تشخیص زودهنگام سرطان پستان یا سرطان سینه پیش از بروز علائم، با آزمایشی به نام ماموگرافی محقق میشود. ماموگرافی، روشی برای تصویربرداری از پستان است. برای این که بدانید ماموگرافی چیست، کافیست بدانید که در این روش از پرتوهای کم‌انرژی اشعه ایکس برای غربالگری پستان استفاده میشود، بنابراین عوارض ماموگرافی بسیار کم است. البته شاید هنگام آزمایش کمی درد در پستان احساس کنید. سن مناسب غربالگری سرطان پستان و آزمایش ماموگرافی از ۴۰ تا ۴۵ سالگی شروع میشود. افرادی با سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان‌های سینه، رحم و تخمدان بیش از سایرین نیاز به غربالگری دارند.
آزمایش ماموگرافی چیست؟
این تست، روش تصویربرداری از بافت پستان با دوز پایین اشعه ایکس است. پزشک متخصص زنان و زایمان، هنگام جست‌وجوی علائم اولیه سرطان سینه، نیاز به نتیجه ماموگرافی دارد. البته بیشتر یافته‌ها، موارد خوش‌خیم یا غیرسرطانی هستند. اگرچه با پیشرفت مستمر روش‌های درمان، پزشکان توانسته‌اند آمار مرگ‌ومیر سرطان را کاهش دهند، اما تشخیص زودهنگام سرطان پستان از طریق غربالگری شانس درمان را بالاتر می‌برد. اهمیت ماموگرافی برای زنان به قدری مهم است که متخصصین زنان توصیه می‌کنند که حتما خانم‌ها بعد از ۴۰ سالگی، حتما سالی یک بار آزمایش ماموگرافی را انجام دهند.
ماموگرافی چگونه انجام میشود؟
دستگاه ماموگرام، فقط برای بررسی بافت پستان طراحی شده است و همین ناحیه، در معرض اشعه قرار می‌گیرد. این دستگاه، نسبت به دستگاه اشعه X برای بررسی استخوان‌ها، اشعه با دوز ضعیف‌تری تولید می‌کند. در مجموع، انجام این آزمایش هیچ دردی ندارد و یکی از راحت‌ترین تست‌های موجود است. مراحل انجام ماموگرافی، به ترتیب زیر است:
گی پستان روی یک صفحه تکیه‌گاه متصل به دستگاه اشعه ایکس قرار می‌گیرد.
2. تکنسین رادیولوژی سینه شما را با یک صفحه موازی فشار می‌دهد، تا حرکت را به کمترین میزان برساند و تصویر شفاف‌تری ثبت کند.
3. شاید از شما بخواهند هنگام تصویربرداری، برای چند ثانیه، نفستان را حبس کنید.
4. اشعه ایکس از سینه می‌گذرد و به آشکارساز در طرف مقابل می‌رسد. آشکارساز، سیگنال‌های الکترونیکی را به کامپیوتر می‌فرستد تا تصویر دیجیتالی ماموگرام تشکیل دهد.
زمانی که سینه با صفحه فشرده میشود، شکل یکنواختی پیدا می‌کند. اشعه ایکس می‌تواند از مسیر کوتاه‌تری بگذرد و به آشکارساز برسد. بنابراین کمتر در معرض تابش قرار می‌گیرید.
شرایط انجام آزمایش ماموگرافی
انجام آزمایش ماموگرافی، شرایط ویژه‌ای دارد که در صورت عدم رعایت آنها، نتیجه آزمایش، سندیت ندارد. ضمن این که، اصلا آزمایش تا زمان فراهم کردن شرایط، انجام نمی‌شود. برای انجام ماموگرافی، ابتدا باید:
1. تمام زیورآلات و لباس‌های بالاتنه را دربیاورید
2. روپوش مخصوص مرکز رایولوژی را بپوشید
3. باتوجه به نوع دستگاه و امکانات مرکز تصویربرداری، از شما می‌خواهند مراحل انجام ماموگرافی را به‌صورت نشسته یا ایستاده بگذرانید
با رعایت این نکات، عکس‌دقیق‌تری از بافت سینه شما تهیه میشود.
آمادگی برای انجام ماموگرافی
برای این که نتیجه آزمایش ماموگرافی دقیق‌تر باشد، لازم است قبل از انجام آزمایش و به منظور آمادگی، نکاتی را رعایت کنید. توجه کنید که اگر عمل‌های جراحی همچون ماستکتومی انجام داده‌اید یا باردار هستید، حتما به متخصص رادیولوژی، اطلاع دهید. به هرحال، رعایت نکته‌های زیر، کمک می‌کند که برای این آزمایش، آماده شوید:
• اگر پروتز سینه دارید یا تازه واکسن زده‌اید، به کارشناس رادیولوژی اطلاع دهید.
