خونریزی بعد از زایمان: چه مدت طول می‌کشد و چگونه مدیریت کنیم؟

گروه سلامت اوما: خونریزی بعد از زایمان یکی از نگرانی‌های شایع در میان مادران تازه‌کار است. در این مقاله، به بررسی مدت زمان خونریزی بعد از زایمان، دلایل آن و روش‌های مدیریت این وضعیت پرداخته‌ایم. با مطالعه این مقاله، شما می‌توانید به درک بهتری از این موضوع دست یابید و راهکارهای مؤثری برای کاهش نگرانی‌ها و مدیریت بهتر این دوران پیدا کنید.

دلایل خونریزی بعد از زایمان

خونریزی بعد از زایمان معمولاً به دلیل تغییرات طبیعی در بدن مادر رخ می‌دهد. برخی از دلایل اصلی این خونریزی شامل انقباضات رحم، باقی‌مانده‌های جفت و پارگی‌های کوچک در ناحیه تناسلی است. این خونریزی‌ها معمولاً طبیعی هستند و نباید نگرانی زیادی ایجاد کنند.

خونریزی بعد از زایمان (که به آن خونریزی پس از زایمان یا خونریزی پس از زایمان نامیده می‌شود) ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از دلایل عمده شامل موارد زیر می‌باشد:

آتونی رحم (ضعف انقباضات رحم):

شایع‌ترین علت خونریزی بعد از زایمان است. وقتی که رحم به درستی منقبض نمی‌شود، عروق خونی باز می‌مانند و خونریزی می‌کنند.

آتونی رحم یک وضعیت که در آن عضلات رحم به درستی انقباض نمی‌کنند و انقباضات آن ضعیف است، ممکن است پس از زایمان رخ دهد. این مشکل می‌تواند باعث بروز خونریزی بیش از حد پس از زایمان یا حتی عفونت رحم شود. در بسیاری از موارد، انقباضات رحم بعد از زایمان به طور طبیعی بهبود می‌یابند، اما در برخی موارد نیاز به درمان دارند.

برای درمان آتونی رحم پس از زایمان، ممکن است پزشک شما داروهایی را تجویز کند که به افزایش انقباضات رحم کمک می‌کنند، مانند اکسیتوسین. همچنین، استفاده از تراپی های دیگر مانند ماساژ رحم نیز ممکن است مفید باشد. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است نیاز به اجرای یک فرآیند جراحی داشته باشد تا مشکل را حل کند.

مهم است که هرگز خودسرانه به درمان‌هایی که پزشک تجویز نکرده است، روی بیاورید. اگر با مشکلات پس از زایمان مواجه هستید، همواره بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسبی دریافت کنید.

پارگی‌های زایمانی:

پارگی در ناحیه واژن، دهانه رحم یا پرینه (بخش بین واژن و مقعد) می‌تواند موجب خونریزی شود.

پارگی‌های زایمانی یا درزهای زایمانی معمولاً به شکل ترازونی پس از زایمان اتفاق می‌افتند. این ممکن است نتیجه‌ای از ضربه‌هایی باشد که رحم در طول زایمان تحمل می‌کند. پارگی‌های زایمانی می‌توانند در سطح پوست، در عضلات، و یا حتی در بافت‌های داخلی اتفاق بیفتند.

بعضی از پارگی‌های زایمانی ممکن است به طور طبیعی خودبخود بهبود پیدا کنند، اما پارگی‌های بزرگتر و شدیدتر نیازمند مراقبت و درمان ممکن است باشند. این امر می‌تواند شامل دوختن پارگی، استفاده از داروهای ضد التهاب و ضد درد، و گاهی نیاز به جراحی باشد.

اگر احساس می‌کنید که پارگی‌های زایمانی خارج از حالت عادی هستند یا به هر نحوی نگران کننده به نظر می‌رسند، باید به پزشک یا به تیم مراقبت پس از زایمان مراجعه کنید تا ارزیابی و درمان مناسب را دریافت کنید. ممکن است نیاز به بخیه داشته باشد تا خونریزی متوقف شود.

باقی ماندن قطعات جفت در رحم:

اگر بخشی از جفت در رحم باقی بماند، می‌تواند منجر به خونریزی شدید شود.

