تنگی نفس پس از انجام فعالیت های فیزیکی یا در هنگام استرس امری رایج است. اما تنگی نفس در هنگام خواب نشانه ای از شرایط پزشکی جدی و خطرناک است. عوامل زیادی مانند بیماری ها، نگرانی و فاکتورهای روش زندگی باعث تنگی نفس می شوند. تنگی نفس همیشه اورژانسی نیست اما توصیه می شود در صورت ابتلا به آن حتما به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق آن بررسی شود. در این مطلب می خواهیم شما اومایی عزیز را با دلایل تنگی نفس آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
دلایل تنگی نفس هنگام خواب
دلایل رایج تنگی نفس هنگام خواب عبارتند از:
- ترس
- خروپف کردن
- عفونت های تنفسی
- قطع تنفس به صورت موقت در خواب (Sleep apnea)
- بیماری مزمن انسداد ریه
- خوابیدن بلافاصله بعد از غذا نیز باعث تنگی نفس می شود. این مسئله به دلیل حرکت غذا از معده به مری یا به خاطر فشاری است که غذا به معده وارد کرده و در نتیجه به دیافراگم هم فشار وارد می شود و اجازه تنفس صحیح را نمی دهد. دیافراگم معده را از ریه جدا می کند و زمانی که روی آن فشار می آید به ریه ها نیز فشار وارد می شود. به همین دلیل توصیه می شود بعد از صرف غذا برای هضم آن چند ساعت بنشینید و بیدار بمانید. این کار از تنگی نفس در هنگام خواب جلوگیری می کند.
- اگر چاق هستید یا اضافه وزن دارید، احتمالا تا به حال دچار تنگی نفس در هنگام خواب شده اید. در واقع وزن اضافه نیز به ریه ها و دیافراگم فشار می آورد. پوشیدن لباس های تنگ نیز همین تاثیر را دارد.
- در برخی موارد تنگی نفس نشانه وضعیت اورژانسی می باشد و می تواند به دلیل گرفتگی قلب در خواب باشد. به همین دلیل اگر یکی از افراد خانواده به طور غیر طبیعی در خواب دچار مشکل تنفسی و خس خس شد او را بیدار کرده و با اورژانس تماس بگیرید.
علائم تنگی نفس
نشانه های اولیه مشکل در تنفس شامل احساس تنگی نفس در هنگام دراز کشیدن به پشت است. در این حالت احساس می کنید به سختی می توانید نفس عمیق بکشید یا نفستان را بیرون بدهید. اگر این علائم به دلیل بیماری های ذکر شده اتفاق بیفتد سایر نشانه ها نیز دیده می شوند. بنابراین باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا علت آن بررسی شود.
علائم قطع شدن موقتی تنفس در هنگام خواب (sleep apnea)
گاهی به طور موقت در خواب تنفس شما قطع می شود که می تواند به دلایل زیر باشد:
- به سختی خوابیدن
- احساس خستگی در طول روز
- خروپف کردن در هنگام خواب
- با سر درد بیدار شدن
- بیدار شدن با گلودرد
علائم بیماری مزمن انسداد ریه
گاهی مشکل تنفس در خواب به دلیل بیماری مزمن انسداد ریه است که دارای علائم زیر می باشد:
- سرفه های مزمن
- تنگی نفس در هنگام فعالیت
- خس خس کردن
- عفونت های سینه مثل برونشیت
اگر علائم زیر را همراه با تنگی نفس تجربه کردید حتما به دنبال درمان پزشکی بروید:
- درد در سینه
- احساس درد در بازو، گردن و شانه ها
- تب
- تند نفس کشیدن
- سرعت بالای قلب
- نبض ضعیف
- سرگیجه در هنگام نشستن یا ایستادن
چه زمانی در صورت مشاهده تنگی نفس به دنبال کمک برویم؟
تنگی نفس همیشه جدی نیست اما مشورت با پزشک لازم است. پزشک آزمایشاتی برای تشخیص دلیل تنگی نفس انجام می دهد و سوالاتی در خصوص علائم و سوابق پزشکی شما می پرسد. درباره تمام داروهایی که مصرف می کردید با دکتر صحبت کنید. زیرا برخی داروهای مصرفی برای کاهش درد، گرفتگی عضله یا نگرانی نیز باعث تنگی نفس می شوند.
پزشک در طول آزمایش توجه زیادی به قلب و ریه می کند. آزمایش های دیگری نیز ممکن است لازم باشد که شامل موارد زیر می شوند:
- اشعه ایکس سینه برای بررسی قلب و ریه
- اکوکاردیوگرافی برای بررسی و تعیین مشکلات عملکرد قلب
- الکتروکاردیوگرافی برای بررسی فعالیت الکتریکی قلب
تنگی نفس چگونه درمان می شود؟
درمان تنگی نفس به دلایل ایجاد این عارضه بستگی دارد. به طور کلی ممکن است پزشک یکی از درمان های زیر را برای شما در نظر بگیرد:
- اگر دچار عفونت تنفسی شده باشید پزشک برای پاکسازی عفونت به شما آنتی بیوتیک یا آنتی ویرال می دهد. اما عفونت خفیف بدون استفاده از دارو نیز به طور خود به خود درمان می شود.
- تنگی نفس ناشی از چاقی را می توان با خوابیدن به پهلو به طور موقت برطرف کرد. دراز کشیدن به پهلو باعث می شود فشار وارده بر ریه کاهش یابد. با پزشک خود درباره تغذیه و ورزش های مناسب برای کاهش وزن صحبت کنید و تصمیم جدی بگیرید که به وزن ایده آل برسید. کاهش وزن باعث می شود کمتر در معرض بیماری هایی که مربوط به چاقی است مانند تنگی نفس قرار بگیرید.
- برای رفع انسداد ریه درمان وجود دارد اما می توانید از قرص هایی که برای عفونت ریه استفاده می شوند نیز استفاده کنید. البته قبل از آن با پزشکتان مشورت کنید.
- اگر تنگی نفس شما به خاطر قطع شدن موقتی تنفس می باشد، می توانید از محافظ دهان یا فشار پیوسته راه تنفسی استفاده کنید.
- اگر نگرانی و دلشوره باعث تنگی نفس شده است، درمان های مختلفی وجود دارد. گروه درمانی یا شخص درمانی به شما کمک می کند تا بهتر نفس بکشید و آرام تر باشید. این درمان معمولا با داروهای ضد افسردگی همراه است.
سخن آخر
اکسیژن عنصری حیاتی برای زندگی بشر است. طوری که انسان بدون آب و غذا می تواند چند روزی را به سختی زنده بماند اما بدون اکسیژن بیشتر از چند دقیقه نمی تواند زنده باشد. بنابراین تنفس شما برای اکسیژن رسانی به سلول های بدن بسیار مهم است و چنان چه دچار اختلال شود اکسیژن رسانی نیز مختل شده و عملکرد همه اندام ها به مشکل بر می خورد. در نتیجه در صورت ابتلا باید آن را جدی بگیرید و به فکر رفع سریع تر علت ایجاد مشکلات تنفسی باشید.
Amanda Barrell. What causes shortness of breath when lying down? on June 24, 2019