درمان اسهال و دل پیچه

دل پیچه و اسهال که معمولا به طور همزمان رخ می دهد به دلایل مختلف اتفاق می افتد. این دلایل بیشتر شامل سوء هاضمه، عفونت ویروسی مانند آنفولانزای معده، یا بیماری های گوارشی می باشند. برای درمان این بیماری باید ابتدا دلیل آن را بدانید. در این صورت می توانید قرص، روش های خانگی و نکات درمان اسهال و دل پیچه را استفاده کرده و زودتر درمان شوید.

دل پیچه دردی است که بین قفسه سینه و لگن اتفاق می افتد و معمولا بصورت گرفتگی و درد خفیف یا تیز می باشد. این درد اغلب به نام معده درد نیز شناخته می شود. اسهال به شکل شل بودن، خونی بودن یا حاوی چربی بودن مدفوع اتفاق می افتد و به راحتی قابل تشخیص است. در این شرایط نیاز به رفتن به دستشویی افزایش می یابد و اغلب با دل پیچه همراه است. در این مقاله می خواهیم شما اومایی های عزیز را با روش های درمان اسهال و دل پیچه آشنا کنیم تا در صورت ابتلا به آن بهتر بتوانید کنترلش کرده و زودتر خوب شوید. 

در این مقاله می خوانیم:

علت دل پیچه و اسهال چیست؟

معمولا بیماری دل پیچه و اسهال کوتاه مدت است و چند روز بیشتر طول نمی کشد. تغییر رژیم غذایی مانند مصرف الکل به مقدار زیاد و سوء هاضمه از دلایل اصلی دل پیچه و اسهال است.  اما دل پیچه و اسهال شدید، مداوم و مکرر نشانه بیماری جدی است. همچنین اسهالی که به طور پیوسته بدتر می شود و خونی است نشانه بیماری جدی تری است. بنابراین باید حتما پیگیری و درمان شود. دلایل ممکن برای اسهال و دل پیچه عبارتند از:

• گاستروانتریت ویروسی (آنفولانزای معده)
• گاستروانتریت باکتریایی (مسمومیت غذایی)( بهترین راه درمان مسمومیت غذایی چیست؟)
• حساسیت غذایی
•  PMS (سندرم قبل از قاعدگی)
• سندرم روده تحریک پذیر( یک اختلال رایج در دستگاه گوارش )
• دیورتیکولیت
• عدم تحمل لاکتوز ( ناتوانی در هضم لاکتوز، قند موجود در شیر و سایر محصولات لبنی)
• شکستگی مدفوع
• انسداد روده
• کولیت
• آپاندیس
• ویروس نیل غربی
• انگل ها (مانند ژیاردیا، آمبی بای، یا کرم قلابی)
• عفونت باکتریایی (مثلا شیگلوز یا E. coli)
• آلرژی دارویی
• بیماری سلیاک ( بیماری سلیاک چیست؟ و چه موادی فاقد گلوتن هستند؟)
• بیماری کرون
• فیبروز کیستیک
• استرس و اضطراب ( پروپرانولول و اضطراب )
• برخی از انواع سرطان

علت درد شدید شکم و اسهال چیست؟

سوء هاضمه، آنفولانزای معده، و مسمومیت غذایی دلایل اصلی اسهال و دل پیچه شدید است. در این موارد، علائم معمولا به مدت چهار روز طول می کشد و بدون درمان با قرص برطرف می شود.

سایر علت های اسهال و دل پیچه

علاوه بر مواردی که در بالا گفته شد، عفونت و بیماری هایی که بر اندام های داخل شکم تاثیر می گذارد باعث درد و اسهال می شود. اندام های داخل شکم عبارتند از:

• روده ها
• کلیه ها
• آپاندیس
• طحال
• معده
• کبد
• کیسه صفرا
• لوزالمعده

علت دل پیچه و اسهال در کودکان

مانند بزرگسالان، دل پیچه و اسهال در کودکان به دلیل آنفولانزای معده، عفونت، حساسیت غذایی، عدم تحمل لاکتوز و یا استرس رخ می دهد. اما زیاد غذا خوردن نیز می تواند موجب بروز این علائم شود. بعضی از کودکان در تشخیص بین گرسنگی و سیری مشکل دارند. این مسئله باعث می شود بیش از حد غذا بخورند. بیش از حد خوردن باعث افزایش فشار و استرس وارد شده بر سیستم گوارشی و دل پیچه و اسهال می شود.