باقی ماندن قطعات جفت در رحم پس از زایمان ممکن است اتفاق بیفتد، اگرچه این مورد نادر است. این وضعیت معمولاً به عنوان پایپلاین جفت ناقص یا مولریان ناقص شناخته می‌شود. زمانی که بخشی از رحم پس از زایمان باقی می‌ماند، ممکن است باعث عفونت‌ها و مشکلات دیگری شود. در صورت مشکوک به وجود باقی ماندن قطعات جفت در رحم پس از زایمان، مهم است که به پزشک خود مراجعه کنید. آزمون‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی ممکن است برای تشخیص این وضعیت استفاده شود. در صورت تایید، پزشک شما ممکن است راهکارهای درمانی مناسبی ارائه دهد که ممکن است شامل داروها یا حتی جراحی برای حذف باقیمانده‌ها باشد

اختلالات انعقادی:

مشکلاتی در سیستم انعقادی خون می‌تواند باعث خونریزی غیرقابل کنترل شود. مثال‌هایی شامل هموفیلی، ترومبوسیتوپنی و سندرم DIC (انعقاد درون‌رگی منتشر) هستند.

انحراف رحم:

انحراف رحم یک وضعیت پزشکی است که ممکن است پس از زایمان رخ دهد. این وضعیت معمولاً به عنوان "پرولپسوس رحم" شناخته می‌شود و به معنای بیرون کشیدن قسمتی از دیواره رحم است. این ممکن است ناشی از ضعف عضلات و بافت‌های حاملگی به عنوان نتیجه‌ای از زایمان باشد.

علائم انحراف رحم ممکن است شامل خونریزی مهره‌ای، درد ناحیه لگنی، ناراحتی جنسی، و اختلالات در خونریزی باشد. در صورت تجربه هر یک از این علائم، مهم است که به پزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص دقیق ارائه شود و درمان مناسب شروع شود. درمان انحراف رحم ممکن است شامل تقویت عضلات لگنی از طریق ورزش‌های خاص، مصرف داروها، یا در موارد شدیدتر، جراحی برای تعمیر وضعیت بافتی باشد. اما همیشه مشاوره پزشکی لازم است تا بهترین درمان برای شرایط خاص شما ارائه شود.

هیپوتونی رحم:

وضعیتی که در آن عضلات رحم بعد از زایمان به درستی منقبض نمی‌شوند.

هیپوتونی رحم یک وضعیت پزشکی است که ممکن است پس از زایمان رخ دهد. این وضعیت به معنای ضعف عضلات رحم است که منجر به کمبود تنش و قدرت در آن می‌شود. زمانی که عضلات رحم ضعیف می‌شوند، نمی‌توانند به طور کافی تنش و قدرت لازم برای بهبود و انقباض بعد از زایمان را ایجاد کنند، که می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند خونریزی بیش از حد، عفونت‌های رحمی، یا عود زایمان زودرس در آینده شود. علائم هیپوتونی رحم ممکن است شامل خونریزی بیش از حد، درد شدید در ناحیه زیربطنی، احساس ضعف و خستگی، و حتی اسهال باشد.

درمان هیپوتونی رحم ممکن است شامل تقویت عضلات رحم از طریق تمرینات کمربند لگنی و انقباضات دستی، مصرف داروها مانند اکسی توسین (Oxytocin)، استفاده از فشار دهنده‌های رحمی، و در موارد شدیدتر، جراحی باشد. اما همیشه مشاوره پزشکی لازم است تا بهترین درمان برای شرایط خاص شما ارائه شود.

عفونت‌های زایمانی:

عفونت‌های رحم یا محل زخم زایمانی می‌توانند منجر به خونریزی شوند.

عفونت‌های زایمانی می‌توانند پس از زایمان رخ دهند و گاهی اوقات ممکن است جدی باشند. این عفونت‌ها معمولاً به دلیل ورود میکروب‌ها به داخل رحم و سایر نواحی تناسلی مادر در زمان زایمان یا بعد از آن ایجاد می‌شوند. برخی از نوع‌های شایع عفونت‌های زایمانی عبارتند از:

