برای کودکان مهم‌ترین چیز قبل از سن مدرسه «بازی» است. بازی به کودکان کمک می‌کند رشد کنند، یاد بگیرند و اجتماعی شوند. بازی کردن پایه‌ی روان افراد را شکل می‌دهد و البته بر هوش و خلاقیت کودکان تاثیر مهمی دارد. بچه‌هایی که اسباب‌بازی‌های مناسب و متنوع دارند در آینده می‌توانند مهارت‌ها و استعدادهای بیشتری را پرورش دهند.
فراموش نکنید بچه‌ها در هر سنی به بازی‌ها و اسباب بازی‌های مخصوص به خودشان نیاز دارند. در این مقاله قصد داریم انواع بازی فکری و هوشی کودکان را در سنین مختلف معرفی می‌کنیم.
از تولد تا سه‌ماهگی نوزاد
تحقیقات نشان داده اولین و مهم‌ترین چیزی که بچه‌ها به آن نیاز دارند نوازش، در آغوش گرفتن و محبت است. پدر و مادرهایی که به‌اندازه‌ی کافی به فرزندشان محبت می‌کنند بچه‌های مستقل‌تر و با اعتماد به نفس بالاتری خواهند داشت.
به‌صورت نوزادان نزدیک شوید، به چشم‌هایش نگاه کنید و با او با لحن کودکانه حرف بزنید. پژوهش‌ها نشان داده نوزادان به حرف‌های کودکانه والدین بیشتر واکنش نشان می‌دهند و سعی می‌کنند آن‌ها را تقلید کنند. این کار به مهارت‌های کلامی آن‌ها کمک می‌کند.
جغجغه‌های رنگی، کوچک و سبک بارنگ‌های شاد می‌تواند توجه او را به صدا و حرکات جلب کند. ترکیب صدا و تصویر باعث می‌شود بین حرکت‌ها و چیزی که می‌بیند ارتباط برقرار کند و این به رشد مغزی کودک کمک می‌کند.
نوزادان به طور ناخودآگاه به موسیقی واکنش نشان می‌دهند. موسیقی های آرامش بخش و لالایی‌های آرام می‌توانند کودکان را آرام و هوشیارتر کنند.
سه ماهگی تا شش‌ماهگی کودک
نوزادان در این سن کم‌کم دستانشان را می‌شناسند. می‌توانید جغجغه‌ها را به دست خودشان بسپارید. از آویزهای تخت استفاده کنید. آویزهای موزیکال ترکیبی از رنگ‌ها و حرکت را برای بچه‌ها می‌سازند. گاهی آویز را پاییز بیاورید و اجازه دهید فرزندتان با دست عروسک‌ها را تکان دهد. کم‌کم می‌فهمد حرکت دستش به حرکت عروسک‌ها منجر می‌شود.
یک تشک بازی رنگی می‌تواند انتخاب خوبی برای نوزادان در این سن باشد. می‌توانید بچه‌ها را روی شکم بخوابانید و یک توپ کوچک مقابلش نگه دارید وقتی توانست توپ را بگیرد تشویقش کنید. دست و پا زن بچه‌ها به شروع سینه‌خیز رفتنشان کمک می‌کند. علاوه بر این پژوهش‌ها نشان داده به افزایش اتصالات مغزی و تقویت مهارت‌های حرکتی او در آینده کمک می‌کند.
شش‌ماهگی تا یک‌سالگی کودک
عروسک‌ها ازین سن پایشان به زندگی بچه‌ها باز می‌شود. مهم نیست فرزند شما پسر باشد یا دختر اجازه دهید یک عروسک پارچه‌ای داشته باشد. عروسک را در دستان خودتان نگه‌دارید و به‌جای عروسک حرف بزنید. گاهی هم آن را به دست بچه‌ها بسپارید.
روروک در این سن به اسباب‌بازی محبوب بچه‌هاست. روروک به بچه‌ها کمک می‌کند کنجکاوی‌شان را گسترش دهند. به‌صورت ایستاده محیط اطرافشان را تماشا کنند، به جاهای مختلف خانه بروند و راه رفتن را تمرین کنند.
ممکن است در حمام بردن بچه‌ها با چالش مواجه شوید. بعضی بچه‌ها از حمام رفتن ترس دارند و تمام مدت منقبض و گریانند. اسباب‌بازی و عروسک‌های حمام به آن‌ها کمک می‌کند خاطره‌ی خوبی از آب‌بازی و حمام داشته باشند. سعی کنید بازی‌های مخصوص حمام بسازید. سرگرمی‌هایی که فقط در حمام و وان کوچکشان می‌توان بازی کرد. یک حباب‌ساز کوچک، کتاب قصه‌ی پلاستیکی مخصوص حمام و نقاشی با کف روی بدنش می‌تواند راه‌های شما برای بهتر کردن حال کودکتان باشد.
یک‌سالگی تا دوسالگی کودک
بچه‌ها در این سن اولین قدم‌ها را برمی‌دارند و اولین وسیله بازی جذاب برای آن‌ها می‌تواند واکر باشد. وقتی بچه‌ها واکرهای کودکانه را در دست می‌گیرند، انگار کسی همراهی آن‌ها را به عهده دارد. بچه‌ها از راه رفتن با واکرها لذت می‌برند و صدای غژغژ و حرکت چرخ‌های رنگی آن را دوست دارند.
