قرص آزیترومایسین برای چیست و نحوه مصرف آن

نام علمی دارو : آزیترومایسین-Azithromycin

گروه دارویی: داروهای آنتی باکتریال

قرص آزیترومایسین برای چیست؟

آزیترومایسین (Azithromycin) برای درمان طیف گسترده ای از عفونت های باکتریایی استفاده می شود. این آنتی بیوتیک نوعی ماکرولید است. این دارو با توقف رشد باکتری ها کار می کند. این آنتی بیوتیک در درمان عفونت گوش میانی، گلودرد استرپتوکوکی، سینه پهلو و همچنین برای موارد دیگری مانند بیماری های آمیزشی مثال عفونت کلامیدیا و سوزاک تجویز می شود.

این دارو برای عفونت های ویروسی (مانند سرماخوردگی و آنفولانزا) اثر نخواهد کرد. مصرف هر گونه آنتی بیوتیکی در صورتی که نیازی به مصرف آن نباشد می تواند منجر به کاهش اثر بخشی آن شود.

آزیترومایسین 250

قرص آزیترومایسین 250 برای جوش های عفونی پوست با علت باکتریایی (قرص آزیترومایسین 250 برای جوش) کاربرد دارد.

آزیترومایسین 500

آزیترومایسین به صورت خوراکی و معمولا به شکل قرص یا کپسول، محلول و محلول آهسته رهش مصرف می شود، در بیمارستان ها از تزریق درون وریدی آزیترومایسین نیز استفاده می شود. یکی از اشکال آزیترومایسین : قرص آزپین 500 ، کپسول آزیترودر، زیتروسد 500 میلی گرم، ویال زیتروکم، آزیروسین، آزیلانگ 500 میلی گرم می باشد. 

کپسول آزیترومایسین

فرم کپسول آزیترومایسین بهتر است با معده ی خالی(یک ساعت قبل یا دوساعت پس از غذا) مصرف شود ولی در صورت معده درد،می توان آن را همراه با غذا مصرف کرد. اما فرم قرص و سوسپانسیون دارو با غذا تداخلی ندارد و می توان آن را قبل یا پس از غذا مصرف کرد.

شربت آزیترومایسین

مصرف خوراکی شربت آزیترومایسین ممکن است بصورت تک دوز و یا به صورت دوره ی ۵تا۳روزه می باشد لذا مقدار و نوبت مصرف را حتما از پزشک یا داروساز خود سوال بفرمایید. مصرف شربت های ضداسید معده را حداقل دوساعت با مصرف آزیترومایسین فاصله دهید [1].

نحوه مصرف قرص آزیترومایسین

قبل از شروع مصرف آزیترومایسین و هربار که دوباره آن را خریداری می کنید، اطلاعات روی قرص را مطالعه کنید. اگر سوالی دارید، از دکتر یا داروساز خود بپرسید.

- این دارو را به صورت خوراکی طبق دستور پزشک، یک بار در روز با غذا یا بدون غذا، مصرف کنید. اگر ناراحتی معده رخ دهد، می توانید این دارو را با غذا مصرف کنید. دوز دارو براساس وضعیت پزشکی شما و پاسخ به درمان تعیین می شود.

- برای بهترین اثر، این آنتی بیوتیک را در فاصله زمانی مناسب مصرف کنید. برای کمک به یادآوری دارو، هر روز این دارو را در یک زمان مشخص مصرف کنید.

- مصرف این دارو را تا زمانی که کل داروی تجویز شده تمام شود، ادامه دهید؛ حتی اگر بعد از چند روز علائم ناپدید شوند. متوقف کردن این دارو در ابتدا ممكن است منجر به رشد باكتری ها و بازگشت عفونت شود.

- آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم یا منیزیم ممکن است جذب آزیترومایسین را در صورت مصرف همزمان کاهش دهند. اگر یک آنتی اسید حاوی آلومینیوم یا منیزیم را مصرف کنید، حداقل 2 ساعت بین مصرف آن و مصرف آزیترومایسین فاصله بیندازید [2].

قرص آزیترومایسین هر چند ساعت؟

بزرگسالان ۱۶ سال و بالاتر: روز اول ۵۰۰ میلی‌گرم به صورت تک‌دوز(یک وعده) سپس از روز دوم ۲۵۰ میلی‌گرم تک‌دوز(یک وعده) در روز و راس ساعت معین تا روز پنجم.