• عفونت‌های رحمی : معمولاً به عنوان عفونت رحم (endometritis) شناخته می‌شوند، این عفونت‌ها ممکن است پس از زایمان یا سزارین رخ دهند. علائم شامل تب، خونریزی بیش از حد، درد شکمی و ناراحتی عمومی می‌شوند.
• عفونت‌های ناحیه سزارین: در صورت انجام سزارین، عفونت‌های در ناحیه جراحی می‌توانند اتفاق بیفتند، که ممکن است شامل درد، قرمزی، گرمایی، و خونریزی از جای جراحی باشند.
• عفونت‌های مجاری ادراری: عفونت‌های مجاری ادراری ممکن است پس از زایمان ایجاد شوند، که می‌تواند منجر به درد و سوزش در هنگام ادرارکردن، تب، و احساس نیاز مکرر به ادرارکردن شود.
• عفونت‌های ناحیه تناسلی: ممکن است بعد از زایمان، عفونت‌های ناحیه تناسلی اتفاق بیفتند، که ممکن است شامل عفونت‌های قارچی یا باکتریایی باشند.

درمان عفونت‌های زایمانی بستگی به نوع عفونت و شدت آن دارد، اما ممکن است شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، آنتی‌ویروس‌ها، ضد قارچ‌ها، یا داروهای ضد التهاب باشد. همچنین ممکن است در صورت لزوم، جراحی نیز انجام شود. برای تشخیص و درمان دقیق، همواره مشورت با پزشک لازم است.

برای جلوگیری و مدیریت خونریزی بعد از زایمان، مراقبت‌های پزشکی سریع و دقیق ضروری است. در صورت وقوع خونریزی شدید پس از زایمان، مراجعه فوری به پزشک یا بیمارستان لازم است.

مدت زمان خونریزی بعد از زایمان

مدت زمان خونریزی بعد از زایمان متناسب با عوامل مختلفی است که شامل نوع زایمان (طبیعی یا سزارین)، سابقه پزشکی مادر، وضعیت رحم و عواملی مانند استفاده از داروها و وضعیت انعقادی خون می‌شود. در حالت عمومی، خونریزی پس از زایمان در مدت یک تا شش هفته پس از زایمان کاهش می‌یابد و به طور معمول توسط مراقبت‌های پزشکی و بستری مدیریت می‌شود.

در زمان اولیه بعد از زایمان (در حدود ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول)، خونریزی بیشتر است و سپس به تدریج کاهش می‌یابد. اما در برخی موارد، ممکن است خونریزی به مدت بیشتری ادامه یابد، به ویژه اگر عواملی مانند آتونی رحم، باقی ماندن بافت جفت در رحم یا عفونت‌های زایمانی وجود داشته باشد.

اگر خونریزی پس از زایمان نسبت به عادت معمول (مثلاً افزایش شدید و طولانی مدت) ادامه یابد یا نشانه‌هایی از اختلال وجود داشته باشد، مهم است که به پزشک خود مراجعه کنید تا علت خونریزی بررسی و مداخله‌های لازم انجام شود.

عوامل موثر بر مدت زمان خونریزی

مدت زمان خونریزی بعد از زایمان تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد. برخی از این عوامل عبارتند از:

نوع زایمان:

زنانی که زایمان طبیعی داشته‌اند، ممکن است خونریزی کمتری داشته باشند و زمان بهبود آنها کمتر باشد نسبت به زنانی که از روش سزارین استفاده شده است.

عوامل مربوط به رحم:

ویژگی‌های فیزیولوژیکی رحم، مانند انقباضات رحم و توانایی آن در کنترل خونریزی، می‌تواند مدت زمان خونریزی را تحت تأثیر قرار دهد.

مشکلات پزشکی مادر:

وجود مشکلات پزشکی پیش از زمان زایمان می‌تواند به خونریزی بعد از زایمان مربوط شود. مثال‌هایی شامل آتونی رحم، اختلالات انعقادی خون، و عفونت‌های زایمانی هستند.

فعالیت های زایمانی قبلی:

زنانی که تجربه زایمان قبلی داشته‌اند، ممکن است در زمینه خونریزی بعدی تجربه‌های مختلفی داشته باشند که مدت زمان خونریزی آنها را تحت تأثیر قرار دهد.

داروها و مداخلات پزشکی:

استفاده از داروهایی مانند اکسیتوسین (برای تقویت انقباضات رحم) یا داروهای ضد انعقاد می‌تواند مدت زمان خونریزی را تحت تأثیر قرار دهد.

