کم خونی مشکلی است که در آن بافت ها و اندام های بدن از کمبود اکسیژن و کمبود گلبول های قرمز خونی یا عملکرد نادرست آنها رنج می برند. حدود چهارصد نوع کم خونی وجود دارد که به سه دسته اصلی تقسیم می شوند شامل: کم خونی ناشی از مواد مغذی، کم خونی ژنتیکی و کم خونی ارثی. اگرچه علائم کم خونی یکسان است اما هر نوع کم خونی درمان خاصی دارد.
علائم اصلی کم خونی
احساس خستگی
خستگی رایج ترین علامت کم خونی است. برای تشخیص دلیل خستگی و ربط دادن آن به کم خونی باید به سوالات زیر پاسخ دهید. اگر پاسخ شما مثبت است، خستگی ناشی از کم خونی می باشد.
- آیا صبح که بیدار می شوید احساس خستگی می کنید و در طول روز نیز این حس را دارید؟
- آیا سر کار یا در مدرسه یا دانشگاه به دلیل خستگی نمی توانید تمرکز کنید؟
- آیا انرژی کافی برای انجام امور روزانه را ندارید و انجام فعالیت ها و وظایف روزانه شما را خسته می کند؟
احساس ضعف و سر گیجه
خستگی می تواند به دلایل مختلف اتفاق بیفتد اما هنگامی که همراه با ضعف و سرگیجه باشد، به دلیل کم خونی می باشد. اگر معمولا به خاطر ضعف و سرگیجه مجبور می شوید بنشینید بهتر است آزمایشات کم خونی را انجام دهید.
علائم بیماری
اگر علائم شدیدی ملاحظه کردید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. درمان نکردن کم خونی باعث ایجاد مشکلات جدی می شود. اگر علائم زیر را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید:
- بی حسی یا سردی پاها
- رنگ پریدگی
- ضربان قلب تند یا نامنظم
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- دمای پایین بدن
بررسی کم خونی در مطب پزشک
پرونده پزشکی خود را برای پزشک توضیح دهید
از آن جایی که کم خونی علائم مشابه بیماری های دیگر دارد، پزشک باید سوالات زیادی از شما بپرسد تا شرایط را به خوبی متوجه شود. درباره علائم بیماری به پزشک اطلاعات کافی دهید و درباره رژیم غذایی خود، نوع زندگی و سابقه بیماری های مختلف در خانواده به پزشک اطلاعات دهید.
آزمایش خون CBC انجام دهید
هنگامی که پزشک تشخیص دهد شما کم خون هستید، این آزمایش برای تشخیص شکل و تعداد گلبول های قرمز خونی انجام می شود.
اگر نتیجه آزمایش کم خونی مثبت باشد، آزمایشگاه به پزشک نوع کم خونی شما را اعلام می کند.
پزشک متناسب با نوع کم خونی، به درمان شما می پردازد.
درمان کم خونی ناشی از مواد غذایی با تغییر رژیم غذایی، تزریق ویتامین، آهن و مکمل ها انجام می شود. کم خونی ژنتیکی یا ارثی نیاز به تزریق هورمون و انتقال گلبول های قرمز خون دارد.
انواع مختلف کم خونی
علائم کم خونی ناشی از آهن را بررسی کنید
این کم خونی رایج ترین نوع می باشد و با مصرف آهن برطرف می شود. اتفاقات زیر باعث کم خونی ناشی از آهن می شود:
- خونریزی شدید در طول پریودی
- جراحت شدید که منجر به از دست دادن خون زیادی می شود.
- جراحی که به از دست دادن خون منجر می شود.
- سرطان روده بزرگ
- رژیم غذایی کم آهن.
کم خونی ناشی از کمبود ویتامین
این کم خونی به خاطر کمبود ویتامین ب 12 در بدن اتفاق می افتد. ویتامین ب 12 برای تولید سلول های خونی و سلامت سیستم عصبی موردنیاز است. اگر نکات زیر درست باشد شما کم خونی ناشی از کمبود ویتامین دارید:
- شما بیماری خود ایمنی دارید یا مشکلات معده دارید به شکلی که بدن نمی تواند ویتامین ب 12 را به درستی جذب کند.
- ویتامین ب 12 به مقدار کافی در رژیم غذایی شما وجود ندارد. از آن جایی که این ویتامین در غذاهای تهیه شده از حیوانات وجود دارد، افرادی که گیاه خوار هستند این ویتامین را به مقدار کافی دریافت نمی کنند.
کم خونی ناشی از بیماری های خونی
در برخی موارد، کم خونی در اثر بیماری ایجاد می شود که بر توانایی بدن در تولید گلبول قرمز و سلامت بدن تاثیر می گذارد. برای تعیین این مشکل با پزشک صحبت کنید و آزمایشات لازم را انجام دهید.
- بیماری هایی که بر کلیه ها اثر می گذارند باعث کاهش توانایی بدن در تولید گلبول قرمز خونی می شوند.
- کم خونی که با بیماری های خونی ارثی مانند تالاسمی ایجاد شده است. برخی افراد این بیماری را از پدر و مادر خود به ارث می برند.
- کم خونی ارثی هنگامی اتفاق می افتد که فرد در معرض مواد سمی، ویروس ها، مواد شیمیایی و داروهایی باشد که مانع از ایجاد سلول های قرمز خونی سالم شود.
