بارداری به روش آی یو آی

خوشبختانه امروزه با پیشرفت تکنولوژی در علم پزشکی روش های مختلفی برای زوج هایی که دچار ناباروری هستند وجود دارد که خیلی هم کاربردی و نتیجه بخش می باشند و بر حسب شرایط افراد و علت ناباروری از آن ها استفاده می شود. یکی از این روش های کمکی آی یوی آی است که به طور کلی بر این اساس است که پزشک طی مراحل مشخصی یک اسپرم شسته شده را در زمان تخمک گذاری در نزدیکی تخمک در رحم قرار می دهد و در کنار آن داروهایی نیز مصرف می شود تا شانس انجام لقاح و بارداری افزایش یابد. در این مقاله می خواهیم به طور کامل روش آی یو آی را برای شما زوج های اومایی عزیز تحلیل و بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

در این مقاله می خوانیم:

آیا روش آی یو آی به من کمک می کند باردار شوم؟

روش آی یو آی روشی بی درد است. اما به عنوان اولین روش درمانی توصیه نمی شود. در واقع این روش تنها هنگامی به شما کمک می کند که:

- شما و همسرتان به دلیل مشکلات مختلف نتوانید نزدیکی کنید.

- برای بچه دار شدن نیاز به کمک داشته باشید به عنوان مثال اگر همسر شما بیماری های مقاربتی داشته باشد و نیاز باشد اسپرم شسته شود تا بیماری او به شما و نوزاد منتقل نشود.

- شما نیاز به اسپرم اهدایی برای بچه دار شدن دارید.

- برخی مشکلات باروری مانند اندومتریوز، تعداد کم اسپرم یا کیفیت پایین اسپرم و مشکل نازایی بی دلیل نیز به وسیله روش آی یو آی حل می شود. 

- اگر بعد از دو سال تلاش، باردار نشوید پزشک لقاح مصنوعی یا همان روش آی وی اف را توصیه می کند. اما در صورتی که تمایلی به لقاح مصنوعی نداشته باشید می توانید از روش آی یو آی استفاده کنید. 

برای موثر بودن روش آی یو آی، لوله های فالوپ باید باز و سالم باشند. اگر پزشک تشخیص دهد لوله ها مشکل دارند یا بعد از شش بار تلاش به روش آی یو آی باردار نشوید، آزمایش بررسی باز بودن لوله ها انجام می شود. بررسی انسداد لوله ها به یکی از روش های زیر انجام می شود:

• لاپاراسکوپی ؛ نوعی عمل جراحی
• هیستروسالپینگ؛ که از یک پراب ماوراصوت در واژن استفاده می شود.
• هیستروسالپینگرافی ؛ نوعی اشعه ایکس است.

اگر هرگونه انسدادی در لوله ها وجود داشته باشد، پیش از استفاده از روش آی یو آی باید از طریق عمل جراحی، انسداد برطرف شود.

بنابرین به طور کلی روش IUI برای بیماران زیر توصیه نمی شود:

•  زنان دارای بیماری شدید لوله های فالوپ
•  زنان با سابقه عفونت لگن
•  زنان مبتلا به اندومتریوز متوسط تا شدید

نحوه بارداری به روش آی یو آی

در روش آی یو آی از قرص های باروری استفاده نمی شود. در واقع در ارتباط با قرص های باروری دو نوع درمان داریم. درمان با چرخه محرک که در آن قرص کمک باروری استفاده می شود تا تخمک گذاری را تحریک کند و چرخه غیر متحرک یا طبیعی که در آن قرص باروری استفاده نمی شود. 

تحریک تخمک گذاری با استفاده از داروهای باروری احتمال چندقلو شدن نوزاد را افزایش می دهد.  بارداری چند قلو هم احتمال سقط جنین یا مشکلات دیگر را افزایش می دهد. اگر نیاز به استفاده از قرص های باروری است روش لقاح مصنوعی توصیه میشود زیرا کنترل بیشتری بر این روش وجود دارد. 

در چرخه غیرمحرک:

روش آی یو آی باید در زمان تخمک گذاری استفاده شود. پزشک از شما می خواهد برای تشخیص زمان تخمک گذاری از کیت تخمک گذاری یا از آزمایش خون استفاده کنید. روش آی یو آی معمولا روز دوازدهم تا شانزدهم چرخه پریودی انجام می شود. 