• در روز آزمایش می‌توانید مانند روزهای دیگر غذا بخورید و داروهای‌تان را مصرف کنید.
• پوست بدن را پیش از انجام آزمایش تمیز کنید.
با رعایت این نکات، روند آزمایش بهتر و سریع‌تر انجام میشود.
آیا قبل از ماموگرافی باید حمام کرد؟
استحمام پیش از ماموگرافی، می‌تواند تصمیم درستی باشد اما پس از استحمام هیچ محصول آرایشی و بهداشتی، مانند لوسیون، کرم، دئودورانت، پودر یا عطر روی پوست بدن و زیر بغل را استفاده نکنید. این مواد می‌توانند تصاویر را خراب کنند یا خطایی در آزمایش به‌وجود آورند.
بهترین زمان انجام ماموگرافی
بهترین زمان برای انجام آزمایش ماموگرافی، بین دو دوره قاعدگی است. در طول دوره قاعدگی و یک هفته پیش از آن، سینه‌ها حساس هستند و ممکن است باعث ناراحتی شما شوند. البته به جز نیمه اول پریودی، هر زمان دیگری که امکان انجام این آزمایش را دارید، می‌توانید اقدامات لازم را برای انجام آن، فراهم آورید.
چه افرادی باید ماموگرافی انجام دهند؟
در صورت مشاهده علائم در مراحل اولیه بیماری، درمان سریع‌تر و با شانس موفقیت بالاتری انجام خواهد شد. بنابراین پزشکان توصیه می‌کنند به‌طور منظم، معاینه خانگی سرطان سینه را انجام دهید. این سریع‌ترین روش برای دیدن تغییرات و نشانه‌ها است. باوجوداین ممکن است انجام آزمایش‌های غربالگری، به‌صورت دوره‌ای، توصیه شود. اغلب افرادی با ویژگی‌های زیر به ماموگرافی نیاز دارند:
• خانم‌های ۴۰ سال به بالا
ت خانم‌هایی با سابقه شخصی ابتلا به سرطان‌های رحم، تخمدان و پستان
• خانم‌هایی با سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان سینه
• پس از مشاهده تعدادی از علائم سرطان پستان
در صورتی‌که شما هم در دسته افراد بالا قرار دارید، برای انجام اقدامات لازم، به پزشک متخصص مراجعه کنید.
هر چند سال یک بار باید ماموگرافی انجام داد؟
پاسخ این سوال، از فردی به فردی دیگر متفاوت است. به‌طور معمول، بسیاری از متخصصان زنان توصیه می‌کنند پس از ۴۰ سالگی، باید هر ۱ تا ۲ سال یک‌بار، در کنار آزمایش های چکاپ زنان ، ماموگرام هم داشته باشید.
متخصص زنان مشکلات مربوط به اندام‌های تناسلی زنانه را تشخیص می‌دهد و درمان می‌کند. این فرد با تمام جنبه‌های سلامت جنسی مانند مراقبت‌های پیشگیرانه، غربالگری سرطان و معاینات فیزیکی سروکار دارد. متخصصان زنان شرایطی را که بر سیستم تولید مثل زنان تأثیر می‌گذارد، تشخیص می‌دهند و درمان می‌کنند.
آیا ماموگرافی درد دارد؟
این آزمایش با درد همراه نیست؛ پس بدون اضطراب و ترس خودتان را برای آن آماده کنید. البته ممکن است هنگام فشرده‌شدن سینه‌ها روی صفحه اشعه ایکس، مقدار کمی درد در پستان خود احساس کنید. البته در دوره‌های نزدبیک به پریود، ممکن است کمی احساس درد کنید. در چنین شرایطی، باید هر چه سریع‌تر پزشک را مطلع کنید.
عوارض ماموگرافی
هنگام انجام این آزمایش، مانند سایر آزمایش‌های تصویربرداری اشعه ایکس، در معرض مقدار کمی اشعه قرار می‌گیرید. بااین‌حال، خطر این میزان پرتو بسیار محدود است. اگر در دوران بارداری ناچار به ماموگرافی باشید، در طول فرایند پیش‌بند سربی به شما پوشانده میشود. با این حال، برخی معتقدند که در روش‌هایی مثل ماموگرافی که اشعه ایکس به فرد تابیده میشود، امکان ابتلا به سرطان، وجود خواهد داشت.
