همه ما بزرگ تر ها حداقل یک بار وضعیت بد و عذاب آور اسهال را به دلایل مختلف تجربه کرده ایم. بسته به علت ایجاد آن، اسهال می تواند طولانی مدت و یا کوتاه مدت باشد. اما همیشه برای این نوع بیماری ها روش های درمانی کمک کننده ای وجود دارد که باعث می شود زودتر از شر این بیماری خلاص شویم.
در این مقاله می خواهیم روش های کاربردی درمان اسهال آبکی در بزرگسالان را برایتان توضیح دهیم. پس با ما همراه باشید تا در صورت ابتلا به این بیماری بتوانید زودتر درمانش کنید.
علائم اسهال آبکی در بزرگسالان
خوشبختانه بیماری اسهال از آن نوع بیماری هایی نیست که نیاز به آزمایش خاصی داشته باشد یا تشخیص آن زمان بر باشد چون به محض مبتلا شدن به اسهال علائم شایع آن یعنی دل پیچه، تکرار زیاد مدفوع، مدفوع آبکی، گرفتگی های شکمی و نفخ را مشاهده می کنید و خودتان بدون نیاز به پزشک این بیماری را تشخیص می دهید.
دلایل ایجاد اسهال آبکی
اسهال معمولاً یک روش خود ایمنی در بدن برای مقابله با اختلالات دستگاه گوارشی است. درمان اسهال های آبکی که خیلی هم شدید هستند معمولا کمتر از 2 هفته طول می کشد. به دلایل مختلفی ممکن است شما دچار این بیماری شوید. این دلایل عبارتند از:
- یک عفونت ویروسی
- یک عفونت باکتریایی
- مسمومیت غذایی
- مصرف برخی آنتی بیوتیک ها
- آب آلوده به یک ماده عفونی
البته اسهال عفونی در کودکان خردسال بیشترشایع است و غالباً ناشی از انواع ویروس ها و عدم رعایت بهداشت دست اتفاق می افتد. در صورت مسافرت به مناطقی با آب آلوده، یا به خاطر خوردن غذاهای بین راهی که با عدم رعایت بهداشت طبخ و توزیع می شوند نیز ممکن است به اسهال مبتلا شوید. باکتری های موجود در مواد غذایی فاسد و یا کاملا پخته نشده هم می تواند از دلایل اصلی مسمومیت غذایی باشند.
روش های درمان اسهال آبکی
1. نوشیدن آب فراوان
در صورتی که به اسهال دچار شدید به دلیل روان بودن مواد غذایی در روده، آب زیادی را همراه با مدفوع از دست می دهید. نوشیدن آب سالم به مقدار فراوان این کمبود آب بدن را جبران کرده و حالتان را بهتر می کند. در واقع به همراه مدفوع زیاد و مداوم در اسهال، الکترولیت های ضروری بدن مانند سدیم کلرید (نمک) نیز از بدن خارج می شود.
نوشیدن آب فراوان همچنین کمبود این الکترولیت ها را جبران می کند. از طرفی می توانید برای بازسازی بهتر الکترولیت های بدن یک لیتر آب را با نصف قاشق چایخوری نمک و 6 قاشق چایخوری شکر مخلوط کرده و بنوشید. به این محلول، محلول هیدراتاسیون خوراکی یا ORS نیز گفته می شود. نوشیدن این محلول به جذب آب توسط بدن و سفت شدن مدفوع کمک می کند. در نتیجه زودتر بهبود پیدا می کنید.
نوشیدنی های ورزشی و آب میوه طبیعی که به بدن پتاسیم و سدیم بیشتری می رسانند، باعث بهبود اسهال می شوند. اما برخی از نوشیدنی ها نیز اسهال را وخیم تر می کنند که باید تا خوب شدنتان از خوردنش پرهیز کنید. این نوشیدنی ها عبارتند از:
- نوشیدنی های کافئین دار
- نوشیدنی های الکل دار
- نوشیدنی های گازدار
- نوشیدنی های بسیار گرم
2. استفاده از یک رژیم غذایی مناسب
زمانی که شما اسهال می گیرید نباید مثل قبل هرچیزی را و به هر مقداری که دوست دارید بخورید. بهتر است تعداد وعده های غذایی خود را افزایش و میزان مصرف خوراکی در هر وعده را کم کنید. همچنین در انتخاب مواد غذایی برای این دوران به نکات زیر توجه کنید:
- غذاهای سرشار از پکتین ، مانند میوه های طبیعی را بیشتر بخورید.
- غذاهای پر پتاسیم مانند سیب زمینی و سیب زمینی شیرین مصرف کنید.
- غذاهای دارای الکترولیت ، مانند سوپ، میوه و نوشیدنی های ورزشی را استفاده کنید.
- سبزیجات پخته و نرم بخورید.
- مقدار کافی پروتئین مصرف کنید تا بدنتان انرژی از دست رفته به خاطر بیماری را بازسازی کند.
