باکتری واژن چیست؟
باکتری واژن (BV) درحقیقت نوعی عفونت باکتریایی است. به طور طبیعی در واژن تعدادی باکتری "مفید" به نام« لاکتوباسیلی »و تعداد کمی باکتری "مضر" به نام «آناروبز »وجود دارد. در شرایط عادی، تعداد این باکتری ها با هم برابر است. اگر به هر دلیلی این شرایط تغییر کند و تعداد باکتری های آناروبز بیشتر شود، در این حالت « عفونت واژن » رخ داده است.
متداول ترین نوع عفونت که در زنان بین 15 تا 45 سال دیده می شود، عفونت باکتری واژینال است. همچنین زنان باردار هم از دیگر قربانی های این عفونت هستند. هر ساله نزدیک به 1 میلیون نفر به عفونت باکتری واژن مبتلا می شوند. به طور معمول، این عفونت، نوعی عفونت خفیف است که به سادگی با گذراندن دوره های درمانی، درمان می شود. متأسفانه در صورتی که به این عفونت و مصرف داروهای مربوطه توجه نشود ، احتمال ابتلا به عفونت های انتقال یافته از طریق رابطه جنسی ، افزایش یافته و در دوران بارداری عواقب وخیمی شدیدا فرد را تهدید می کنند.
چطور بفهمیم که به باکتری واژن مبتلا شده ایم؟
متأسفانه باید بگوییم که 50 تا 75 درصد از خانم ها هنگام ابتلا به این عفونت هیچ نشانه ای نمی بینند. با ابتلا به این بیماری، ترشحات تان، غیرمعمول و بد بو می شود. ترشحات عادی ترشحاتی هستند که سفید یا طوسی رنگ و کم حجم باشند ؛گاهی اوقات این ترشحات به حالت کف آلود تبدیل می شوند.( قبلاً ذکر شد که ترشحاتی با بویی مانند ماهی، نشان دهنده این عفونت هستند) باکتری های واژن در این قسمت تعدادی مواد شیمیایی تولید می کنند که علت بوی بد این ترشحات می باشد. عادت ماهانه و رابطه جنسی، این بو را بدتر می کنند ؛ به علت این که در این دوران، خون و منی به باکتری واکنش نشان می دهند و یک سری مواد شیمیایی بد بو تولید می کنند. خانم های مبتلا به این عفونت، خارش یا سوزش آزارشان می دهد.
اینفوگرافیک عفونت واژن به شما کمک می کند تا سریع تر به موضوع مقاله پی ببرید:
چرا به باکتری واژن مبتلا می شویم؟
رشد بیش از حد یک سری از باکتری های واژن، عفونت باکتریایی واژن را ایجاد می کند. گونه های متنوعی از باکتری ها در قسمت هایی از بدن، مثل روده و دهان، رشد می کنند. بسیاری از این باکتری ها نقش مفیدی در بدن دارند و از بدن در برابر سایر باکتری های مضر محافظت می کنند. واژن هم نوعی باکتری نگهبان به نام «لاکتوباسیلی »دارد که با باکتری های عفونت زا « آناروبز »مبارزه می کند.
در شرایط طبیعی تعداد دو باکتری لاکتوباسیلی و آناروبز با هم برابر است. لاکتوباسیلی نوعی باکتری مهم و تاثیر گذار است و میزان رشد و تولید باکتری های عفونت زا را کنترل می کند. در شرایطی که تعداد باکتری لاکتوباسیلی کم شود، فرصت برای رشد باکتری آناروبز فراهم می شود. با بیشتر شدن تعداد باکتری های آناروبز، عفونت باکتریایی واژینال رخ می دهد.
تا به امروز پزشکان نتوانسته اند علت از بین رفتن تعادل باکتری های واژن را پیدا کنند ، اما می دانند که بعضی از عوامل احتمال ابتلا به عفونت باکتریایی واژن را افزایش می دهد . از جمله این علت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دوش واژینال؛
- برقراری رابطه جنسی محافظت نشده؛
- داشتن چند شریک جنسی؛
- استفاده از داروهای آنتی بیوتیک؛
- مصرف داروهای مخصوص واژن.
چگونه عفونت باکتری واژن را تشخیص دهیم؟
زمانی که به پزشک برای تشخیص باکتری واژن مراجعه می کنید،درباره سابقه بیماری تعدادی سوال از شما می پرسد؛ بعلاوه بیمار باید آزمایش لگنی را هم انجام دهد. در زمان انجام این آزمایش، پزشک واژن را بررسی کرده و به دنبال نشانه های عفونت می گردد. پس از آن از ترشحات واژن یک نمونه تهیه کرده و آن را زیر میکروسکوپ بررسی می کند.
چگونه عفونت باکتری واژن را درمان کنیم؟
در بیشتر موارد می توان با مصرف دارو این عفونت را درمان کرد. این داروهای درمانی ممکن است به صورت قرص یا پمادهایی باشند که باید به واژن بزنید. صرف نظر از روش درمانی که پزشک توصیه می کند؛باید دوره مصرف تان را تکمیل کنید.
داروهای آنتی بیوتیک که پزشک تجویز می کند، شامل:
- مترونیدازول؛ مانند فلاگیل و متروژل واژن که جز داروهای زبانی هستند.
- تینیدازول؛ مانند تیندامکس که در دسته داروهای زبانی قرار می گیرد.