در چرخه محرک:

اگر پزشک استفاده از روش آی یو آی را در چرخه محرک به شما پیشنهاد کند، قرص های باروری را به شکل تزریقی یا خوراکی به شما می دهد. کلومیفن سیترات معمولا اولین انتخاب است اما گاهی از آمپول گونادوتروپین نیز استفاده می شود. شما باید قرص را در نزدیکی شروع پریودی مصرف کنید این کار باعث میشود تخمدان دو تخمک بالغ قابل باروری تولید کند. البته زمان دقیق آن را پزشکتان مشخص می کند. 

چگونگی آماده شدن برای IUI

در ابتدا یک سونوگرافی برای بررسی تعداد تخمک ها و بررسی زمان مناسب قرار دادن دستگاه انجام می شود. ممکن است شما به صورت طبیعی تخمک گذاری انجام دهید یا از طریق تزریق هورمون گونادوتروفین، تخمک گذاری تحریک شود.

تلقیح داخل رحم با روش آی یو آی شامل هماهنگی دقیق قبل از عمل واقعی می باشد که باید مراحل زیر در آن طی شود:

1-  آماده سازی نمونه منی

 پزشک یک نمونه اسپرم از همسر شما در مطب می گیرد و یا ممکن است یک فنجان اسپرم اهدایی یخ زده را جوش داده و آماده کند. از آنجایی که عناصر غیراسپرم نیز در مایع منی می توانند باعث ایجاد واکنشی در بدن زن شوند که با لقاح های غیر طبیعی و نادرست مواجه می شوند، نمونه شسته می شود که اسپرم طبیعی بسیار فعال و با کیفیت جدا شود. احتمال بارداری سالم با استفاده از نمونه متمرکز با اسپرم سالم بیشتر افزایش می یابد.

2-  نظارت بر تخمک گذاری

 از آنجائیکه زمان بندی IUI بسیار مهم است، نظارت بر نشانه های تخمک گذاری پیش رو نیز بسیار مهم است و وظیفه شما را کمی سخت می کند. برای انجام این کار، شما ممکن است از کیت پیش بینی تخمک گذاری ادرار در خانه استفاده کنید که وقتی بدن شما افزایش یا انتشار هورمون LH را تشخیص دهد به این معنی است که تا حدود 36 ساعت بعد تخمک گذاری انجام می شود. همچنین می توانید از تصویربرداری استفاده کنید تا دکتر تخمدان ها و رشد تخمک (سونوگرافی ترانس واژینال) را بررسی کند. گاهی اوقات نیز  یک تزریق گونادوتروپین کوریونیک (HCG) انجام می شود تا یک یا چند تخمک بالغ آزاد شوند.

3-  تعیین زمان بهینه سازی

 اکثر IUI ها بعد از تشخیص تخمک گذاری یک یا دو روز طول می کشد. پزشک شما باید برنامه ای برای زمان بندی IUI خود داشته باشد.

4- آماده سازی اسپرم برای IUI

سپس اسپرم حدود سی و شش تا چهل ساعت پس از تخمک گذاری یا تزریق هورمون، به داخل رحم تزریق می شود. 

فواید شسته شدن اسپرم ها عبارت است از:

• این شستشو می تواند مواد شیمیایی سمی در اسپرم که بدن شما به آن واکنش نشان می دهد را از بین ببرد.
• این مواد شیمیایی گاهی اوقات باعث ایجاد واکنش آلرژیک در زنان می شود که می تواند مانع از حاملگی شود. شستشوی اسپرم همچنین می تواند باعث کاهش گرفتگی شود که بعضی اوقات بعد از عمل IUI رخ می دهد.
• این فرایند شستشو و آماده سازی اسپرم را به حجم زیاد می رساند. این غلظت زیاد به اسپرم های سالم و سریع کمک می کند تا به تخمک برسند. در نتیجه احتمال موفقیت افزایش می یابد.

نحوه تزریق اسپرم در طول IUI

تزریق اسپرم آماده شده به رحم سریع و بدون درد است. این قسمت از روش IUI حداکثر 1-2 ساعت طول می کشد.