براساس تجربه مشخص شده است افرادی که مبتلا به اسهال هستند و در 24 ساعت اول بیماری تنها از رژیم غذایی مایع مثل آب گوشت، انواع سوپ های شیرین و نوشیدنی های گفته شده در بالا استفاده کرده اند، دستگاه گوارششان تنظیم شده و زودتر خوب شده اند.
یک رژیم بسیار معروف به نام رژیم BRAT نیز وجود دارد که معمولا برای درمان اسهال معجزه می کند. این رژیم شامل مواد غذایی زیر است:
- موز
- برنج
- سس سیب یا سیب پوره شده
- نان تست
در این رژیم غذاها دارای ترکیبات فیبر و نشاسته کم هستند ، که باعث می شود حرکت مواد غذایی در روده آرام تر شده و اسهال بهبود پیدا کند. همچنین این مواد غذایی حاوی مواد مغذی مفیدی مانند پتاسیم و پکتین است. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که استفاده از این رژیم فقط برای مدت کوتاهی مجاز است و یک رژیم غذایی متعادل برای طولانی مدت نیست. این رژیم فقط برای افراد مبتلا به اسهال آن هم تا زمان بهبودی و نهایتا تا 2 روز پیشنهاد می شود.
3. اجتناب از خوردن برخی غذاهای خاص
فرد مبتلا به اسهال باید از خوردن غذاهای چرب خودداری کند. غذاهای چرب باعث ایجاد فشار بر روی دستگاه گوارشی اسهال را بدتر می کنند. همچنین از خوردن غذاهای زیر تا زمان بهبودی کامل باید خودداری کنید:
- غذاهای ادویه دار
- غذاهای حاوی شیرین کننده های مصنوعی
- غذاهایی که میزان زیادی فروکتوز دارند
بعضی از پزشکان توصیه می کنند در هنگام اسهال از خوردن لبنیات نیز خودداری کنید ، زیرا ممکن است اسهال را در برخی افراد بدتر کند. منع مصرف لبنیات بیشتر به افرادی توصیه می شود که معده شان قادر به هضم لاکتوز(قند موجود در لبنیات) نیست.
4- مصرف مکمل پروبیوتیک
پروبیوتیک ها میکروارگانیسم هایی هستند که می توانند از سیستم گوارشی محافظت کرده و یا آن را بهبود بخشند. آنها می توانند از عملکرد روده پشتیبانی کرده و درمبارزه با عفونت ها به سیستم ایمنی بدن کمک کنند. پروبیوتیک ها معمولا در برخی ماست های فراوری شده ویا غذاهای تخمیر شده وجود دارد. همچنین می توانید مکمل های پروبیوتیکی را از فروشگاه های معتبر تهیه کنید.
5- امتحان کردن بعضی از داروها
برخی از داروهای ضد اسهال بدون نیاز به نسخه مانند لوپرامید (Imodium) می توانند به کاهش علائم و سرعت بخشیدن به زمان بهبودی اسهال کمک کنند. اما باید به این نکته توجه داشته باشید که استفاده از این داروها همیشه مناسب نیست. بخصوص افرادی که در اسهالشان خون مشاهده کردند و یا همراه با اسهال علائم تب هم دارند نباید خودسرانه از هیچ دارویی استفاده کنند زیرا ممکن است حالشان بدتر شود. تنها راه چاره این افراد مراجعه به پزشک است.
چه زمانی باید برای اسهال به پزشک مراجعه کنید؟
در بیشتر موارد ، درمان اسهال در خانه با رعایت نکاتی که گفتیم بدون مشورت با پزشک امکان پذیر است. اما اگر اسهال بیش از 2 روز طول کشید، برای جلوگیری از عوارض آن و درمان سریع تر باید حتما به پزشک مراجعه کنید. در صورت مشاهده علائم زیر نیز باید سریعا خودتان را به اورژانس برسانید:
- خون یا چرک در مدفوع آبکی
- تب شدید
- علائم کمبود آب بدن مانند تشنگی شدید و خشکی دهان
- اسهال مزمن
- اسهال در هنگام خواب
- کاهش وزن قابل توجه
- درد شدید شکم
سخن آخر
معمولا در بیماری هایی مانند اسهال که روش های مختلف خانگی برای درمان آن وجود دارد همه افراد می خواهند تجربه هایشان را برای بهبودی شما در اختیارتان قرار دهند اما بهتر است همه روش ها را با هم امتحان نکنید و اگر با رعایت توصیه هایی که گفتیم بهتر نشدید و یا علائم اورژانسی را مشاهده کردید به داروهای خانگی و سنتی بسنده نکنید و خودتان را به پزشک برسانید زیرا احتمالا اسهال شما هشداری برای بیماری های دیگر اتفاق افتاده در بدن می باشد و باید درمان جدی برایش انجام شود.
Aaron Kandola. How to treat diarrhea at home. on February 12, 2019
