کودکان ممکن است در سنین مختلف به شکل و اندازه ای متفاوت از هم سن و سالان خود رشد کنند و همه نوزادان سرعت رشد منحصر به فردی دارند. بعد از تولد هربار که فرزند خودتان را نزد متخصص می برید پارامترهای رشد، مانند وزن و قد او اندازه گیری شده و با نمودار رشد مقایسه می شود. این نمودار به پزشک کمک می کند تا مطمئن شود کودک شما یک روند رشد طبیعی را طی کرده و مشکلی ندارد. در این مقاله ما به شما مامان های اومایی عزیز یاد می دهیم که چگونه نمودار رشد کودک را خودتان بخوانید و نتایج را تفسیر کنید.
نمودارهای رشد کودک چیست؟
نمودارهای رشد کودک از ابزارهای مهم متخصصان اطفال است و برای بررسی سلامت کلی کودک شما استفاده می شوند.درواقع از این نمودارها برای ارزیابی چگونگی رشد کودک شما در مقایسه با سایر کودکان هم سن و جنسیت و کنترل میزان رشد کودک در طول زمان استفاده می گردد. از استانداردهای رشد برای نوزادان زیر 24 ماه برای بررسی موارد زیر استفاده می شود:
- اندازه دور سر (اندازه دور سر در بیشترین فاصله قطری نشان می دهد که چگونه مغز کودک شما رشد می کند)
- نسبت وزن به قد
- نسبت وزن به سن
- نسبت قد به سن
نمودارهای رشد کودکان از نظر جنسیت برای دختران و پسران و از نظر سن برای سنین زیر 24 ماه و بالای 2 سال متفاوت می باشد. با این حال همه این نمودارها اطلاعاتی را ارائه می دهند که سلامتی فرزند را به شما و پزشک نشان خواهند داد.
نمودار رشد نوزاد به شما ، پزشک و سایر متخصصان بهداشت کمک می کند تا به راحتی بتوانید نحوه رشد کودک خود را کنترل کنید.
نمودارهای رشد میزان تغییرات مناسب در قد ، وزن و دور سر کودک شما را برای ماه های مختلف رشد و سنین متفاوت مشخص می کنند. این اندازه گیری ها روی نمودار علامت گذاری شده است ، بنابراین می توانید ببینید که پارامترهای رشد در سنین مختلف با افزایش سن کودک چگونه تغییر می کند.
در پرونده سلامت شخصی هر نوزاد یک نمودار رشد وجود دارد. همچنین یک جدول رشد وجود دارد که اعداد اندازه گیری شده در هر جلسه چکاپ نوزاد، در آن نوشته می شود و در طول زمان با هم مقایسه خواهند شد.
باید به این نکته توجه داشته باشید که نوزادان با سرعت های مختلفی رشد می کنند و رشد "طبیعی" در آن ها متفاوت است. تا زمانی که کودک شما به رشد خود ادامه می دهد و سالم است ، معمولاً نیازی به نگرانی در مورد روند نمودار رشد نیست. با این حال اگر مشکلی وجود داشته باشد پزشک حتما در مورد آن با شما صحبت خواهد کرد. به همین دلیل چکاپ فرزندتان اهمیت زیادی دارد.
پارامترهای رشد کودک من چه زمانی و چگونه اندازه گیری می شود؟
شما باید از همان زمان بارداری یک متخصص اطفال قابل اعتماد برای کودک خود انتخاب کنید. اولین مراجعه شما به مطب چند روز پس از تولد کودک یا اندکی پس از ترک بیمارستان انجام می شود. از اولین قرار ملاقات به بعد ، بررسی رشد کودک شما به روال معمول تبدیل می شود و هر بار که فرزندتان ویزیت می شود پارامترهای رشد نیز اندازه گیری خواهند شد. معاینات کودک شما در ابتدا هر چند هفته یک بار انجام می شود و بعد هر چند ماه یکبار انجام خواهد شد تا اینکه کودک شما 1 ساله شود. اگر بعد از آن شما نیاز به مراجعه بیشتر داشته باشید، پزشک به شما اطلاع می دهد. بنابراین هر سوالی که دارید و شما را نگران می کند از پزشک کودکتان بپرسید.
چه پارامترهایی در نمودار رشد اندازه گیری می شود؟
معمولاً در هر بار ویزیت کودک شما توسط پزشک، پارامترهای زیر به ترتیب اندازه گیری می شوند:
دور سر: یک نوار چسب نرم دور وسیع ترین قسمت سر کودک شما از بالای ابروها پیچیده می شود و از بالای گوش ها به پشت سر او می رسد. سپس اندازه این نوار به عنوان اندازه دور سر ثبت خواهد شد.
قد: اندازه گیری قد یک کودک که هنوز نمی تواند بدنش را صاف نگه دارد ممکن است مشکل باشد ، اما پزشکان و پرستاران در این زمینه متخصص هستند. پزشک برای این کار کودک شما را روی یک میز صاف به حالت درازکشیده قرار داده و پاهای او را بیرون می کشد تا اندازه گیری دقیق از بالای سر تا کف پاهای او انجام شود.
وزن: برای اندازه گیری وزن، از شما خواسته می شود لباس های کودک خود را در بیاورید ، و پزشک کودک شما احتمالاً از ترازوی کودک برای گرفتن دقیق ترین میزان وزن نوزاد استفاده می کند.
چه موقع باید نگران رشد نوزادم باشم؟
والدین اغلب نگرانند که کودک آن ها به اندازه کافی و سریع رشد نکند. با این حال ، اگرچه اندازه گیری رشد کودک برای بررسی سلامت و رشد مناسب کودک مهم است ، اما تنها راه تشخیص سالم بودن کودک نیست. به علاوه یادتان باشد همه کودکان هم سن، رشد یکسانی ندارند. بلکه برخی سریعتر و برخی کندتر از حد نرمال رشد می کنند. همچنین همه نوزادان در هفته پس از تولد مقداری وزن کم می کنند و در عرض دو هفته بعدی این وزن را بازیابی می کنند. در بیشتر نوزادان بعد از 4 ماه وزنشان دوبرابر وزن زمان تولد می شود و در 13 ماهگی (برای پسران) و 15 ماهگی (برای دختران) وزنشان سه برابر خواهد شد.
در صورت مشاهده علائم زیر بعید است مشکلی برای کودک شما وجود داشته باشد :
- هر روز حداقل 5 پوشک را مرطوب می کند.
- رنگ پوست و تون عضلانی خوبی دارد.
- به خوبی در حال افزایش وزن و رشد می باشد.
سخن آخر
رشد نوزادان توسط نمودار رشد سنجیده می شود. شما نیز خودتان می توانید این نمودار را یاد گرفته و بررسی کنید. اما مهم است که هرچند وقت یک بار این اندازه گیری ها توسط پزشک انجام شود تا اگر مشکلی بود بررسی گردد. همچنین به یاد داشته باشید ، رشد فرزند خود را با سایر بچه ها مقایسه نکنید. نکته مهم این است که آن ها با همان صدک مناسب خودشان به رشد خود ادامه دهند.
World health organization. The WHO Child Growth Standards.2019