علت دل پیچه و اسهال در زنان باردار

زنان باردار نیز مستعد به دل پیچه و اسهال هستند. یکی از دلایل دل پیچه و اسهال در بارداری تغییر رژیم غذایی است. این مسئله باعث افزایش تنش وارد شده بر سیستم گوارش می شود. همچنین در این دوران بعضی از خانم ها به برخی غذاها حساس هستند. از طرفی تغییرات هورمونی در سیستم تولید مثل باعث تشدید این علائم می شود.

برای اسهال و دل پیچه چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

هنگامی که علائم اسهال و دل پیچه بیش از سه روز طول کشید و علائم در طول 24 ساعت افزایش داشت یا علائم زیر را داشتید به پزشک مراجعه کنید:

• استفراغ مداوم
• تب 101 درجه فارنهایت یا 38.3 سانتیگراد (4/100 درجه برای کودکان)
• مدفوع حاوی خون یا مدفوع خشک ( خون روشن در مدفوع نشانه چیست؟)
• ناتوانی در قورت دادن غذا
• تشنگی شدید یا خشکی دهان 
• ناتوانی در دیدن یا صحبت کردن
• هوشیار نبودن
• زردی پوست یا چشم ها
• تشنج ( درمان تب و لرز در بزرگسالان)
• تورم اندام تناسلی
• خونریزی خارجی

اسهال برای نوزادان، افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بسیار خطرناک تر است. در این موارد، در خصوص علائم با پزشک خود صحبت کنید.

تشخیص دل پیچه و اسهال

برای تعیین دلایل دل پیچه و اسهال، پزشک ابتدا شما را معاینه می کند. همچنین چند سوال در خصوص سابقه بیماری و شیوه زندگی شما می پرسد. مسافرت به برخی کشورها احتمال بیماری گوارشی را افزایش می دهد. پزشک سوالاتی در خصوص تغییر رژیم غذایی شما و مسافرت های اخیر می پرسد. ممکن است پزشک کاشت مدفوع انجام دهد که در آن نمونه ای از مدفوع شما را به آزمایشگاه می فرستد تا باکتری، ویروس و قارچ های آن بررسی شود. اگر نتیجه منفی باشد آزمایشات بیشتری برای بیماری های گوارشی انجام می شود. سایر تست های تشخیصی رایج عبارتند از:

آندوسکوپی:  در آندوسکوپی، پزشک دوربینی را از طریق گلوی شما به معده وارد می کند و مشکلاتی از جمله زخم معده و علائم بیماری سلیاک را بررسی می کند.

کولونوسکوپی: این آزمایش شامل فرستادن یک دوربین به رکتوم و روده ها برای بررسی علائم آسیب و علائم بیماری هایی از جمله زخم معده و پولیپ می باشد. 

رادیوگرافی دستگاه گوارش پایین: در این آزمایش، تکنسین آزمایش اشعه ایکس بر روی شکم را انجام می دهد. این آزمایش پس از این انجام می شود که پزشک یک ماده پایه باریم را به داخل رکتوم وارد می کند تا بیماری های روده را بررسی کند.

