بلوغ زود رس به صورت آغاز رشد و نمو بلوغی قبل از 7 سالگی در دختران سفید پوست و قبل از 6 سالگی در دختران سیاه پوست توصیف می شود .
بلوغ زودرس می تواند به صورت حقیقی باشد یا به صورت کاذب باشد .
بلوغ زودرس حقیقی : بلوغ زمانی حقیقی است که ناشی از فعال شدن واحد هیپوتالاموس- هیپوفیز( مرکزی) باشد .
بلوغ زودرس کاذب : این نوع بلوغ که محیطی نیز نامیده می شود ناشی از ترشح هورمون به دلیل نئوپلاسم است .
بلوغ هم جنس : خصوصیات ایجاد شده همان خصوصیات متناسب با جنسیت است . و در بلوغ غیر هم جنس این حالت معکوس است .
بلوغ زودرس در دختران 20 برابر شایعتر از پسران است
در 90% دختران علت بلوغ ایدیوپاتیک است .
بلوغ زودرس سرشتی “ ناشناخته” شایعترین علت بلوغ زودرس می باشد . عارضه عمده آن کوتاهی قد است بنابراین ممکن است جهت جلوگیری از این عارضه درمان ضروری باشد .
در بلوغ زودرس مرکزی ، هورمون رشد به طور زودرس موجب تحریک ترشح افزایش یافته گنادوتروپین می گردد.
گاهی مواقع بلوغ ممکن است به طور ناشناخته رخ دهد .گاهی مواقع ممکن است ناشی از وجود تومورهایی در هیپوتالاموس باشد که روند بلوغ را منجر می شود.
در بلوغ زودرس مستقل از ترشح گنادوتروپین ها ،تولید استروژن ها یا آندروژنها از تخمدانها ، غدد فوق کلیوی و... رخ می دهد.
تومورهای گرانولوزا- تکا از مهم ترین تومورهای تخمدانی هستند که می توانند استروژن تولید کنند.
سندروم “ مک کون آلبرایت “ با دیسپلازی فیبروزی در چند استخوان ، نقاط شیر قهوه ای بر روی پوست و اختلالات آندوکرین با عملکرد بیش از حد غدد آندوکرین مشخص می شود این بیماران علاوه بر بلوغ زودرس ،پرکاری تیروئید و.. مشخص می شود .
مصرف داروهای حاوی استروژن ، و استفاده موضعی از کرم های استروژن می توانند منجر به بلوغ زودرس شوند
شایعترین علت رشد و نمو بلوغی غیر هم جنس در سن مورد انتظار بلوغ ، سندروم تخمدان پلی کیستیک است .
مهم ترین تظاهرات بالینی شامل :
اضافه وزن ولی الزاما این گونه نیست .
در موارد نادر ممکن است قاعدگی به تاخیر بیافتد .
آندروژنها ممکن است افزایش نشان دهد .
سطوح استرون ممکن است افزایش نشان دهد.
دختران ممکن است خصوصیات بلوغ زنانه و مردانه را تواما پیدا کنند . که یکی از مهم ترین حالات هیرسوتیسم بسیار شدید(موهای مردانه) است .
منبع: دکترزهرا بهبودی مقدم،دکترای بهداشت باروری دانشگاه علوم پزشکی تهران