مقدار مصرف آزیترومایسین

پزشکان معمولا این دارو را ابتدا برای دوره‌های کوتاه‌مدت تجویز می‌کنند. مقدار مصرف و طول دوره مصرف این دارو، به نوع عفونت بستگی دارد:

• برای عفونت‌های پوستی و بافت‌های پوست معمولا یک دوز ۵۰۰ میلی‌گرمی و روزی ۲۵۰ میلی‌گرم برای چهار روز آتی تجویز می‌شود؛
• برای عفونت‌های گلو و لوزه یک دوز ۵۰۰ میلی‌گرمی و دوز ۲۵۰ میلی‌گرمی در روز برای ۴ روز آتی تجویز می‌شود؛
• برای ذات‌الریه یا سینه‌پهلو، یک دوز ۵۰۰ میلی‌گرمی و سپس دوز ۲۵۰ میلی‌گرمی در روز برای ۴ روز آتی؛
• برای زخم تناسلی، یک گرم یک بار؛
• برای عفونت‌های سینوسی ناشی از باکتری، روزانه ۵۰۰ میلی‌گرم برای سه روز یا ۲ گرم در یک بار مصرف.

آزیترومایسین سرماخوردگی

بسیاری از مردم جامعه ما امروزه برای درمان بیماری های ویروسی ای نظیر سرماخوردگی و آنفولانزا از آنتی بیتوتیک ها استفاده می کنند. به خاطر داشته باشید که قرص آزیترومایسین نیز مانند سایر آنتی بیوتیک ها برای درمان بیماری های ویروسی کاربردی ندارد.

آزیترومایسین برای گلو درد

 گلو درد معمولا نشانه ای از یک عفونت باکتریایی یا ویروسی، از جمله سرماخوردگی است در حدود یک سوم از موارد، هیچ دلیلی برای گلو درد وجود ندارد. آزیترومایسین یک انتی بیوتیک است که برای گلودرد استرپتوکوکی و برونشیت و سینه پهلو و عفونت های کلامیدیایی مورد استفاده قرار می گیرد.

آزیترومایسین برای کودکان

در کودکان معمولاً فرم سوسپانسیون آزیترومایسین تجویز می شود و مقدارمصرف آن در هر نوبت با توجه به وزن و شرایط کودک توسط پزشک تعیین می شود.به دلیل طعم تلخ این دارو می توانید پس از آن ،مقداری آب میوه به کودک خود بدهید.

در عفونت حاد گوش میانی یا پنومونی ناشی از سویه های حساس در کودکان و نوزادان 6 ماه تا 12 سال :به صورت خوراکی 10mg/Kg حداکثر تا 500 میلی گرم در روز اول ، سپس 5mg/Kg حداکثر تا 250 میلی گرم از روز دوم تا پنجم ، در نوزادان زیر شش ماه ایمنی و اثربخشی دارو در این مورد ثابت نشده است .

آزیترومایسین برای سینوزیت

سینوزیت علت های مختلفی دارد و بندرت توسط آنتی بیوتیک ها درمان میشود ، اما خیلی از پزشکان این دارو را در سینوزیت هم تجویز میکنند که اغلب خط اول درمان آموکسی سیلین یا کو آموکسی کلاو است و در موارد بعدی آزیترومایسین تجویز میشود.

آزیترومایسین برای عفونت ادراری

آزیترومایسین برای عفونت ادراری و عفونت رحم در زنان کاربرد دارد.

آزیترومایسین برای جوش

آنتی بیوتیک های موضعی قابل استفاده در درمان جوش صورت و بدن شامل کلیندامایسین ،تتراسایکلین و اریترومایسین هستند که در غلظت های 4-1% استفاده می شوند. علاوه بر کاهش تعداد میکروب آکنه خاصیت ضدالتهاب دارند. مونوتراپی با آنتی بیوتیکهای موضعی نباید انجامم شودد زیرا باعث ایجاد مقاومت میشود. در درمان آکنه، ترکیب آزیترومایسین و تره تینوئین موضعی اثربخشی برابر و پروفایل تحمل و بیخطری قابل مقایسه با ترکیب داکسی سیکلین و تره تینوئین موضعی داشت.

Zithromax برای سوسپانسیون خوراکی (یک بسته دوز 1 گرم) برای استفاده کودکان مناسب نیست. برای سوسپانسیون اطفال اطلاعات تجویز ZITHROMAX (آزیترومایسین برای سوسپانسیون خوراکی) 100 میلی گرم / 5 میلی لیتر و 200 میلی گرم / 5 میلی لیتر بطری را مشاهده کنید.

دستورالعمل های تجویز ZITHROMAX برای سوسپانسیون خوراکی در بسته دوز تک (1 گرم): تمام محتویات بسته باید کاملا با دو اونس (تقریبا 60 میلی لیتر) آب مخلوط شود. تمام آب را بلافاصله بنوشید. دو اونس اضافی از آب اضافه کنید، مخلوط کرده و بخورید. بسته دوز تنها نباید برای تجویز دوزهای غیر از 1000 میلی گرم آزیترومایسین استفاده شود.

