یکی از مشکلات و معضلاتی که در سال‌های اخیر گریبان‌گیر داروخانه‌ها شده است کمبود یا نبود داروهایی جهت بیماری‌های خاص ناشی از تحریم‌های بین‌المللی بوده است که متاسفانه منجر به شکل‌گیری تخلفاتی همچون گران فروشی یا احتکار یا فروش انحصاری برخی داروها توسط داروخانه‌ها شده است.
ممکن است شکایت‌های مردمی از داروخانه‌ها بنا به دلایل مختلفی اتفاق افتد که به عنوان مثال یکی از دلایل آنها می‌تواند عدم خدمات رسانی مناسب داروخانه‌ها که منشا نارضایتی و اعتراض عموم افراد و مشتریان است، باشد.
نکته قابل توجه آن است که شکایت از داروخانه‌ها می‌تواند در عملکرد آنها اثرگذار بوده و از بروز تخلفات دیگر توسط آنها پیشگیری نماید و کمک کند تا سطح رضایت افراد بالاتر رود.
دلایل شکایت از داروخانه‌ها
داروخانه نیز مانند هر نهاد دیگری ممکن است مرتکب رفتارها و اعمال غیرقانونی یا تخلفاتی شود که اعتراضات و شکایت مردم و مشتریان را به همراه داشته باشد، حتی در برخی از موارد تخلفات و اعمال صورت گرفته ممکن است جنبه قانونی و حقوقی داشته باشه و منجر به طرح شکایت کیفری یا حقوقی گردد.
بنابراین احتمال طرح شکایت از داروخانه‌ها به دلیل بروز تخلفات یا رفتارهای غیرقانونی امری غیر ممکن و دور از ذهن نیست.
به ویژه همانطور که اشاره شد با شکل‌گیری تحریم‌ها علیه کشورمان و بروز محدودیت‌هایی در ارائه برخی داروها منجر به این شد که داروخانه‌ها نیز به رفتارهایی متخلفانه و برخلاف قانون دست بزنند.
به عنوان مثال ممکن است استفاده از داروهای تقلبی به جای اصل یکی از موارد شایع و دلایل شکایت از داروخانه‌ها باشد، همچنین ارائه داروهای تقلبی و یا فاسد به مردم می‌تواند منجر به طرح شکایت و تنظیم دادخواست علیه آنان گردد.
البته ارتکاب به این نوع تخلفات و جرائم شایع نبوده و منحصر به برخی داروخانه‌های خاص است.
اما یکی دیگر از موارد شایع جهت تنظیم شکایت از داروخانه‌ها اقدام به گران فروشی است چرا که با وجود تحریم‌های بین‌المللی و ارائه دارو به صورت محدود و همچنین افزایش قیمت ارز و به ویژه دلار زمینه سوءاستفاده از این موقعیت برای برخی داروخانه‌ها فراهم شده است به همین جهت داروخانه‌ها اقدام به فروش داروها به بیش از قیمت واقعی کرده و به نرخ تعیین شده توجه نمی‌کنند که این امر زمینه‌ساز طرح شکایت از داروخانه‌ها می‌گردد.
دلیل دیگر طرح شکایت از داروخانه‌ها ارائه خدمات به شکل انحصاری است چرا که در مواردی دیده شده است که برخی داروخانه‌ها اقدام به ارائه داروهای خاص و یا کمیاب به صورت انحصاری و به برخی از مشتریان خاص خود می‌کنند این امر نیست تخلف از قانون بوده و می‌تواند زمینه‌ساز طرح شکایت شود.
انجام امور متداول دیگری همچون ارائه داروها به صورت اشتباهی به صورت سهوی امریست که گاهی رخ می‌دهد و ممکن است سلامت بیمار را تا حد زیادی به خطر اندازد در این موارد نیز امکان طرح شکایت وجود دارد.
همچنین فروش داروی تاریخ گذشته یا فاقد استانداردهای تعیین شده بهداشتی ممکن است در مواردی منجر به اقدام مشتریان به اعلام شکایت شود.
راه‌های طرح شکایت از داروخانه‌ها
شکایت از داروخانه‌ها به روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است که در ادامه به معرفی برخی روش‌ها و جوانب آنها می‌پردازیم.
