والدین هنگامی که کودک آنها غذا نمیخورد یا کم میخورد، سریع نگران می شوند، بسیار مهم است که بدانید چرا کوچولوی شما بی اشتها شده. ما برای برطرف کردن نگرانی ها در مورد بی اشتهایی کودکان در این مقاله به توضیح دلایل بی اشتهایی و درمان آن می پردازیم.
از دست دادن اشتها یک حالت شایع در کودکان است و گاهی به علت یک بیماری حاد است اما اغلب اوقات دلیل مشکل سازی ندارد. اگر بی اشتهایی بعلت بیماری باشد، علائم آن در کودکان شامل:
- پرخاش و بیقراری
- استفراغ مکرر
- سرفه کردن
- داشتن آبریزش دهان
خودداری از مصرف غذاهای مورد علاقه شان هست.
علت بی اشتهایی کودک شما چیست؟
از دست دادن اشتها به صورت موقت در نوزادان سالم و در حال رشد طبیعی است و لزوماً به معنای بیماری نیست چند تغییر در رشد که می تواند باعث افت اشتها شود عبارتند از:
۱-رشد:
در نمودار رشد، کودک شما تا شش ماهگی رشد صعودی و روبه بالا خواهد داشت. از ۶ تا ۱۲ ماهگی سرعت وزن گیری کودک کاهش می یابد و ۱۲ تا ۱۸ ماهگی هم کاهش بیشتری خواهد داشت. پس طبیعی است کودک در شانزده ماهگی کمتر از ۱۲ ماهگی غذا بخورند.
۲-دندان درآوردن:
دندان درآوردن باعث پارگی و التهاب لثه ها می شود که با کوچکترین لمس باعث درد می شود و این درد هنگام خوردن غذا یا شیشه شیر افزایش می یابد اگر کودک به دلیل داشتن درد از خوردن غذا خودداری کند، بر سلامتی او اثر می گذارد باید مطمئن شوید که مایعات زیاد مصرف میکند و آنها را با برخی از غذاها وسوسه کنید، چند قطعه میوه خنک و آبنبات یخی و غذاهای آبکی مثل ماست و سیب که خوردن آنها راحتتر است توصیه میشود ، اگر کودک بعد از دو هفته اشتهایش به حالت عادی برنگشت به پزشک مراجعه کنید.
۳-گلودرد:
درد گلو یا بعلت عفونت باکتریایی (استرپتوکوک) است و یا ویروسی. این درد عمل بلعیدن را دشوار میکند. اگر گلودرد همراه با تب و تورم غدد لنفاوی ( مخصوصاً در ناحیه گردن که با لمس مشخص می شود) است، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
۴ -گرمای بیش از حد محیط:
گرما و فصل گرم باعث تعریق و حس خستگی و به تبع آن بی اشتهایی در کودکان می شود و این یک امر عادی است. اقدامات زیر را برای مبارزه با این مشکل انجام دهید:
کودک را خنک نگه دارید :
- کودک را با لباس نخی بپوشانید که به بدن آنها نچسبد
- کودک خود را در منطقه خنک و سایه دار قرار دهید
- او را با آب ولرم حمام کنید
- کودک خود را با پارچه مرطوب مرتب خنک کنید
به دلیل گرما و ممکن است وعده های غذایی برای کودک شما سنگین و ناراحت‌کننده باشد، پس به کودک غذاهای سبک بدهید. در هوای گرم کودک شما برای بازی و فعالیت‌ها کالری میسوزاند که این باعث افزایش دمای بدن می شود، پس مرتباً آنها را مرطوب و خنک نگه دارید.
۵- مصرف زیاد غذای پرفیبر:
بعضی از غذاها مثل غلات که سرشار از فیبر هستند و زمان طولانی تری برای هضم لازم دارند، شکم کودک را پر کرده و بنابراین برای زمان قابل توجهی او سیر هست، پس نگران نشوید.
۶ -معرفی غذاهای جامد:
کودک شما تا ۶ ماهگی فقط شیر میخورد و بعد از آن برای افزودن غذاهای جامد به غذای کودک توجه کنید که هضم غذا بیشتر طول می کشد و ممکن است غذای کمتری بخورند پس نگران نشوید و برای جلوگیری از آن غذاهای جدید را کم کم اضافه کنید.
۷ -عفونت های انگلی:
کودکان و نوزادان نوپا ممکن است در معرض خطر انگل ها و کرم های روده ای باشند که باعث استفراغ و کم اشتهایی می شود. در این صورت فوراً به پزشک مراجعه شود.
۸- ضعیف بودن بدن:
وقتی کودک شما بیمار است، دریافت غذای او کمتر خواهد شد و اگر بیماری همراه با تب، سرماخوردگی، سرفه و یا ناراحتی معده باشه، اشتها هم کم میشود و پس از بهبودی به حالت اولیه بر می گرد. عفونت ها ی ویروسی و باکتریایی مثل عفونت گوش، برونشیت و آنفولانزا می تواند باعث درد و بی اشتهایی در کودک شما شوند که باید به پزشک مراجعه کنید و در صورت لزوم واکسیناسیون پیشگیرانه انجام شود.