- کلیندومایسین؛ مانند کلوسین و کلیندس که جز داروهای موضعی هستند و باید مستقیماً به واژن زده شود.
میزان اثر بخشی این داروها بسیار بالا است. به جز داروی مترونیدازول، عوارض جانبی همه داروها تا حدودی به هم شبیه است. مصرف داروی مترونیدازول با سرگیجه های شدید، حالت تهوع و سردردهای عذاب آور همراه است (البته بیشتر در صورتی که با الکل مصرف شود). اگر در طول دوره مصرف از زیاد شدن عوارض جانبی نگران شدید، بهتر است که با پزشک خود مشورت کنید.
از زمان آغاز دوره درمان، 2 تا 3 روز زمان لازم است تا عفونت باکتریایی واژن به طور کامل درمان شود؛ البته گاهی اوقات ممکن است دوره درمان تا یک هفته هم ادامه داشته باشد. هرگز و هرگز به صورت سرخود مصرف دارو را متوقف نکنید. باید حتما یک دوره درمان را تکمیل کنید تا دوباره مبتلا نشوید. بعضی اوقات با شرایطی روبرو می شویم که نشانه های بیماری به سختی از بین می روند یا این که دوباره بازمی گردند؛ در این شرایط باید روش های درمانی طولانی مدت را امتحان کنید.
عواقب بیماری باکتری واژن چیست؟
اگر در درمان عفونت باکتریایی واژن سهل انگاری گردد و به موقع داروهای لازم مصرف نشود، باید منتظر عواقب بعدی و خطراتی که سلامتتان را به خطر می اندازد، باشید. از جمله خطرات پیشرفت بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مشکلات مربوط به بارداری:
خانم های مبتلا به عفونت باکتریایی واژن، بیش از خانم های سالم در معرض مشکلات ناشی از این بیماری هستند؛ در دوران بارداری و زایمان زود هنگام را تجربه خواهند کرد. البته گاهی اوقات وزن نوزاد هم کمتر از مقدار طبیعی است. این خطرات تنها به دوران بارداری ختم نمی شود و ممکن است تا پس از زایمان هم ادامه داشته باشند.
عفونت های منتقل شده از رابطه جنسی:
احتمال این که خانم مبتلا به عفونت باکتریایی واژن در معرض ابتلا به ،عفونت های مقاربتی، قرار داشته باشد، بسیار زیاد است. ویروس «هرپس (تبخال )تناسلی»،«کلامیدیا »و« ویروس HIV »از جمله عفونت هایی است که از راه جنسی به افراد دیگر منتقل شده و آن ها را هم مبتلا می کند.
بیماری های مربوط به التهاب لگنی:
در صورت پیشرفت بیماری عفونت باکتریایی واژن، احتمال ابتلا به بیماری های التهاب لگنی هم وجود دارد ؛بیماری های التهاب لگنی مربوط به عفونت دستگاه تولیدمثل زن می شود و خطر ناباروری را به وجود می‌آورد.
عفونت های پس از جراحی:
ابتلا به عفونت باکتریایی واژن و بیشرفت آن ،در عمل های جراحی زنان که- مربوط به سیستم تولیدمثلی می باشد- بیشتر از هر چیز دیگری سلامتی فرد را تهدید می کند و از جمله عواقبی مانند: هایپرکتومی، سقط جنین، و زایمان سزارین را به همراه دارد.
چطور می توانیم از ابتلا به باکتری واژن پیشگیری کنیم؟
با پیروی از اصول زیر می توان به طور قابل توجهی در پیشگیری از عفونت باکتریایی واژن موثر بود:
کم کردن سوزش:
برای این که مقدار سوزش واژن را کم کنید، بهتر است که از صابون برای شستشوی فضای اطراف واژن استفاده نکنید ؛حتی صابون های ملایم و غیرقلیایی هم می توانند حس سوزش را القا کنند. تا جای ممکن ،سعی کنید که حمام آب گرم نگیرید و لباس زیرهای تنگ نپوشید. پوشیدن لباس زیرهای کتونی نیز می تواند واژن را خنک کرده و جلوی خارش را بگیرد.
دوش واژن نگیرید:
زمانی که دوش واژن می گیرید، باعث از بین رفتن باکتری های مفید هم میشوید. همین امر فرصتی مناسب برای باکتری های مضر ایجاد می کند.
محافظت کنید:
سعی کنید که همیشه و هنگام برقراری رابطه جنسی با همسرتان، از کاندوم استفاده کنید. استفاده از کاندوم به عنوان بهترین راه برای جلوگیری از انتشار عفونت باکتریایی واژن شناخته می شود. توصیه می شود که هر 6 ماه یک بار برای انجام آزمایش عفونت های مقاربتی اقدام کنید.
مسلماً به این نتیجه رسیده اید که عفونت باکتریایی واژن، بیماری خطرناکی نیست؛ اما بهتر است که از این اصول پیشگیری، پیروی کرده تا خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. اگر فکر می کنید که مبتلا شده اید -مخصوصا اگر باردار هستید-بهتر است که زمان را غنیمت شمرده و برای درمان به پزشک معالج خود مراجعه کنید. با گذراندن دوره های درمانی می توانید مانع بروز عواقب بعدی شده و سلامت خود را همواره حفظ کنید.
منبع: دکتر چک
