دگزامتازون در زمینه درمان سرطان بسیار کاربرد دارد. این دارو به عنوان یک گلوکوکورتیکواستروئید طبقه بندی شده است.
- نام تجاری: Decadron، Dexasone، Diodex، Hexadrol، Maxidex
- نامهای دیگر: دگزامتازون سدیم فسفات، دگزامتازون استات
دکادرون نام تجاری دگزامتازون است. دگزاسون و دیئودکس یا هگزادرول نامهای دیگر دگزامتازون هستند. در بعضی موارد، متخصصین از نام تجاری دپادرون یا نامهای دیگر دگزاسون یا دیویدکس یا هگزادول استفاده می کنند.
دگزامتازون در زمینه درمان سرطان بسیار کاربرد دارد. این دارو به عنوان یک گلوکوکورتیکواستروئید طبقه بندی شده است. در این مقاله اطلاعات دارویی کاملی درباره دگزامتازون دنبال میشود:
استفاده صحیح از داروی دگزامتازون
نکات مراقبت از خود در مصرف دگزامتازون
استفاده صحیح از داروی دگزامتازون
- این دارو را دقیقا همانطور که توسط پزشک توصیه می شود، مصرف کنید. قرص را به مقدار زیاد استفاده نکنید و مدت زمان طولانی تر استفاده نکنید. مصرف بیش از حد قرص اثرات ناخواسته ای ایجاد می کند.
- مقدار مایع را با یک قاشق اندازه گیری، سرنگ یا فنجان دارو اندازه گیری کنید. قاشق چایخوری خانگی مقدار مناسب مایع را نشان نمی دهد.
- محلول دگزامتازون Intensol ™ یک مایع غلیظ است. مایع غلیظ را با قطره چکان مخصوص خوراکی که در بسته قرار دارد اندازه گیری کنید. مایع باید به آب، آبمیوه، نوشابه یا نوشیدنی هایی مانند شربت یا پودینگ اضافه شود.
- مخلوط را خوب مخلوط کنید و آنرا بلافاصله مصرف کنید. مخلوط را برای استفاده در آینده ذخیره نکنید.
- اگر از این دارو برای مدت طولانی استفاده کنید، به طور ناگهانی و بدون مشورت با پزشک مصرف آن را قطع نکنید. ممکن است لازم باشد قبل از متوقف کردن دارو به طور آهسته دوز را کاهش دهید.
دگزامتازون چگونه کار می کند:
- کورتیکواستروئیدها به طور طبیعی توسط غده آدرنال در بدن تولید می شوند. کورتیکواستروئیدها بر عملکرد بیشتر سیستم های بدن (قلب، ایمنی، ماهیچه ها و استخوان ها، سیستم های غدد درون ریز و عصبی) تاثیر می گذارد. آنها اثرات گسترده ای از جمله اثرات متابولیسم کربوهیدرات ها، پروتئین و چربی دارند. آنها برای حفظ تعادل مایعات و الکترولیت ها موثر هستند.
- دگزامتازون به عنوان یک کورتیکواستروئید (دقیق تر از یک گلوکوکورتیکواستروئید) طبقه بندی شده است و در درمان سرطان بسیار کاربرد دارد. یکی از اثرات این دارو کاهش التهاب (تورم) می باشد. با استفاده از خواص ضد التهابی دارو، کورتیکواستروئیدها برای کاهش تورم در اطراف تومور استفاده می شود. به عنوان مثال، با کاهش تورم در اطراف تومورها در ستون فقرات، مغز یا استخوان، می توان فشار تومور را در انتهای عصب کاهش داد و درد یا سایر نشانه های ناشی از تومور را از بین برد.
- راه دیگر اثر این دارو تغییر واکنش سیستم ایمنی بدن است. کورتیکواستروئیدها برای درمان شرایط خاصی که بر سیستم ایمنی مانند آنمی آپلاستیک، ترومبوسیتوپنی ایمپون پورپورا، ترومبوتیک ترومبوسیتوپنی پورپورا یا آنمی همولیتیک اثر می گذارند، مورد استفاده قرار می گیرند.
- علاوه بر این، تصور می شود کورتیکواستروئیدها ممکن است در درمان بیماران مبتلا به اختلالات خون مانند میلوم چندگانه موثر باشد. کورتیکواستروئیدها ممکن است باعث ایجاد مرگ سلولی برنامه ریزی شده (آپوپتوز) سلول های خاصی شوند که ممکن است برای مقابله با بیماری شما مفید باشد. دگزامتازون همچنین در درمان کوتاه مدت تهوع ناشی از شیمی درمانی استفاده می شود. همچنین برای تحریک اشتها برای بیماران مبتلا به مشکلات اشتها شدید استفاده میشود.