چگونگی انجام روش آی یو ای

آمادگی برای این کار به این شکل است که شما به پشت می خوابید و پزشک با استفاده از یک اسپکولوم، دیواره های رحم را باز نگه می دارد. سپس با استفاده از یک لوله انعطاف پذیر نرم، اسپرم را از طریق دهانه رحم و لوله های فالوپ وارد رحم می کند. تخمک مسیر را از تخمدان به داخل رحم طی می کند. پزشک بعد از آی یو آی، از شما می خواهد به مدت ده تا پانزده دقیقه دراز بکشید این کار احتمال بارداری را افزایش می دهد. بعد از دو هفته می توانید آزمایش بارداری را انجام دهید. در ادامه به طور دقیق تر این مراحل را توضیح می دهیم:

مراحل آی یو ای

در حالی که روی میز معاینه دراز کشیده اید، پاهای خود را به آرامی باز می کنید و یک اسپکولوم به واژن وارد می شود و دقیقا شبیه آنچه که در طی آزمایش پاپ اسمیر تجربه می کنید می باشد. در طول درمان، پزشک یا پرستار:

1.  یک بطری حاوی یک نمونه اسپرم سالم را به انتهای یک لوله بلند، نازک و انعطاف پذیر (سوند) وارد میکند.
2. کاتتر را به واژن، از طریق باز شدن دهانه رحم و رحم وارد می کنند.
3.  سپس نمونه اسپرم را از طریق لوله به رحم منتقل می کند.
4.  کاتتر را خارج کرده و بعد از آن اسپکولوم را خارج می کنند.
5. بعضی از پزشکان به طور همزمان دو تلقیح را با روش تلقیح داخل رحمی انجام می دهند.

از آنجایی که بعد از IUI مدتی دراز می کشید، ممکن است بخواهید یک دوست، همسرتان یا یک کتاب همراه داشته باشید. داشتن یک حامی می تواند به شما در آرامش بیشتر در طول فرایند کمک کند و نتیجه بهتری برای شما داشته باشد.

در روش آی یو آی در هنگام القاء تخمک گذاری دلایل ناباروری زیر نیز می تواند درمان شود:

•  اختلال تخمدان (تخمک گذاری نامنظم)
• ناباروری همراه با آندومتریوز (یک بیماری التهابی دردناک لگن در خانم ها)
•  ناباروری مربوط به دهانه رحم (مربوط به جراحی قبلی)
•  ناباروری غیرقابل توصیف (ناباروری که علت دقیق آن مشخص نیست).
• سندرم تخمدان پلی کیستیک (یک اختلال غدد درون ریز زنانه)

IUI یک درمان مؤثر برای مشکل ناباروری غیرقابل توضیح است که در آن نتایج تمام آزمایشات دیگر طبیعی است. اکثر پزشکان توصیه می کنند بین سه تا شش بار روش IUI (اگر هیچ مشکلی از قبیل مسدود کردن لوله های فالوپی وجود ندارد) را قبل از درمان پیشرفته تر انجام دهید.

بعد از عمل ای یو ای

بعد از تلقیح، از شما خواسته خواهد شد که مدت کوتاهی دراز بکشید. پس از اتمام روند، می توانید فعالیت های روزانه خود را انجام دهید. ممکن است یک یا دو روز بعد از انجام آزمایش لکه بینی داشته باشید. اما کاملا طبیعی است و برطرف می شود. در صورت خونریزی شدید به پزشک اطلاع دهید. البته نگران نباشید احتمال آن خیلی کم است. 

عوارض احتمالی آی یو آی

 عوارض ناگوار IUI شامل عفونت، گرفتگی رحم و به ندرت انتقال ویروسی از نمونه منی است. همچنین داروهای باروری عوارض جانبی بالقوه ای از جمله سندرم تحریک بیش از حد تخمدان و بارداری با بیش از یک جنین را دارند.

 اگر پس از سه دوره IUI هیچ حاملگی به دست نیاید، متخصصان باروری درمان های پیشرفته تر مثل IVF را توصیه می کنند. سایر عوارض ای یو ای: 

• روش آی یو آی روشی ارزان است ولی برای همه افراد مناسب نیست.
• این روش ممکن است وقت گیر باشد.
• اگرچه این روش از لقاح مصنوعی نرم تر است اما باعث اذیت شما می شود و گرفتگی هایی مشابه پریودی دارد.

با چرخه محرک، احتمال سندروم تحریک بیش از حد تخمدان کمتر است. این مشکل هنگامی اتفاق می افتد که تخمدان به قرص های باروری خیلی خوب جواب می دهد. قرص های باروری باعث سندروم تحریک بیش از حد تخمدان نمی شود اما در صورت مشکل، باعث ناراحتی و آزار شما می شود.

اگر فکر می کنید سندروم تحریک بیش از حد تخمدان دارید بهتر است در بیمارستان بمانید تا بهبود یابید. پزشک احتمالا عمل آی یو آی شما را کنسل می کند. زیرا احتمال بارداری چند قلو زیاد است.