درمان اسهال و دل پیچه چگونه است؟

درمان های دارویی برای درمان اسهال و دل پیچه وجود دارد. اگر علائم شما به خاطر استرس باشد درمان خانگی نیز مناسب است. در ادامه انواع درمان های دل پیچه و اسهال را بررسی می کنیم:

درمان اسهال و دل پیچه با دارو

نوع درمان به دلیل ایجاد علائم آن بستگی دارد. معمولا از درمان های دارویی زیر برای این بیماری استفاده می شود:

• آنتی بیوتیک برای درمان عفونت باکتریایی شامل مسمومیت غذایی
• تجویز قرص های حساسیت
• داروهای ضدافسردگی (راه های نجات از افسردگی) برای درمان نگرانی و استرس
• قرص های غیراستروئیدی ضد التهاب برای درمان PMS
• قرص های ضد انگل برای کشتن انگل ها

اغلب اوقات اسهال نیاز به درمان ندارد. اما برخی از داروها میتوانند به شما کمک کنند تا بهبود یابید. دو نوع دارو برای بهبود اسهال عبارتند از:

•  لوپرامید (Imodium) که حرکت غذا را از طریق روده کند می کند و باعث می شود بدن مایع بیشتری جذب کند و اسهال را کاهش می دهد.
•  بیسموت سابسالسیلات که چگونگی حرکت مایع از طریق دستگاه گوارش را به تعادل می رساند.

قبل از مصرف هر دارویی دستورالعمل های روی بسته دارو را بخوانید. ببینید چه مقدار از این داروها باید مصرف شوند و چه موقع باید آنها را مصرف کنید. بیش از مقدار توصیه شده بر روی برچسب مصرف نکنید. همچنین در یک زمان بیش از یکی از این داروها را مصرف نکنید. اگر سوالی دارید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید. یداتن باشد داروی کاپکاتا یا پپتو بیسمول را به بچه ها ندهید زیرا می توانند باعث مشکلات سلامتی شدید شوند.

در صورت مشاهده عوارض زیر بعد از مصرف دارور به پزشک مراجعه کنید:

•  درد شدید در شکم 
•  مدفوع خونی یا سیاه 
•  کم آب شدن بدن که علائم آن به این شکل می باشد: احساس تشنگی می کنید، کمتر از حد معمول ادرار می کنید، دهانتان خشک می شود و احساس ضعف می کنید.
•  تب 38/9 درجه سانتی گراد یا بالاتر 
• بعد از 48 ساعت هنوز بهتر نشده باشید.

درمان خانگی اسهال و دل پیچه

خیلی وقت ها اسهال دلیل جدی ندارد و به خاطر نوعی آلودگی در غذا یا پرخوری و یا استرس اتفاق افتاده است. در این شرایط با توجه به نکات زیر می توانید به راحتی درمان شوید:

- افرادی که اسهال هستند باید مایعات زیاد بخورند. آب، آبمیوه و شربت مناسب است. از خوردن الکل و کافئین بپرهیزید.

- هنگامی که حرکات شکم منظم تر شد مقدار کمی غذاهای سبک و کم فیبر مصرف کنید. این غذاها شامل نان تست، برنج و تخم مرغ است. از غذاهای چرب، تند و حاوی فیبر بالا اجتناب کنید. این غذاها التهاب دستگاه گوارش را بدتر می کنند. پروبیوتیک نیز به ترمیم دستگاه گوارش کمک می کند.

بعضی از غذاها به طور کلی باعث تحریک واکنش های روده می شوند. در کسانی که مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) هستند، خوردن بیش از حد از این غذاها ممکن است موجب بروز علائم بیشتر یا بدتر شدن آن ها شود. به عنوان مثال علائم گرفتگی شکم و اسهال ممکن است توسط موارد زیر ایجاد شود:

•  وعده های غذایی که بیش از حد بزرگ یا چرب هستند.
•  غذاهای سرخ شده
• قهوه
•  کافئین
•  الکل

خوردن بیش از حد برخی از انواع قندها که از طریق روده به سختی جذب می شوند نیز می تواند سبب گرفتگی یا اسهال شود. این قند ها عبارتند از:

•  سوربیتول که معمولا به عنوان شیرین کننده در بسیاری از غذاهای رژیمی، آب نبات و آدامس استفاده می شود.
•  فروکتوز که به عنوان یک شیرین کننده استفاده می شود و به طور طبیعی در عسل و بعضی از میوه ها یافت می شود.