گاهی با هم به کتاب فروشی بروید و اجازه دهید بچه‌ها خودشان کتاب‌هایشان را انتخاب کنند. کتاب قصه‌های کودکانه این روزها تنوع زیادی دارند. از کتاب‌های پارچه‌ای و موزیکال گرفته تا کتاب قصه‌های رنگی همراه عروسک و بازی. فراموش نکنید کتاب‌ها نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت آینده‌ی بچه‌ها دارند.
شب‌ها قبل خواب برای فرزندتان داستان بگویید. گاهی کتاب بخوانید و گاهی قصه‌های قدیمی تعریف کنید. هنگام تعریف کردن هر داستان صدای شخصیت‌ها را تقلید کنید. گاهی هم کتاب‌های شعر کودکانه را برایش بخوانید و اجازه دهید آخر بیت‌ها را بگوید. این کار به حافظه و یادگیری کلامی کودکان کمک می‌کند. برای اطلاعات بیشتر می توانید تحقیقات صورت گرفته در دانشگاه بوستون در این رابطه را مطالعه کنید.
دوسالگی تا سه‌سالگی کودک
توجه بچه‌ها کم‌کم به محیط و اتاق مخصوص خودشان بیشتر می‌شود. استیکر و کاغذ دیواری اتاق کودک می‌تواند به او حس مالکیت بیشتری به اتاق بدهد. با هم استیکر ها را به دیوار اتاقش بچسبانید و نام رنگ‌ها را تمرین کنید.
بهتر است گاهی کنار هم بنشینید و با هم نقاشی کنید. کتاب‌های رنگ کردنی و مداد رنگی بخرید. یک برگه مقوایی بزرگ به دیوار اتاقش بچسبانید و با رنگ انگشتی روی آن شکلک بکشید.
یک جورچین با قطعات بزرگ به بچه‌ها کمک می‌کند اشکال را یاد بگیرند. تحقیقات نشان داده که جورچین‌ها برای هماهنگی حرکات و حل کردن مسئله‌های کوچک توسط بچه‌ها مفید است. بازی جورچین را دو نفری یا سه نفری انجام دهید. تا فرآیند بازی گروهی را هم یاد بگیرد.
وسایل بازی آشپزخانه هم برای تمام بچه‌ها جالب است. در عین حال او نقش‌های پدر و مادری را در این بازی‌ها می‌آموزد. بچه‌ها را به بازی‌های دخترانه و پسرانه محدود نکنید. برای هر دو ماشین بازی و قوری و فنجان بخرید.
سه‌سالگی تا پنج‌سالگی کودک
لگو بهترین اسباب‌بازی برای بالا بردن هوش عملی و خلاقیت در کودکان سه تا پنج‌ساله است. اجازه بدهید فرزندتان ساعت‌ها با لگوهایش وقت بگذراند و چیزهای عجیب بسازد. از او بخواهید داستان آدمک‌هایش را برایتان بگوید.
یک ذره بین می‌تواند به بچه‌ها کمک کند آرام و دقیق به اطرافشان توجه کنند. پیشنهاد می کنیم با هم در پارک گل‌ها و حشرات را زیر ذره‌بین ببینید.
سه چرخه، موتور و ماشین شارژی بهترین خاطرات کودکی بیشتر بچه‌ها را می‌سازند. دقت کنید دوچرخه یا سه‌چرخه مناسبی بخرید که به اندازه‌ی کافی چالش برانگیز باشند. سوار شدن به دوچرخه بزرگ‌تر برای بچه‌های کوچک یا سه‌چرخه وقتی همسالانشان سوار دوچرخه می‌شوند می‌تواند آن‌ها را سرخورده کند.
پنج سالگی تا هفت سالگی کودک
اگر به هوش موسیقی کودکتان فکر می‌کنید وقتش رسیده سازهای کودکانه تهیه کنید. یک درام چوبی، بلز، سازدهنی و ارگ می‌تواند انتخاب خوبی برای یک شروع هیجان‌انگیز باشد. بچه‌ها از اینکه موسیقی بسازند لذت می‌برند.
پازل و انواع ساختنی‌ها برای بچه‌ها چالش لازم برای حل یک معما را فراهم می‌کنند. اجازه دهید پازل‌ها را خودشان بچینند و از شما برای حل آن کمک بخواهند. تکه‌های پازل را دست کودک بدهید و از او بخواهید خودش آن را در جای مناسبش بگذارد.
خمیر بازی و شن جادویی به پیشرفت مهارت انگشتان کودک و البته خلاقیت آن‌ها کمک می‌کند. خمیرها می‌توانند هر شکلی داشته باشند، این یعنی بچه‌ها هر چیزی بخواهند می‌توانند بسازند و محدودیتی برای خلاقیت‌های آن‌ها نیست. خوب است بعضی از اشکالی که فرزندتان می‌سازد نگه دارید. با این کار هم پیشرفتش را در سنین مختلف می‌بینید و هم احساس می‌کند کار باارزشی انجام می‌دهد. علاوه بر این مجسمه2های او یادگاری خوبی از سال‌های کودکی‌اش خواهد بود.