- کورتیکواستروئیدها برای جایگزینی استروئیدها در شرایط نارسایی بالای آدرنال (تولید کم استروئید مورد نیاز توسط غده فوق کلیه) استفاده می شود.
توجه: ما به شدت توصیه می کنیم با پزشک خود در رابطه با وضعیت و درمان های خاص پزشکی خود صحبت کنید.
فرم و دوز مصرفی دگزامتازون
این محصول در قالب های دارویی زیر موجود است:
- محلول
- اکسیر
- قرص
دوز مصرفی
دوز این دارو برای بیماران مختلف متفاوت خواهد بود. دستورالعمل پزشک یا دستورالعملهای مربوط به برچسب را دنبال کنید. اطلاعات زیر شامل دوز متوسط این دارو می باشد. اگر دوز شما متفاوت است، آن را تغییر ندهید مگر اینکه پزشک شما به شما توصیه کند دوز را تغییر دهید.
مقدار دارویی که مصرف می کنید بستگی به قدرت دارو دارد. همچنین، تعداد دوزهای که هر روز مصرف میکنید، زمان مجاز بین دوزها و مدت زمان مصرف این دارو به مشکل پزشکی که برای آن از دارو استفاده میکنید بستگی دارد.
برای فرمهای خوراک (محلول، قرص):
دوز بستگی به وضعیت پزشکی دارد:
بزرگسالان - در ابتدا، 0.75 تا 9 میلی گرم در روز. پزشک دوز را در صورت نیاز تنظیم می کند.
کودکان- دوز بر اساس وزن بدن است و باید توسط پزشک تعیین شود. در ابتدا، 0.02 تا 0.3 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز توصیه می شود که به 3 یا 4 بار در روز تقسیم می شود. پزشک ممکن است دوز را در صورت نیاز تنظیم کند
فواید دگزامتازون برای افراد:
دگزامتازون باعث تسکین ناحیه های متورم بدن می شود. این دارو برای درمان تعدادی از بیماری های مختلف مانند التهاب (تورم)، آلرژی شدید، مشکلات آدرنال، آرتروز، آسم، مشکلات خون و مغز استخوان، مشکلات کلیوی، بیماری پوستی و ... استفاده می شود. دگزامتازون یک کورتیکواستروئید (داروی کورتیزون یا استروئید) است. این دارو بر روی سیستم ایمنی بدن اثر می کند و به کاهش تورم، قرمزی، خارش، و واکنش های آلرژیک کمک می کند.
این دارو فقط با نسخه پزشک در دسترس است.
- به عنوان یک دارو ضد التهابی. دگزامتازون التهاب را در قسمت های مختلف بدن کاهش می دهد. این دارو به طور خاص برای کاهش تورم (ادم)، همراه با تومورهای ستون فقرات و مغز و برای درمان التهاب چشم استفاده می شود.
- برای درمان یا پیشگیری از واکنش های آلرژیک (آلرژی | علائم، علت و درمان آلرژی).
- به عنوان درمان برخی از انواع بیماری های خود ایمنی، بیماری های پوست، آسم و سایر بیماری های ریه.
- به عنوان درمان برای انواع سرطان ها، مانند لوسمی، لنفوم و میلوم چندگانه.
- برای درمان تهوع و استفراغ همراه با داروهای شیمی درمانی.
- مورد استفاده برای تحریک اشتها در بیماران مبتلا به سرطان با مشکلات شدید اشتها.
- همچنین برای جایگزینی استروئیدها در شرایط نارسایی بالای آدرنال (تولید کم استروئید مورد نیاز توسط غده فوق کلیه) استفاده می شود.
توجه: اگر دارو برای یک مورد تایید شده باشد، پزشکان گاهی اوقات تصمیم به استفاده از این دارو برای مشکلات دیگر دارند.
مقاله پیشنهادی اوما: زمان و نحوه تزریق آمپول بتامتازون در بارداری
نحوه مصرف دگزامتازون:
- این دارو ممکن است به شکل های مختلف قرص و آمپول و پماد به شما داده شود. در فرم قرص، این دارو در سایزهای مختلف در دسترس است. اگر دوز روزانه دگزامتازون (معمولا کمتر از 10 میلیگرم) مصرف می کنید و یک وعده را فراموش کردید بلافاصه به محض یادآوری، وعده فراموش شده را مصرف کنید. اگر دوزهای بالای دگزامتازون (20 میلی گرم یا 40 میلی گرم در روز به مدت 4 روز از ماه) را مصرف می کنید، و یک وعده را فراموش کردید، با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است به شما دستور داده شود دوز فراموش شده را تکرار کنید و دارو را ادامه دهید.