سابقه پزشکی مادر:

وجود بیماری‌های مزمن یا مشکلات سابقه پزشکی مادر می‌تواند مدت زمان خونریزی پس از زایمان را تحت تأثیر قرار دهد. هر زن و هر زایمان ممکن است شرایط منحصر به فردی داشته باشد که مدت زمان خونریزی بعد از زایمان را متأثر کند. در صورتی که خونریزی نامتعادل یا ناشی از مشکلات دیگری باشد، مشاوره با پزشک مهم است تا بهترین راه حل‌ها برای مدیریت آن پیدا شود.

چگونه خونریزی بعد از زایمان را مدیریت کنیم

خونریزی بعد از زایمان (پس از زایمان) معمولاً طبیعی است و برای بسیاری از زنان نیاز به مداخله ندارد. اما، در برخی موارد، ممکن است خونریزی بیش از حد رخ دهد و نیاز به مداخله پزشکی داشته باشد. در ادامه، روش‌های مدیریت خونریزی پس از زایمان را بررسی می‌کنیم:

۱. فشار و ماساژ: استفاده از فشار ملایم بر روی ناحیه زیربطنی و ماساژ دادن به این منطقه می‌تواند کمک کننده باشد. این اقدام می‌تواند کمک کننده باشد تا عروق را تنگ‌تر کرده و خونریزی را کاهش دهد.

۲. استفاده از یخ: قرار دادن پارچه‌های یخی روی ناحیه تحت بطنی می‌تواند باعث کاهش التهاب و خونریزی شود.

۳. استفاده از داروها: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی مانند اکسیتوسین را تجویز کند تا عملکرد رحم را بهبود بخشد و خونریزی را کاهش دهد.

۴. خواباندن زن در مکان افقی: زمانی که خونریزی بسیار شدید است، ممکن است لازم باشد زن را در مکان افقی خواباند تا کمک کند تا جریان خون کاهش یابد.

۵. مراقبت‌های پزشکی: در موارد خاص، احتیاج به مراقبت‌های پزشکی بیشتر مثل انجام جراحی یا استفاده از داروهای تزریقی ممکن است وجود داشته باشد.

۶. توجه به علائم خطرناک: در صورتی که خونریزی بعد از زایمان بسیار شدید باشد و با علائمی مانند سردرد شدید، سرگیجه، اشتباهات بینایی یا ضربان قلب نامنظم همراه باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است نشانه‌های خطرناکی مثل خونریزی داخلی یا انفجار رحم باشد که نیاز به مداخله فوری دارد.

با این حال، برای مدیریت خونریزی پس از زایمان، همواره مهم است با پزشک خود در ارتباط باشید و دستورات و راهنمایی‌های او را رعایت کنید.

نشانه‌های خطر در خونریزی بعد از زایمان

اگرچه خونریزی بعد از زایمان معمولاً طبیعی است، اما در برخی موارد ممکن است نشانه‌هایی از مشکلات جدی‌تر باشد. در صورت مشاهده هر یک از این نشانه‌ها، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید:

خونریزی بعد از زایمان (PPH - Postpartum Hemorrhage) یکی از مشکلات جدی و اضطراری است که می‌تواند به عوارض جدی منجر شود. شناسایی نشانه‌های خطر در مراحل اولیه می‌تواند نقش حیاتی در مدیریت و درمان این وضعیت ایفا کند. نشانه‌های خطر در خونریزی بعد از زایمان عبارتند از:

• خونریزی شدید: خروج مقدار زیادی خون که بیش از یک پد بهداشتی را در کمتر از یک ساعت پر می‌کند.
• افت فشار خون: احساس سرگیجه، ضعف یا غش به دلیل کاهش فشار خون.
• تپش قلب سریع: ضربان قلب بالای 100 ضربه در دقیقه.
• رنگ پریدگی: پوست رنگ‌پریده و سرد.
• افزایش تنفس: تعداد تنفس بیش از 20 تنفس در دقیقه.
• تورم و درد شکم: درد و تورم در ناحیه شکم که ممکن است نشانه‌ای از تجمع خون در رحم باشد.
• کاهش هوشیاری: کاهش هوشیاری یا عدم پاسخگویی به محیط.
• افزایش خونریزی: خونریزی مداوم که کاهش نمی‌یابد و حتی با درمان‌های اولیه نیز کنترل نمی‌شود.
• لخته‌های خون بزرگ: دفع لخته‌های خون بزرگتر از یک سکه.
• درد شدید در ناحیه پرینه: درد شدید در ناحیه پرینه یا مقعد که ممکن است نشانه‌ای از هماتوم (تجمع خون) باشد.
• تب و لرز: وجود تب و لرز همراه با خونریزی می‌تواند نشانه‌ای از عفونت باشد. در صورت بروز این علائم، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
• درد شدید در ناحیه شکم: درد شدید و غیرطبیعی در ناحیه شکم همراه با خونریزی ممکن است نشانه‌ای از مشکلات داخلی باشد. در صورت بروز این علائم، نیاز به بررسی پزشکی است.

