بیماری اوتیسم بر درک کودک و رفتار اجتماعی او اثر می گذارد. این بیماری مشکلاتی در رفتار، برقراری ارتباط و تعامل اجتماعی ایجاد می کند.
برخی کودکان در ابتدای خردسالی علائم اوتیسم را بروز می دهند. برخی کودکان در ماه های اول یا سال های اول زندگی کاملا نرمال می باشند اما ناگهان دچار حمله می شوند، پرخاشگر می شوند یا مهارت سخنوری خود را از دست می دهند.
هر کودکی که دچار اوتیسم است الگوی رفتاری منحصر به فردی دارد. شدت بیماری براساس اختلالات تعامل اجتماعی، شدت و تکرار پذیری رفتار نادرست و چگونگی تاثیر آن بر رفتار و عملکرد کودک تعریف می شود.
به دلیل ترکیب علائم مختلف در هر کودک، تعیین شدت بیماری کار دشواری است. در ادامه رفتاری که بین کودکان اوتیسمی رایج است ذکر شده است:
تعامل و ارتباط اجتماعی در اوتیسم کودکان
- هنگامی که او را صدا می زنید در مقابل اسم خود عکس العملی نشان نمی دهد یا به نظر می رسد صدای شما را نمی شوند.
- در مقابل در آغوش گرفتن مقاومت نشان می دهد و ترجیح می دهد تنها بازی کند- ترجیح می دهد در دنیای خود باشد.
- ارتباط چشمی ضعیفی دارد و قادر به انجام حرکات صورت نمی باشد.
- حرف نمی زند یا دیر به حرف می آید یا توانایی ادای کلمه و جمله ندارد.
- قادر به شروع یک مکالمه نیست و برای بیان نیاز خود مشکل دارد.
- با ریتم یا صدایی غیرمعمول صحبت می کند- گاهی به صورت آهنگین و گاهی به صورت ربات حرف می زند.
- کلمات و جملات را می تواند تکرار کند اما نمی داند کجا باید از آن ها استفاده کند.
- سوالات ساده یا جهت ها را نمی فهمد.
- قادر به بیان احساسات نیست و متوجه احساس دیگران نیز نمی شود.
- هیچ کاری برای نشان دادن علاقه و سهیم شدن آن با دیگران انجام دهد.
- تعامل اجتماعی او به گونه ای است که رفتار پرخاشگرانه و تهاجمی و مخرب از خود نشان می دهد.
الگوهای رفتاری در اوتیسم
- انجام حرکات تکراری مثل وول خوردن، قلاب کردن دست ها یا انجام کارهایی که خطرناک است مثل کوبیدن سر.
- برخی رفتارهای یا تشریفات را انجام میدهد و ناگهان با تغییری کوچک ناراحت و آشفته می شود.
- به طور مرتب حرکت کردن
- مقاوم به تغییر و کمک به دیگران
- با هماهنگی مشکل دارد و الگوهای حرکتی عجیبی دارد مثل حرکت بر روی پنجه و به شکل عجیب و خشکی بدن خود را تکان می دهد.
- ممکن است به شدت جذب جزئیات شود اما به طور کلی نمی تواند آن را درک کند.
- ممکن است نسبت به نور، صدا، لامسه بسیار حساس باشد و احساس درد کند.
- در بازی های تقلیدی شرکت نمی کند.
- ممکن است به شکلی غیر طبیعی بر روی یک فعالیت تمرکز کند.
- عادات غذایی خاصی دارد مثلا بعضی غذاهای خاص یا بعضی غذاها را با ظاهری خاص دوست دارد.
بیشتر کودکانی که مبتلا به اوتیسم هستند در یادگیری مهارت ها و علم و دانش هوش کمتری دارند. برخی دیگر از کودکان اویتسمی هوش متوسط تا بالایی دارند؛ به سرعت یاد می گیرند، اما هنوز در ایجاد ارتباط مشکل دارند. تعداد کمی از کودکان اوتیسمی باهوش هستند؛ آن ها مهارت های خاصی در زمینه های مختلف مثل هنر، ریاضیات و موسیقی دارند.
کودکان مبتلا به اوتیسم پس از بالغ شدن تعامل اجتماعی بیشتری دارند و کمتر رفتار تهاجمی نشان می دهد. حتی برخی از آن ها که علائم خفیفی داشتند ممکن است به حالت نرمال برسند. اما سایرین در مهارت های اجتماعی و گفتاری مشکل دارند و امکان دارد با افزایش سن مشکلات رفتاری نیز نشان دهند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
کودکان مبتلا به اوتیسم در یک سالگی نشانه های تاخیر در رفتار را بروز می دهند.
اگر فکر می کنید فرزند شما مبتلا به اوتیسم است با پزشک صحبت کنید. علائم اوتیسم مشابه سایر بیماری ها است. هر چقدر زودتر معالجه شروع شود موثرتر است.
پزشک آزمایش هایی را پیشنهاد می کند که به وسیله آن ها مهارت های اجتماعی، گفتاری و شناختی فرزند شما را بررسی می کند. اگر فرزند شما علائم زیر را نشان داد به پزشک مراجعه کنید.
- بعد از 6 ماه به لبخند یا حرکات خوشحال کننده پاسخی نمی دهد.
- بعد از 9 ماه صداهای تقلیدی یا حرکات صورت تقلیدی انجام نمی دهد.
- بعد از 12 ماه صداهای نامفهوم ادا نمی کند.
- بعد از 14 ماه حرکاتی مثل دست تکان دادن انجام نمی دهد.
- بعد از 16 ماه کلمات تکی نمی گوید.
- بعد از 18 ماه بازی های ساختگی انجام نمی دهد.
- بعد از 24 ماه جمله های دو کلمه ای نمی گوید.
- مهارت سخنوری و ارتباط اجتماعی را در هر سنی از دست بدهد.