- قرص ها را با غذا یا بعد از وعده های غذایی مصرف کنید.
- این دارو همچنین ممکن است توسط تزریق به ورید استفاده شود.
- قطره چشم دگزامتازون برای درمان بسیاری از بیماری های چشم و یا جلوگیری از آنها است. قطره چشم معمولا برای بیماران مبتلا به لوسمی یا لنفوم، برای جلوگیری از التهاب چشم (ملتحمه)، در صورت انجام شیمی درمانی با دوز بالا استفاده می باشد. قطره چشم هر 6 ساعت در هر دو چشم و حداقل 48 ساعت پس از تکمیل شیمی درمانی استفاده میشود. مصرف قطره های چشم را متوقف نکنید، مگر اینکه پزشک توصیه کرده باشد.
- ممکن است دگزامتازون به عنوان یک لوسیون (موضعی) برای درمان اختلالات پوست تجویز شود.
- مقدار دگزامتازون که دریافت می کنید بستگی به عوامل بسیاری دارد، از جمله سلامت عمومی و دیگر مشکلات بهداشتی شما و دلیل استفاده از این دارو. دکتر شما دوز و برنامه را تعیین می کند.
عوارض جانبی دگزامتازون:
چیزهای مهمی که باید در مورد عوارض جانبی دگزامتازون به یاد داشته باشید:
اکثر مردم تمام عوارض جانبی ذکر شده را تجربه نمی کنند. عوارض جانبی اغلب از لحاظ شروع و طول مدت آنها قابل پیش بینی است. عوارض جانبی تقریبا همیشه برگشت پذیر است و پس از درمان کامل می شود. گزینه های بسیاری برای کمک به کاهش یا جلوگیری از عوارض جانبی وجود دارد.
عوارض جانبی زیر در بیمارانی که دگزامتازون مصرف می کنند، معمول است (بیش از 30٪ موارد):
- افزایش اشتها
- تحریک پذیری
- مشکل خواب (بی خوابی)
- تورم در مچ پا و پاها (احتباس مایع)
- سوزش سر دل
- ضعف عضلانی
- بهبود زخم
- افزایش قند خون. (افراد مبتلا به دیابت ممکن است نیاز به کنترل قند خون بیشتر و تنظیمات احتمالی داروهای دیابتی داشته باشند).
موارد زیر عوارض جانبی که کمتر رخ می دهد می باشد(در> 10٪ رخ می دهد):
- سردرد (برای رفع سر درد چه باید کرد؟)
- سرگیجه
- نوسانات خلقی
- آب مروارید و نازک شدن استخوان (با استفاده طولانی مدت)
این لیست شامل عوارض جانبی رایج برای افرادی که دگزامتازون مصرف می کنند می باشد. عوارض جانبی که بسیار نادر است و در کمتر از 10٪ از بیماران رخ می دهد، در اینجا ذکر نشده است. با این حال، اگر علائم غیر معمولی را تجربه کرده اید، همیشه باید به پزشک خود اطلاع دهید.
چه زمانی باید با پزشک خود در خصوص دگزامتازون تماس بگیرید:
در صورت بروز هر یک از علائم زیر، بلافاصله، روز یا شب با پزشک خود تماس بگیرید:
- تب 38 درجه سانتیگراد، لرز (علائم احتمالی عفونت)
- اگر احساس ضعف قلب بی قاعده یا سریع، ضعف نفس یا درد قفسه سینه یا فک دارید به پزشک مراجعه کنید
- اگر ناگهان دچار سرگیجه شدید.