۹- مصرف بیش از حد مایعات:
مصرف بیش از حد مایعات مثل آبمیوه و شیر مانع جذب مواد مغذی در بدن می شود و به کودک شما احساس سیری می دهد و می تواند اشتها را کاهش دهد.
۱۰ -عدم تحمل غذایی:
کودک شما ممکن است به برخی غذاها حساسیت داشته باشد و در صورت مصرف علائمی مانند خارش، نفخ، اسهال و بی اشتهای را به دنبال داشته باشه، باید غذاهایی که کودک به آنها حساسیت دارد را شناسایی کنید و از مصرف آنها خودداری نمایید.
۱۱ -واکسیناسیون:
برخی واکسیناسیون ها باعث بالا رفتن دما در نوزادان همراه با درد و خارش و بی اشتهایی میشود.
۱۲-یبوست :
ممکن است کودک شما از یبوست رنج ببرد و حرکات روده ای در آنها دشوار باشد. شما با دادن رژیم غذایی غنی از فیبر به راحت کردن حرکات روده ای در آنها کمک کنید.
۱۳ -کم خونی :
کودکان مبتلا به کم خونی در بیشتر مواقع ضعیف و خسته هستند و بی اشتها. در چنین حالتی آنها را به متخصص اطفال ببرید و غذاهای غنی از آهن به آنها بدهید.
۱۴ -فشار بیش از حد :
کودکان تمایل زیادی به بازی و بزرگ شدن دارند که پس از آن خیلی خسته و بی اشتها می شوند. برای جلوگیری از این مورد زمان بازی کودک را تنظیم کنید.
چه موقع با دکتر تماس بگیریم؟
با توجه به آنچه در بالا گفتیم بیشتر دلایل کاهش اشتها نگران کننده نیست. با این حال مواردی هم وجود دارد که نیازمند مداخله سریع پزشکی هستند مثل:
- هیچ تغییری در اشتهای کودک وجود ندارد
- چند روز عادت غذایی کودک خود را بررسی کنید و بی اشتهایی یک هفته یا بیشتر ادامه یابد
- از دست دادن اشتها همراه با بثورات، تب و تغییر رنگ مدفوع
- کاهش مداوم وزن
- کودک شش ماه است که وزن اضافه نکرده است
- کودک در حال خوردن بعضی غذاها استفراغ کند
برای درمان بی اشتهایی کودکان چه کار کنیم؟
غذای مناسب سن را به کودک خود پیشنهاد دهید. به آنها یک رژیم غذایی سالم بدهید و یک بازه زمانی مناسب را برای چک کردن اشتهای کودک در نظر بگیرید. برخی روشهای افزایش اشتهای کودک عبارتند از:
افزایش سطح روی:
روی با کمک به تولید اسید کلریدریک موجب هضم مناسب غذا می شود بنابراین می تواند موجب افزایش اشتها در کودک شما شود. مرغ، دانه کدو تنبل، آجیل و بادام هندی دارای روی میباشند پس برای مصرف کوچولوی شما مناسبند.
فاصله کافی بین وعده های غذایی :
هضم وعده های غذایی می تواند ۳ تا ۴ ساعت طول بکشد پس پشت سر هم به کودکان غذا ندهید و بگذارید کودک غذای وعده ی قبلی را هضم کرده باشد بعد وعده ی بعدی را به او بدهید.
۳-دادن غذاهایی که اشتها را در نوزادان افزایش می دهد:
غذاهایی که اشتها را در نوزادان افزایش می دهند در زیر ذکر شده اند، قبل از دادن هر کدام به کودک خود با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
ریحان: میتوانید از ۸ ماهگی به کودک خود ریحان بدهید .توانایی هضم را افزایش می دهد و اشتها را بهبود می بخشد.
دارچین: حاوی هیدروکسی کالکون است که برای افزایش اشتها در نظر گرفته میشود شما میتوانید پودر دارچین را به فرنی یا اسموتی، دسر، نان و کیک اضافه کنید.
زنجبیل: تحقیقات نشان می دهند که زنجبیل تقویت کننده اشتها است. شما می توانید زنجبیل را با آب و مقداری نمک و فلفل و دوغ به کودک خود بدهید.
نعناع: نعناع نه تنها عطر و طعم تازه به غذا می بخشد بلکه به تنظیم اشتها هم کمک می کند. نعناع در ابتدا اشتها را سرکوب اما بعد از مدتی باعث گرسنگی شدید می شود.
بادام زمینی: حاوی مقدار زیادی روی است که باعث هضم مناسب غذا و افزایش اشتها می شود .توجه داشته باشید که نوزاد شما به بادام زمینی حساسیت نداشته باشد.
از دست دادن موقتی اشتها طبیعی است به شرطی که کودک شما سالم و شاد باشه و رشد خوبی داشته باشد در غیر این صورت مداخله پزشکی به موقع برای تشخیص هرگونه بیماری زمینه ای لازم و ضروری است بعد از شناخته شدن علت توسط متخصص اطفال ، توصیه می شود درمان و مشاوره را دنبال کنید.
Rebecca Malachi (BSc). Loss Of Appetite In Babies: Symptoms, Causes, And Tips To Improve.May 7, 2020
