شود و نمی توان یک تجویز کلی برای همه عفونت ها انجام داد. همچنین میزان و نحوه مصرف آن به شرایط بیمار هم بستگی دارد. بنابراین میزان دقیق آن برای هر فرد تنها از طریق تجویز پزشک بعد از معاینات مشخص می شود و نباید بصورت خودسرانه درمان انجام دهید. اما در این جا برای آگاهی بیشتر شما عزیزان یک تجویز کلی که برای هر نوع عفونت انجام می شود را برایتان توضیح می دهیم:
عفونت قارچی واژن
در عفونت قارچی واژن، در صورت خفیف بودن عفونت ابتدا پماد واژینال کلوتریمازول تجویز میشود و در صورت شدید شدن آن از قرص خوراکی فلوکونازول به مدت 3 تا 5 روز و برای عفونت کاندیدیایی واژن با یک دوز خوراکی 150 میلی گرم بصورت روزانه تجویز میشود.
از آنجا که جذب خوراکی این دارو به سرعت و به طور کامل انجام می شود، دوز روزانه برای حالت خوراکی (قرص و شربت) و تزریق عضلانی ثابت است. درمان تا زمانی که آزمایشات نشان دهد عفونت قارچی فعال کاهش پیدا کرده است بصورت دوره ای ادامه دارد. کنترل عفونت در افراد مبتلا به ایدز و مننژیت کریپتوکوک یا کاندیدیازیس و رماتیسم بعلت عود مجدد نیاز به مراقبت بیشتری دارد [8].
کاندیدیازیس آتروفارینژال
دوز توصیه شده این قرص برای بیماری کاندیدیازیس آتروفارینژال (عفونت کاندیدیایی دهان و حلق) 200 میلی گرم در روز اول و پس از آن مصرف روزانه 100 میلی گرم می باشد. علائم بالینی بیماری کاندیدیازیس آتروفارینژال معمولا طی چند روز برطرف می شود اما درمان باید حداقل 2 هفته ادامه یابد تا احتمال عود بیماری کاهش یابد.
کاندیدیازیس مری
دوز توصیه شده دیکلوفان برای کاندیدیازیس مری 200 میلی گرم در روز اول و پس از آن مصرف روزانه 100 میلی گرم است. با توجه به تصمیم پزشک براساس پاسخ بدن بیمار به درمان، ممکن است دوز مصرفی تا 400 میلی گرم در روز نیز افزایش یابد. بیماران مبتلا به کاندیدیازیس مری باید حداقل 3 هفته بصورت کلی و حداقل دو هفته بعد از قطع علائم به مصرف دارو ادامه دهند.
عفونت های سیستمیک
برای عفونت های سیستمیک از جمله پنومونی منتشر شده، دوز دارو بهینه و طول مدت درمان مشخص نیست و کاملا به تشخیص پزشک طبق آزمایشات انجام شده بستگی دارد.
عفونت دستگاه ادراری
برای درمان عفونتهای دستگاه ادراری و پریتونیت، دوزهای روزانه 50 تا 200 میلی گرم بسته به تجویز پزشک متغیر است.
مننژیت کریپتوکوک
دوز توصیه شده برای درمان مننژیت حاد کریپتوکوک در روز اول 400 میلی گرم و به دنبال آن روزانه 200 میلی گرم است. دوز 400 میلی گرم یک بار در روز براساس نظر پزشک و پاسخ بدن بیمار به درمان استفاده می شود. مدت زمان توصیه شده برای درمان اولیه مننژیت کریپتوکوک 10 الی 12 هفته پس از منفی شدن آزمایش مایع مغزی نخاعی، می باشد. دوز توصیه شده فلوکونازول برای سرکوب ریسک مننژیت کریپتوکوک در بیماران مبتلا به ایدز 200 میلی گرم به صورت روزانه است [9 , 10].
پیشگیری در بیماران تحت پیوند مغز استخوان
در بیماران پیوند مغز استخوان، برای پیشگیری تز کاندیازیس روزانه ۴۰۰ میلی گرم دیفلوکان توصیه میشود .
سخن آخر
مصرف این دارو به هیچ وجه نباید بصورت خود سرانه انجام شود و یا دوز مصرفی آن کم و زیاد شود. برای گرفتن نتیجه عالی از این دارو و کاهش حداکثری عوارض آن باید دقیقا آن را طبق دستورالعمل پزشکتان مصرف کنید.
1- The American Society of Health-System Pharmacists. From the original on 20 December 2016.
2- Pfizer Australia Pty Ltd. Diflucan (Australian Approved Product Information). West Ryde (NSW): Pfizer Australia; 2004.
3- Drugs team. Fluconazole. www.webmd.com.2019
4- Pfizer to Expand Fluconazole Donation Program to More than 50 Developing Nations. Kaiser Health News. 2001-06-07.
5- Prescribing medicines in pregnancy database. Australian Government. 3 March 2014.
6- Fluconazole (Diflucan): Drug Safety Communication - FDA Evaluating Study Examining Use of Oral Fluconazole (Diflucan) in Pregnancy". FDA. 2016-04-26.
7- reference.medscape.com/drug/diflucan-fluconazole-3425875 .at the Wayback Machine.
8- Xu Y, Wang Y, Yan L, Liang R-M, Dai B, Tang R, Gao p, Jiang Y. Proteomic Analysis Reveals a Synergistic Mechanism of Fluconazole and Berberine against Fluconazole-Resistant Candida albicans: Endogenous ROS Augmentation. Journal of Proteome Research. 8 : 5296–5304.
9- Longley N, Muzoora C, Taseera K, Mwesigye, Rwebembera J, Chakera A, Wall E, Andia I, Jaffar Sh. Dose Response Effect of High‐Dose Fluconazole for HIV‐Associated Cryptococcal Meningitis in Southwestern Uganda. Clinical Infectious Diseases. 47 (12): 1556–1561.
10- Molgaard-Nielsen D, Pasternak B. R, Hviid A. Use of Oral Fluconazole during Pregnancy and the Risk of Birth Defects. New England Journal of Medicine. 369 (9): 830–839.