بیماری های منتقله از راه جنسی

دوز توصیه شده ZITHROMAX برای درمان اورتریت غربال گنوکوکال و سرویکیت به علت C. trachomatis یک واحد 1 گرم (1000 میلی گرم) زیتروماکس است. این دوز را می توان به عنوان یک بسته یک دوز (1 گرم) تجویز کرد.

عفونت میکوباکتریال

دوز توصیه شده ZITHROMAX برای پیشگیری از بیماری میکوباکتریال  پیچیده (MAC): 1200 میلی گرم یک بار در هفته. این دوز ZITHROMAX ممکن است با رژیم دوز تصریح شده ریفابوتین ترکیب شود.

درمان عفونت MAC

Zithromax باید با دوز روزانه 600 میلی گرم، همراه با اورتامبوتول با دوز روزانه 15 میلی گرم بر کیلوگرم مصرف شود. سایر داروهای ضدویروسیکوباکتری که در فعالیت آزمایشگاهی در برابر MAC نشان داده شده است ممکن است به رژیم آسیترومایسین به همراه اتیامبوتول به صورت اختیاری اضافه شوند [3, 4, 5].

عوارض آزیترومایسین

ناراحتی معده، اسهال / مدفوع شل، حالت تهوع، استفراغ یا درد شکمی ممکن است رخ دهد. اگر هر یک از این اثرات همچنان ادامه داشت یا بدتر شد، به سرعت به پزشک یا داروساز خود بگویید. به یاد داشته باشید که پزشک شما با در نظر گرفتن این مطلب که مزایای این دارو از عوارض جانبی آن بیشتر است، این قرص را تجویز کرده است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند.

اگر هر کدام از این عوارض جانبی غیرممکن، اما جدی را داشتید، به پزشک خود اطلاع دهید:

• تغییرات شنوایی (مانند کاهش شنوایی، ناشنوایی)
• مشکلات چشم (مانند افتادگی پلک، تاری دید)
• مشکل صحبت کردن / بلع
• ضعف عضلانی
• نشانه های مشکلات کبد (مانند خستگی غیر معمول، تهوع / استفراغ مداوم، درد شدید معده و شکم، زردی چشم / پوست، ادرار تیره).

اگر هر کدام از این علائم نادر اما جدی را مشاهده کردید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

• ضربان قلب نامنظم
• سریع
• سرگیجه شدید
• خستگی ناگهانی

این دارو به ندرت سبب ایجاد یک بیماری شدید روده (اسهال مرتبط با کلستریدیوم دیفیسل) به علت باکتری مقاوم می شود. این وضعیت ممکن است در طول درمان یا هفته ها یا ماهها پس از توقف درمان رخ دهد. اگر علائم زیر را مشاهده کردید، از داروهای ضد اسهال یا داروهای ضد درد استفاده نکنید زیرا ممکن است این محصولات اثر دارو را بدتر کند. در صورت پیشرفت علائم زیر، به پزشک خود بگویید:

• اسهال مداوم
• درد شکم یا گرفتگی شکم
• خون / مخاط در مدفوع

استفاده از این دارو برای دوره های طولانی یا مکرر ممکن است موجب بثورات دهانی یا عفونت قارچی جدید شود. اگر بثورات دهانی، تغییر در ترشحات واژن یا سایر علائم جدید را مشاهده کردید، با پزشک خود مشورت کنید. واکنش بسیار حساس آلرژیک به این دارو نادر است. با این حال، اگر متوجه علائم یک واکنش شدید آلرژیک شدید به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:

• تبی که از بین نمی رود
• تورم گره های لنفاوی جدید
• خارش
• بثورات
• تورم (به خصوص صورت / زبان / گلو)
• سرگیجه شدید
• مشکل تنفس

حتی پس از توقف مصرف دارو، واکنش آلرژیک به این دارو ممکن است رخ دهد. اگر واکنش آلرژیک داشته باشید، به  مدت چند روز بعد از مصرف دارو، مراقب علائم بالا باشید [6].

فهرست بالا لیست کامل عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر اثرات دیگری را که در بالا ذکر نشده است مشاهده کردید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.

موارد هشدار

قبل از مصرف آزیترومایسین، اگر به این دارو یا آنتی بیوتیک های دیگر (مانند اریترومایسین، کلاریترومایسین، تلییدرومایسین) یا مواد دیگر حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز خود بگویید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعال باشد که باعث ایجاد واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر می شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.