محدودیت‌های آزمایش ماموگرافی
در حال حاضر، ماموگرافی بهترین آزمایش غربالگری سرطان پستان است، اما نتایج را صد درصد دقیق نشان نمی‌دهد. شاید بعضی از سرطان‌ها را نمایش ندهد یا چیزهایی را پیدا کند که سرطان نیست. تقریبا بین ۵ تا ۱۵ درصد از آزمایش‌های غربالگری ماموگرافی برای تشخیص صحیح و اطمینان بیشتر نیاز به آزمایش مجدد یا سونوگرافی دارند.
تفسیر نتیجه ماموگرافی
پس از دریافت نتیجه آزمایش ممکن است نکاتی در آن توجه شما را به خود جلب کند که موجب نگرانی شوند. نتیجه غربالگری سرطان پستان، شامل اطلاعاتی درباره بافت و ویژگی‌های سینه است. شاخص‌های درج شده در جواب ماموگرافی، تخصصی هستند و گاهی باعث گیجی افراد، می‌شوند. البته پزشکان، از سیستم گزارش استانداردی به نام BI-RADS ، برای تفسیر نتیجه ماموگرافی استفاده کرده و اطلاعاتی مانند موارد زیر را استخراج می‌کنند:
• ترکیب پستان یا تراکم و چربی آن
• شکل توده‌ها و نوع لبه‌های آنها
• کلسیفیکاسیون یا وجود رسوبات کلسیم در پستان
• عدم تقارن یا تفاوت کلی بین یک پستان نسبت به دیگری
• ویژگی‌هایی مانند ضخیم‌شدن پوست یا تغییر نوک سینه
• توصیف محل ناحیه مورد بحث؛ با فاصله از نوک پستان
تفسیر نتایج ماموگرافی نیاز به دانش پزشکی، آشنایی با اصطلاحات آن و تجربه زیاد دارد. پس بدون نگرانی نزد یکی از پزشکان شهرتان بروید و اجازه دهید شما را از نتیجه آگاه کند. مثلا اگر ساکن استان‌های جنوبی کشور مثلا بوشهر هستید، می‌توانید به بیش از ۹ متخصص حوزه زنان مراجعه کنید. از جمله وظایف دکتر زنان بوشهر، تجویز و تفسیر نتیجه ماموگرافی است. پس با خیال راحت، برای آگاهی از از وضعیت سلامتی پستان‌های خود و درمان مشکلات احتمالی آنها، اقدام کنید.
درمان بیماری‌های زنان، مشاوره باروری و مراقبت‌های گاینکولوژی، از مهم‌ترین تخصص‌های بهترین دکتر زنان و زایمان بوشهر است. متخصص زنان و زایمان بوشهر، با مراقبت‌های پیش از زایمان، مراقبت‌های دوران بارداری و مراقبت‌های پس از زایمان، به سلامت مادر و جنین کمک می‌کند.
تشخیص سرطان در زمان مناسب با آزمایش ماموگرافی
تصویربرداری از پستان با اشعه ایکس مزایای زیادی دارد. عوارض ماموگرافی کم است و روشی سریع و با میزان خطای نسبتا پایین به شمار می‌آید. ماموگرافی دیجیتال، از روش‌های مدرن غربالگری سرطان پستان، تفسیر نتایج ماموگرافی را برای دکتر زنان آسان‌تر و مطمئن‌تر می‌کند. باتوجه به آمار بالای ابتلا به انواع سرطان‌ها، به‌ویژه این نوع خاص در بین زنان، تشخیص زودهنگام سرطان پستان و شروع هرچه سریع‌تر مراحل تشخیص سرطان پستان و درمان اهمیت زیادی دارد. بنابراین بسیاری از متخصصان زنان سن مناسب غربالگری سرطان پستان را ۴۰ تا ۴۵ سالگی می‌دانند. هنگام گذراندن مراحل انجام ماموگرافی، درگیر اضطراب و ترس نخواهید شد؛ تنها ممکن است قدری درد در پستان احساس کنید.
تشخیص و درمان اختلالات سیستم تولید مثل زنان، مشاوره جنسی و بارداری، تخصص دکتر زنان و زایمان است. از مهم‌ترین وظایف دکتر زنان می‌توان به مراقبت‌های پیش و بعد از زایمان، مراقبت‌های پس از زایمان، مدیریت درد زایمان و مشاوره باروری اشاره کرد.
برگرفته از سایت دکتردکتر(https://drdr.ir/)