- پروبیوتیک طبیعی که در ماست وجود دارد نیز یک درمان خانگی محسوب می شود. مکمل های آن نیز در دسترس می باشد.بیشتر قرص های بدون نسخه و مکمل های گیاهی باعث آرام شدن اسهال و دل پیچه ایجاد شده در اثر عفونت و سوء هاضمه می شوند. مکمل های گیاهی شامل موارد زیر می باشند:

• زغال اخته
• زنجبیل
• بادرنجبویه
• بابونه

اسهال پس از چند روز بدون درمان برطرف می شود. تا زمانی که بهتر شوید سعی کنید استراحت کنید، مایعات کافی بنوشید و مراقب آنچه می خورید باشید. بدن شما با هر بار ادرار آب زیادی از دست می دهد. بنابراین باید از کم آب شدن بدن جلوگیری کنید. 

در طول روز برای جلوگیری از کم آبی بدن مایعاتی مانند آب، سوپ، و یا آب میوه  بنوشید. هنگامی که بیمار هستید سعی کنید حدود 2-3 لیتر (8-12 فنجان) مایع در روز بنوشید. پزشک ممکن است نوشیدنی ورزشی را نیز برای جایگزینی نمک، پتاسیم و سایر الکترولیت ها که بدن شما در اسهال از دست می دهد، توصیه کند. اگر حالت تهوع دارید، مایع را به آرامی میل کنید. تا زمانی که بهبود بیابید غذاهای کم چرب و کم فیبر بخورید. پزشکان اغلب رژیم BRAT را پیشنهاد می دهند که شامل غذاهای زیر است:

•  موز
•  برنج (سفید)
•  سیب زمینی
•  نان تست

دیگر گزینه های خوب عبارتند از:

• کره بادام زمینی
•  مرغ بدون پوست یا بوقلمون
• ماست

همچنین باید از غذاهایی که می توانند اسهال یا گاز را بدتر کنند اجتناب کنید که عبارتند از:

•  چربی یا غذاهای سرخ شده
• میوه ها و سبزیجات خام
• غذاهای ادویه دار
•  نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه و نوشابه
• لوبیا
• کلم

پیش از مصرف این مکمل ها با پزشک مشورت کنید. برای کنار آمدن با استرس و نگرانی از مدیتیشن استفاده کنید. یوگا، نفس عمیق و سایر روش های آرام شدن نیز مناسب می باشند. همچنین می توانید با مشاور صحبت کنید.

پیشگیری از دل پیچه و اسهال

به طور کلی نمی توان از تمام علل ایجاد دل پیچه و اسهال جلوگیری کرد. اما نکات زیر را رعایت کنید تا از دل پیچه و اسهال ناشی از سوءهاضمه و مشکلات معده جلوگیری شود:

• رژیم غذایی مغذی و سالم داشته باشید.
• مصرف الکل را کاهش دهید.
• غذاهای تند و چرب را کاهش دهید.
• آب بخورید.
• شستن منظم دست ها نیز از عفونت های ویروسی جلوگیری می کند.
• در هنگام آماده سازی غذا بهداشت را رعایت کنید. سطوح آشپزخانه را بشویید و موادغذایی را به درستی ذخیره کنید.
• افرادی که سفر می کنند اسهال سفر یا معده درد را تجربه می کنند. عفونت باکتریای یا ویروسی به خاطر غذای آلوده و آب آلوده و عدم رعایت بهداشت ایجاد می شود.
• در هنگام سفر به مناطق با استاندارد پایین، در خصوص آنچه می خورید و می نوشید دقت کنید. از آب شیر، یخ و غذاهای خام بپرهیزید. 

سخن آخر

اسهال و دل پیچه بخصو برای افرادی که شاغل و فعال هستند می تواند بسیار اذیت کننده باشد و مانع فعالیت شود. اما خوشبختانه چند روز بیشتر طول نمی کشد و اگر به دلایل جدی نباشد بعد از دو الی سه روز حال شما بهبود می یابد. بنابراین بهتر است در صورت امکان این دو یا سه روز را مرخصی گرفته و در خانه استراحت کنید. خود استراحت کردن نیز باعث کاهش استرس و بهبودی سریع تر می شود.