 در روش آی یو ۀی چه خطراتی وجود دارد؟

• تلقیح همراه با سوپرولاکتیو خطر حاملگی چندقلو را افزایش می دهد . حاملگی چندقلو برای مادر و جنین بسیار خطرناک است. 
• مراحل تلقیح کمی احتمال خطر عفونت را بالا می برد. 
• برخی از زنان در طی تلقیح در معرض گرفتگی شدید قرار می گیرند که دردناک است.
• یک ریسک جزئی از سوراخ شدن رحم در طی تلقیح داخل رحمی وجود دارد.
• اگر سوپرآلوکلاسیون همراه با تلقیح استفاده شود، خطر ابتلا به سندرم تحریک بیش از حد تخمدان وجود دارد.

به طور کلی ممکن است خطر ابتلا به نقایص زایمان برای نوزادانی که با تکنیک های خاص تولید مثل ایجاد می شوند وجود داشته باشد. بنابراین قبل از انجام یک روش با پزشک خود درباره این خطرات احتمالی صحبت کنید.

نتایج انجام آی یو آی

دو هفته قبل از انجام آزمون حاملگی در خانه صبر کنید. تست خیلی زود می تواند نتیجه های زیر را ایجاد کند:

1- منفی کاذب

اگر هورمون های بارداری هنوز در سطوح قابل اندازه گیری نباشند، نتیجه آزمایش ممکن است منفی باشد، در حقیقت، شما واقعا حامله هستید اما با نتیجه منفی کاذب روبرو شده و نا امید می شوید.

2- مثبت کاذب

اگر شما از داروهای القاء تخمک مانند HCG (آمپول اچ سی جی چیست؟) استفاده می کنید، ممکن است آزمایش بارداری را تشخیص دهد در صورتی که هنوز باردار نیستید.

تفاوت بین IVF و IUI چیست؟

IUI به بدن اجازه می دهد که بیشتر از IVF  کار خود را انجام دهد، بنابراین طبیعی تر است اما احتمال موفقیت آن کمتر است. در IUI، اسپرم با بالاترین کیفیت انتخاب شده و به رحم تزریق می شود که در آنها بارداری به صورت طبیعی رخ می دهد. در IVF، تخمک ها از بدن خارج می شوند و در آزمایشگاه بارور می شوند. این بدان معنی است که IUI یک روش درمانی با خطر پایین تر است که شامل داروهای کمتری نسبت به IVF نیز می شود. همچنین به مراتب ارزان تر و حدود یک چهارم قیمت یک دوره IVF است.

هنگامی که اسپرم در روش آی یو آی تزریق می شود به بدن اجازه داده می شود فرایندهای طبیعی خود را انجام دهد در حالیکه در IVF کنترل بیشتری از بیرون وجود دارد  که می تواند تخمک را کنترل کرده و بهترین جنین را به رحم بازگرداند. میزان موفقیت روش IUI معمولا حدود یک سوم روش IVF است.

 بارداری به روش آی یو آی چقدر طول می کشد؟

خود روش آی یو آی چند دقیقه طول می کشد. اما اگر از قرص های کمک باروری استفاده می کنید چند روز پیش از تخمک گذاری باید مصرف قرص را شروع کنید.

 احتمال موفقیت بارداری به روش آی یو آی چقدر است؟

احتمال موفقیت به سن شما، شدت ناباروری و استفاده از قرص های باروری بستگی دارد. احتمال موفقیت این روش در سال 2014 برای خانم های زیر سی و پنج سال با اسپرم همسرشان:

• یازده درصد بدون استفاده از قرص های باروری
• سیزده درصد با استفاده از قرص های باروری

حدود نیمی از خانم های زیر چهل سال با شش چرخه استفاده از روش آی یو آی، باردار شده اند و حدود یک چهارم از آن ها با دوازده چرخه استفاده از این روش باردار شده اند. بارداری با اسپرم تازه شانس بیشتری دارد. یکی از مزایای این روش نیز استرس کم آن است.

