اضافه وزن و چاقی یکی از مشکلات بهداشتی - تغذیه اي در جهان و ایران می باشد. تعداد افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی هم در کشورهاي توسعه یافته و هم در کشورهاي در حال توسعه، از جمله کشور ما در حال افزایش است. این مشکل با سرعت بیشتري در کودکان و نوجواناندیده می شود. عوامل متعددي از جمله عوامل مربوط به ژنتیک و ارث، محیط و شیوه زندگی از جمله رفتارهاي غذایی نامناسب و بی تحرکی در بروز اضافه وزن و چاقی موثرند.
توصیه هاي تغذیه اي در پیشگیري و کنترل اضافه وزن و چاقی کودکان:
- تغذیه کودك در شش ماه اول زندگی فقط با شیر مادر وتداوم آن تا دو سالگی.
- مصرف روزانه صبحانه به عنوان یکی از سه وعده اصلی غذایی.
- . مصرف روزانه حداقل دو میان وعده غذایی مناسب.
- صرف غذا به همراه خانواده.
- خودداري از مجبور کردن کودك به خوردن و آشامیدن.
- خودداري از دادن غذا یا تنقلات هنگام تماشاي تلویزیون.
- خودداري از وادار کردن کودك به اتمام غذا
- ندادن شکلات و شیرینی به عنوان پاداش به کودك.
- محدود کردن مصرف غذاهاي آماده.
- محدود کردن مصرف غذاهاي چرب، سرخ شده وتنقلات پرکالري و پر چرب مانند سیب زمینی سرخ شده، چیپس، پفک، شکلات، کیک هاي خامه ایی و شکلاتی، بستنی ، شیرکاکائو و ...
- نوشیدن آب یا دوغ کم نمک به جاي نوشابه
- مصرف لبنیات کم چرب براي کودکان بزرگتر از دو سال
- محدود کردن مصرف کره، سرشیر، خامه و سس مایونز
- مصرف میوه یا آب میوه تازه و طبیعی به جاي آب میوه آماده و شربت.
- استفاده روزانه از سبزي هاي تازه یا پخته و میوه تازه در برنامه غذایی کودك.
- مصرف غذاهاي فیبر دار مانند نان سبوس دار ( نان سنگک ) ، بیسکوئیت سبوس دار ، خشکبار و میوه هاي خشک، میوه ها و سبزي هاي خام.
- محدود کردن مصرف آجیل و مغزها به جاي تنقلات بی ارزش.
- محدود کردن غذا خوردن در خارج از منزل.
- اصلاح عادات غذایی والدین.
- پایش منظم وزن کودك و مشاوره با کارشناس تغذیه
چند توصیه در خصوص فعالیت بدنی:
- افزایش فعالیت بدنی روزانه کودك.
- انجام فعالیت بدنی روزانه به مدت 60 دقیقه.
- تشویق کودك به انجام ورزش هایی مانند دوچرخه سواري، دویدن و شنا.
- استفاده از مشارکت کودك در انجام کارهاي روزمره منزل مانند نظافت خانه.
- تشویق کودك به بازي با سایر کودکان.
- محدود کردن سرگرمی هاي غیر فعال مانند تماشاي تلویزیون یا بازي هاي کامپیوتري به کمتر از 2 ساعت در روز.