قبل از استفاده از این دارو، به پزشک یا داروساز در خصوص سابقه پزشکی خود بگویید، به ویژه:

• بیماری کبد
• بیماری کلیوی
• یک بیماری عضلانی خاص (میاستنی گراویس)

آزیترومایسین ممکن است یک بیماری را ایجاد کند که بر ریتم قلب (طولانی شدن فاصله QT) تاثیر می گذارد. طولانی شدن فاصله QT به ندرت می تواند ضربان قلب سریع / بی نظم و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، خستگی) را ایجاد کند.

اگر دارای بیماری خاصی باشید یا داروهایی مصرف کنید که باعث طولانی شدن فاصله QT شود، خطر طولانی شدن فاصله QT افزایش می یابد. قبل از استفاده از آزیترومایسین، به پزشک یا داروساز خود در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید و بیماری هایی دارید بگویید: مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، ضربان قلب آرام، طولانی شدن فاصله QT در EKG)، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص (طولانی شدن فاصله QT در EKG، مرگ ناگهانی قلب).

سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر افزایش فاصله QT را افزایش دهد. این خطر ممکن است در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند دیورتیک / قرص های آب) یا در صورت داشتن بیماری هایی نظیر عرق شدید، اسهال یا استفراغ، افزایش یابد. در مورد استفاده از آزیترومایسین با پزشک خود صحبت کنید.

- آزیترومایسین ممکن است باعث شود واکسن های زنده باکتریایی (مانند واکسن تیفوئید) به خوبی کار نکنند. در هنگام استفاده از این دارو، واکسیناسیون انجام ندهید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید.

- قبل از انجام عمل جراحی، به پزشک یا دندانپزشک خود در خصوص تمام محصولاتی که استفاده می کنید بگویید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی).

- سالمندان ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به عوارض جانبی این دارو، به خصوص طولانی شدن فاصلهQT  داشته باشند.

آزیترومایسین در بارداری

FDAطبقه بندی : B. در دوران بارداری، این دارو باید تنها زمانی مصرف شود که مورد نیاز است. در مورد خطرات و مزایای دارو با پزشک خود بحث کنید.

آزیترومایسین در شیردهی

این دارو به شیر مادر منتقل می شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید [7].

تداخل دارویی آزیترومایسین

نلفیناویر

تجویز نلفینوایر در حالت پایدار با یک دوز خوراکی آزیترومایسین موجب افزایش غلظت سرمی آزیترومایسین می شود. گرچه تنظیم دوز آزیترومایسین در هنگام استفاده از ترکیبات نلفینوایر توصیه نمیشود، نظارت نزدیک برای واکنشهای نامطلوب آسیترومایسین مانند آنزیمهای کبدی و اختلالات شنوایی ضروری است.

وارفارین

گزارش های خود ارزیابی پس از بازاریابی نشان می دهد که تجویز همزمان آستیرومایسین ممکن است اثرات ضد انعقادی خوراکی مانند وارفارین را تقویت کند، اگر چه زمان پروترومبین در مطالعه متابولیسم اختصاصی با آسیترومایسین و وارفارین تأثیری نداشت. زمان مصرف پروترومبین باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد در حالی که بیماران آسیترومایسین و ضد انعقاد خوراکی را به طور همزمان مصرف می کنند.

تداخلات دارویی ممکن است باعث تغییر رفتار داروهای شما یا افزایش خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی شود. این سند شامل تمام تداخلات احتمالی دارو نیست. فهرستی از تمام محصولاتی که مصرف میکنید (شامل داروهای تجویزی / غیر تجویزی و محصولات گیاهی) تهیه کنید و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون اجازه پزشک خود، دارویی را شروع، متوقف و یا تغییر دوز ندهید.

اگرچه اکثر آنتی بیوتیک ها بر روش های کنترل بارداری هورمونی مانند قرص ها، پچ ها و حلقه ها تاثیر نمی گذارند، چندین آنتی بیوتیک (مانند ریفامپین، ریفابوتین) می تواند اثربخشی آنها را کاهش دهد. این مسئله می تواند به حاملگی منجر شود. اگر از روش های کنترل بارداری هورمونی استفاده می کنید، برای جزئیات بیشتر از پزشک یا داروساز خود سوال کنید.

بسیاری از داروها علاوه بر آزیترومایسین ممکن است بر ریتم قلب (طولانی شدن فاصله QT)، از جمله آمیودارون، دیسپیراماید، دوفلیتید، درونیدارون، ایبوتیید، پیموزید، پروکاریامین، کینیدین، سوتالول، و غیره تأثیر بگذارد [8].