 استفاده از اسپرم اهدایی چگونه است؟

اگر اسپرم اهدایی مورد نیاز باشد، می توانید یک اهدا کننده شناخته شده یا ناشناس انتخاب کنید که مایل به ارائه اسپرم باشد. اسپرم اهدایی از مردی که شریک جنسی شما نیست (مانند بانک اسپرم، دوست یا فامیل) باید حداقل 6 ماه قبل از استفاده از آن، یخ زده باقی بماند. این کار به طوری انجام می شود که اهدا کننده می تواند دو بار بیش از 6 ماه مورد آزمایش قرار گیرد تا اطمینان حاصل کند که هیچ بیماری های عفونی مانند ویروس نقص ایمنی بدن (HIV) وجود ندارد. اما اسپرم منجمد از اسپرم تازه تاثیر کمتری دارد.

 برای افزایش موفقیت آی یو آی (IUI) چه کنم؟

 خب عوامل زیادی بر موفقیت آی یو آی دخیل هستند که بسیاری از آنها از عهده ما خارجند . اما با رعایت نکات زیر، می توانیم موفقیت آی یو آی را افزایش دهیم :

• رژیم غذایی خوب
• تمرینات ورزشی و نرمشی
• پرهیز از  دخانیات و الکل
•  کاهش مصرف کافئین
• وزن نرمال
• دوری از استرس
• کاهش تماس با مواد شیمیایی

همچنین توجه کنید که استحمام  آقایان با آب داغ و یا حمام داغ و یا حتی پوشیدن لباسهای تنگ ، سلامت اسپرم ها را تحت تاٌثیر منفی قرار می دهد. از طرفی  مصرف بعضی ار آنتی بیوتیکها می تواند بر روی کیفیت اسپرم ها تاثیر منفی بگذارد، بنابراین پزشک تا ن را در این رابطه مطلع سازید.

 تا چند بار می شود آی یو آی  انجام داد؟

معمولا 3 دوره عمل IUI تجویز می شود  که در شرایط خاص، ممکن است تعداد  این دوره ها افزایش پیدا کند. ولی حداقل سه دوره برای گرفتن جواب ضروری است. اگرچه  بسیاری از بیماران  در همان دفعه اول نتیجه گرفته و باردارمی  شوند. 

بهترین زمان انجام IUI کی  است؟

بهتر است آی یو آی، حدود 6-12 ساعت قبل از تخمک گذاری و حدودا 36 تا 48 ساعت پس از تزریق آمپول Hcg انجام شود.  اگرچه  در موارد ناباروری بعلت مشکل مردانه برخی پزشکان عقیده دارند که بهترین زمان انجام آی یو آی،  بعد از تخمک گذاری است.

 آیا بعد از انجام آی یو آی، باید استراحت مطلق باشم؟

خیر . به هیچ وجه . اگرچه اکثر پزشکان ترجیح می دهند برای نیم تا یک ساعت به حالت دراز کش بعد از آی یو آی باقی بمانید. اما هیچ نیازی به استراحت مطلق در منزل نیست . فقط بهتر است فعالیتهای سنگین نداشته باشید . همین .

 می ترسم بعد از آی یو آی، اسپرم ها بیرون بریزند؟

 نگران نباشید ! اگر بعد از آی یو آی احساس رطوبت و حتی ریزش ترشح می کنید، غالبا بدلیل وضعیت هورمونی بدن تون و ورود کاتتر و ...هست .  

 آیا می توانم بعد از آی یو آی نزدیکی کنم؟

بله . هیچ منعی وجود ندارد . حتی گاهی این مساله به شما توصیه هم می شود ! (البته در آی یو آی تعیین جنسیت، خیر )

 آیا خودم می توانم در منزل آی یو آی کنم؟

گاهی برخی خانمها سوال میکنند آیا خودم می توانم با سرنگ یا هر چیز دیگری اسپرم را وارد رحم کنم ؟  نه عزیزان، در آی یو آی، یک کاتتر، از وسط دهانه رحم شما عبور داده میشه تا اسپرم دقیقا داخل حفره ی رحم تخلیه شود . شما با وسایل خانگی به این مکان دسترسی نخواهید داشت. ضمن اینکه در خانه احتمال استریل وسایل نیز پایین بوده و ممکن است بیماری های مختلفی به بدن شما منتقل شود. 

 خونریزی و لکه بینی بعد از آی یو آی، طبیعیه؟

بدلیل انجام پروسیجر آی یو آی ، لکه بینی شایع هست . اما اگر میزان آن از حد یک خونریزی ساده، بیشتر شد حتما به پزشک خود اطلاع دهید. 

چند روز بعد از آی یوآی لانه گزینی رخ می دهد؟

 9 تا 12 روز بعد از انجام این روش بسته به زمان تخمک گذاری در صورت موفقیت روش، لانه گزینی تکمیل می شود.