از جمله روش‌های طرح شکایت از داروخانه‌ها شکایت از طریق سازمان غذا و دارو است؛ افراد می‌توانند با مراجعه مستقیم به سازمان غذا و دارو موضوع شکایت خود را طرح کرده و درخواست بررسی را اعلام بدارند سازمان غذا و دارو سامانه‌ای را جهت دریافت شکایات مردمی از داروخانه‌ها طراحی کرده است و امکان ثبت شکایت به صورت آنلاین فراهم شده است.
نهادهای نظارتی عموما روش‌های مختلفی را جهت اعلام شکایت مشتریان از داروخانه‌ها پیش بینی کردند به عنوان مثال معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی تهران جهت ثبت و پیگیری شکایت مردم از واحدهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران روش‌های مختلفی را پیش‌بینی کرده است مانند:
- تکمیل فرم‌های آنلاین ثبت و رسیدگی به شکایات معاونت غذا و دارو
- و یا تماس با شماره تلفن گویای ۶۶۴۶۹۷۲۷
- همچنین سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت پاسخگوی تلفنی ۲۴ ساعته است که در خصوص شکایت‌های مردم در جهت گران فروشی یا فروش داروی اشتباه نیز مرجع اعلام و ثبت تخلفات است.
طبق اعلام مدیرکل دفتر بازرسی وزارت بهداشت بیشترین شکایت مردم به سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت در خصوص کمبود دارو بوده است.
شکایت از طریق سازمان نظام پزشکی روش دیگری است که جهت شکایت از داروخانه‌ها می‌توان از آن روش استفاده کرد، سازمان نظام پزشکی وظیفه پیگیری شکایت‌های مطرح شده را دارد.
در واقع این سازمان تخلفات اداری و انتظامی داروسازها را مورد رسیدگی قرار داده و در نتیجه ممکن است برخورد انتظامی با داروساز داشته باشد که دربرگیرنده ضمانت اجراهایی از جمله جریمه، توقف فعالیت در بازه زمانی مشخص، یا لغو پروانه داروخانه می‌باشد.
روش دیگری که جهت ثبت و طرح شکایت از داروخانه‌ها شناخته میشود و بسیار متداول است طرح شکایت در سازمان تعزیرات می‌باشد چرا که داروخانه نیز مانند دیگر نهادهای صنفی باید تحت قوانین تعزیرات حکومتی باشد و تخلف از قوانین و مقررات سازمان تعزیرات منجر میشود که مشتریان اقدام به طرح شکایت در سازمان تعزیرات حکومتی نمایند و این نهاد نظارتی وظیفه رسیدگی به شکایت‌های مطرح شده را دارد.
بنابراین همانطور که عنوان شد یکی از وظایف مهم سازمان تعزیرات حکومتی رسیدگی به گرانفروشی محصولات دارویی است بنابراین در صورتی که خریداران و مشتریان تخلفی در خصوص قیمت اعلام شده نسبت به قیمت واقعی داروها ملاحظه کنند می‌توانند از طریق سازمان تعزیرات حکومتی شکایت خود را ثبت کنند.
البته عموما شکایت‌های مطرح شده در خصوص گران فروشی از سوی سازمان تعزیرات معمولا با کمی تاخیر صورت می‌گیرد و علت تاخیر زمانی نیاز به بررسی‌های دقیق در این خصوص است.
تماس با تلفن گویای سامانه ۱۳۵ شکایات مردمی به سازمان تعزیرات حکومتی از دیگر راه‌های ثبت شکایت از داروخانه‌ها به دلیل گرانفروشی و تخلفاتی مشابه آن است.
همچنین امکان ثبت شکایت به صورت آنلاین در سامانه میز خدمت سازمان تعزیرات حکومتی وجود دارد.
همانطور که در مقدمه‌ی این گفتار اشاره کردیم ممکن است برخی از دلایل طرح شکایت از داروخانه‌ها به دلیل فروش داروی فاسد یا موارد مشابه باشد که امکان طرح شکایت کیفری در مراجع قضایی را فراهم می‌سازد که با مراجعه به دفتر خدمات قضایی و طی کردن مراحل دادسرا و دادگاه انجام می‌گیرد تا منجر به صدور حکم نهایی شود.