در صورت مشاهده هر یک از این نشانه‌ها، باید بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کرده و از کمک پزشکی استفاده کرد. درمان سریع و مناسب می‌تواند خطرات جدی را کاهش دهد و بهبودی سریع‌تر را فراهم کند.

نکات مهم برای پیشگیری از خونریزی بعد از زایمان

با رعایت برخی نکات مهم می‌توانید از شدت خونریزی بعد از زایمان کاسته و به بهبود سریع‌تر خود کمک کنید. در ادامه به برخی از این نکات اشاره می‌کنیم:

پیروی از دستورات پزشکی

رعایت دقیق دستورات و توصیه‌های پزشک می‌تواند به پیشگیری از مشکلات و خونریزی‌های غیرطبیعی کمک کند. همچنین، حضور در ویزیت‌های پس از زایمان نیز اهمیت زیادی دارد.

تغذیه سالم

مصرف غذاهای سالم و مغذی می‌تواند به بهبود سریع‌تر بدن کمک کند. استفاده از مواد غذایی غنی از آهن و پروتئین می‌تواند به جبران خون از دست رفته کمک کند.

فعالیت بدنی مناسب

انجام فعالیت‌های بدنی سبک و مناسب می‌تواند به بهبود جریان خون و کاهش خطر عفونت کمک کند. بهتر است از فعالیت‌های سنگین و پرتحرک خودداری کنید.

مصرف مکمل‌های تغذیه‌ای

مصرف مکمل‌های تغذیه‌ای طبق توصیه پزشک می‌تواند به بهبود سلامت عمومی و کاهش خطر خونریزی کمک کند. مصرف مکمل‌های آهن و ویتامین‌ها می‌تواند مفید باشد.

نتیجه‌گیری

خونریزی بعد از زایمان معمولاً طبیعی است و نباید موجب نگرانی شود. با این حال، آگاهی از مدت زمان و روش‌های مدیریت این خونریزی‌ها می‌تواند به کاهش نگرانی‌ها و بهبود سریع‌تر کمک کند. رعایت نکات بهداشتی و پزشکی می‌تواند به پیشگیری از مشکلات جدی‌تر کمک کند و سلامت مادر و نوزاد را تضمین کند.

سوالات متداول

آیا خونریزی بعد از زایمان همیشه طبیعی است؟

بله، خونریزی بعد از زایمان در بیشتر موارد طبیعی است و به دلیل تغییرات طبیعی در بدن مادر رخ می‌دهد. با این حال، در صورت مشاهده نشانه‌های غیرطبیعی باید به پزشک مراجعه کنید.

چه مدت طول می‌کشد تا خونریزی بعد از زایمان متوقف شود؟

مدت زمان خونریزی بعد از زایمان معمولاً بین چهار تا شش هفته است، اما ممکن است بسته به شرایط فردی متفاوت باشد.

چگونه می‌توانم خونریزی بعد از زایمان را مدیریت کنم؟

استفاده از نوار بهداشتی مناسب، استراحت کافی، مصرف مایعات کافی و رعایت نکات بهداشتی می‌تواند به مدیریت خونریزی بعد از زایمان کمک کند.

چه نشانه‌هایی نشان‌دهنده مشکل جدی در خونریزی بعد از زایمان است؟

خونریزی شدید، تب و لرز، و درد شدید در ناحیه شکم می‌تواند نشانه‌های مشکلات جدی‌تر باشد. در صورت مشاهده این علائم باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

چگونه می‌توان از خونریزی شدید بعد از زایمان پیشگیری کرد؟

رعایت دستورات پزشکی، تغذیه سالم، فعالیت بدنی مناسب و مصرف مکمل‌های تغذیه‌ای می‌تواند به پیشگیری از خونریزی شدید بعد از زایمان کمک کند.