علائم زیر نیاز به توجه پزشکی دارند، اما شرایط اضطراری نیستند. در عرض 24 ساعت پس از مشاهده هر یک از موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
- خستگی شدید (ناتوانی در انجام فعالیت های خود مراقبتی)
- خونریزی غیرمعمول یا کبودی
- مدفوع سیاه یا تار، یا خون در مدفوع یا ادرار
- تهوع (تداخل با توانایی غذا خوردن و عدم استفاده از داروهای تجویزی)
- استفراغ (استفراغ بیش از 4-5 بار در یک دوره 24 ساعته)
- سرگیجه یا احساس ضعف
- سردرد مداوم
- گرگرفتگی های شدید یا نوسانات خلقی
- ناتوانی در خواب (بی خوابی)
- درد اسکلتی شدید (استخوان)
- ادرار دردناک، افزایش ادرار یا تشنگی شدید
- تغییر در دید، تاری بینایی ، درد چشم
- هر گونه خارش یا تغییرات در پوست شما
- تورم پا یا مچ پا. افزایش ناگهانی وزن (بیش از 3 پوند در هفته)
- تورم، قرمزی و / یا درد در یک پا یا بازو
اگر علائم غیر معمولی را تجربه کرده اید، همیشه به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین بخوانید: قرص ویاگرا (سیلدنافیل)
هشدار ها در خصوص دگزامتازون:
- قبل از شروع درمان دگزامتازون، اطمینان حاصل کنید که به پزشک خود در باره هر دارو دیگری که مصرف می کنید (از جمله با نسخه، بدون نسخه، ویتامین ها، داروهای گیاهی، و غیره) اطلاع داده اید. آسپرین یا محصولات حاوی آسپیرین را مصرف نکنید، مگر اینکه پزشک شما به طور خاص این اجازه را می دهد.
- در صورت مصرف دگزامتازون هیچ نوع ایمن سازی یا واکسیناسیون را بدون تایید پزشک خود دریافت نکنید.
- اگر قرصهای دگزامتازون روزانه به مدت طولانی مصرف شود، اگر دارو به طور ناگهانی متوقف شود ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد شود. مصرف این دارو را متوقف نکنید، مگر اینکه توسط پزشک تایید شود. دوز دگزامتازون خود را تغییر ندهید.
- اگر حامله هستید به پزشک اطلاع دهید.
- برای مردان و زنان: در هنگام مصرف دگزامتازون حامله نشوید. روش های جلوگیری از بارداری مانند کاندوم توصیه می شود.
- هنگام مصرف این دارو نباید شیردهی انجام دهید.
نکات مراقبت از خود در مصرف دگزامتازون:
- اگر مدت زمان طولانی از این دارو مصرف میکنید، ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به عفونت داشته باشید. دست ها را به خوبی بشوید و در صورت هر گونه علائم عفونت به پزشک خود گزارش دهید.
- اگر قطره چشم یا پماد چشم استفاده میکنید: ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به نور داشته باشید. از عینک آفتابی استفاده کنید. تار شدن بعد از مصرف قطره یا پماد در چشم طبیعی است. در صورت تغییر در بینایی، سوزش و یا درد چشم به پزشک اطلاع دهید.
- اگر قطره چشم یا پماد چشم مصرف می کنید: برای استفاده از لنزهای تماسی از پزشک خود بپرسید. لنزهای تماسی ممکن است دارو را برای حداقل 15 دقیقه جذب کنند. قبل از مصرف قطرات چشم، دست های خود را خوب بشویید تا احتمال عفونت باکتریایی در چشم شما کاهش یابد.
- اگر دگزامتازون را به عنوان یک لوسیون (موضعی) برای درمان اختلالات پوستی مصرف میکنید: لوسیون را روی قسمت های باز پوست، یا زخم های باز اعمال نکنید. دگزامتازون موضعی نباید برای مدت طولانی استفاده شود.
- این دارو را با غذا مصرف کنید تا به معده آسیب نرسد. این دارو را صبح (قبل از 12:00 بعد از ظهر) مصرف کنید، تا بتوانید شب بهتر بخوابید.
- اگر دیابت دارید، این دارو ممکن است سطح قند خون شما را افزایش دهد. ممکن است نیاز به نظارت بیشتری داشته باشید.
- هر 24 ساعت 2 تا 3 لیتر مایعات بنوشید، مگر اینکه به شما گفته شود که مصرف مایعات را محدود کنید.
- از قرار گرفتن در معرض آفتاب جلوگیری کنید. کرم ضد آفتاب با SPF 15 یا بالاتر استفاده کنید.
- برای کاهش تهوع، داروهای ضد تهوع را طبق تجویز پزشک مصرف کنید و غذاهای کم و مکرر بخورید.
- به طور کلی از نوشیدن مشروبات الکلی باید اجتناب شود. همچنین باید مصرف کافئین (کولا، چای، قهوه و شکلات، به ویژه) را محدود کنید. این نوشیدنی ها ممکن است معده شما را تحریک کند.
- اگر علائم یا عوارض جانبی را تجربه کردید با پزشک خود در مورد آنها صحبت کنید. آنها می توانند داروها را تجویز کنند و یا پیشنهادات دیگری ارائه دهند که در مدیریت چنین مشکلات موثر باشند.
تهیه و تنظیم: گروه سلامت اوما
منبع: chemocare.com و www.mayoclinic.org
