آزمایش ana (آنتی بادی ضد هسته) چیست؟
نامهای دیگر: پانل های آنتی بادی ضد هسته، آنتی بادي ضد هسته ای فلورسنت، FANA، ANA
آزمایش anaبه دنبال آنتی بادی های ضد هسته در خون شماست. اگر آزمایش آنتی بادی های ضد هسته را در خون پیدا کند، ممکن است به این معنی باشد که اختلال خود ایمنی وجود دارد. اختلال خودایمنی باعث می شود سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به سلول ها، بافت ها و یا اندام خود حمله کند. این اختلالات می تواند مشکلات جدی سلامتی ایجاد کند.
آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با مواد خارجی مانند ویروس ها و باکتری ها تولید می کند. اما یک آنتی بادی ضد هسته به جای مقابله با مواد خارجی، به سلول های سالم خودتان حمل می کند. "ضد هسته ای" به این خاطر استفاده می شود که آنتی بادی ها هسته (مرکز) سلول ها را هدف می گیرند.
این آزمایش برای چه کاری استفاده می شود؟
آزمایش ana برای کمک به تشخیص اختلالات خود ایمنی استفاده می شود، از جمله:
1- لوپوس اریتماتوز سيستميک (SLE)
این شایعترین نوع لوپوس است که یک بیماری مزمن است که قسمت های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، از جمله مفاصل، رگ های خونی، کلیه ها و مغز.
2- آرتریت روماتوئید
یک بیماری است که موجب درد و تورم مفصل می شود، بیشتر در دست و پا است
3- اسکلرودرمی
یک بیماری نادر است که بر روی پوست، مفاصل و رگ های خونی تاثیر می گذارد
4- سندرم شوگرن
یک بیماری نادر است که بر غدد تولید کننده رطوبت بدن تاثیر می گذارد
با چه علائمی باید آزمون ana بدم؟
اگر علائم لوپوس یا سایر اختلالات خود ایمنی داشته باشید، پزشک ممکن است تست ana را توصیه کند. این علائم عبارتند از:
- تب
- جوش های قرمز پروانه ای شکل (نشانه لوپوس)
- خستگی
- درد و تورم مفاصل
- درد عضلانی
چه اتفاقی در طول تست ana رخ می دهد؟
متخصص با استفاده از یک سوزن کوچک یک نمونه خون از ورید در بازوی شما می گیرد. پس از داخل کردن سوزن، مقدار کمی خون جمع آوری می شود. هنگام ورود و خروج سوزن ممکن است کمی احساس گزیدگی داشته باشید. این کار معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.
آیا برای آماده شدن برای آزمایش باید کاری انجام بدهم؟
برای آزمایش ana نیازی به آمادگی خاصی یا ناشتایی ندارید.
آیا خطراتی در این آزمون وجود دارد؟
آزمایش خون خطر بسیار کمی دارد. ممکن است درد ناگهانی یا کبودی در نقطه ای که سوزن وارد شده است، داشته باشید، اما در اکثر موارد این علائم به سرعت برطرف می شوند.
تفسیر تست ana
اگر آنتی بادی های ضد هسته در خون پیدا شود آزمایش مثبت است. اما در صورتی که ana یافت نشود نتیجه آزمایش منفی است. یک آزمون مثبت بسیار مشخص نیست. نتیجه می تواند نشان دهنده هیچ چیز یا نشان دهنده وجود بیماری خود ایمنی مانند لوپوس، بیماری ای که به مفاصل، پوست و سایر اعضای بدن آسیب می زند، باشد. حدود 95٪ از افراد مبتلا به لوپوس در آزمایش آنتی بادی های ضد هسته نتیجه مثبت دارند. نتیجه مثبت می تواند به این معنی باشد که شما یکی از این دیگر بیماری های خودایمنی را دارید:
- سندرم شوگرن - بیماری ای که سبب خشکی چشم ها و دهان می شود
- اسکلرودرمی - یک بیماری بافت همبند
- آرتریت روماتوئید - این بیماری باعث آسیب، درد و تورم مفصلی می شود
- پلیمیوزیت - بیماری ای که باعث ضعف عضلانی می شود
- بیماری بافت همبند ترکیبی - بیماری که علائم لوپوس، اسکلرودرمی و پلی میوزیت دارد
- آرتریت مزمن نوجوان - نوعی از آرتریت خودایمنی که بر کودکان تاثیر می گذارد
- درماتومیوزیت - یک بیماری نادر که باعث عضلات ضعیف و بثورات می شود
- پلیآرتریت ندوزا - یک بیماری نادر که باعث می شود عروق خونی متورم شوند و باعث آسیب به اندام می شود
حتی اگر نتیجه تست ana منفی باشد، ممکن است شما بیماری خود ایمنی داشته باشید. اگر علائم شما از بین نرفته باشد ممکن است به آزمایش های دیگر نیاز داشته باشید.
اگر یکی از این بیماری ها را داشته باشید نیز نتیجه آزمون ana می تواند مثبت باشد:
- سندرم ریودو - بیماری ای که باعث می شود انگشتان دست و پا شما آبی رنگ و سرد شود
- بیماری های تیروئید - تیروئیدیت هاشیموتو، بیماری گریوز
- بیماری های کبدی – هپاتیت خودایمنی، سیروز صفراوی اولیه
- بیماری التهابی روده
- بیماری های ریوی - فیبروز ریوی ایدیوپاتیک
در حدود 20 درصد از افراد سالم نتیجه آزمایش آنتی بادی های ضد هسته مثبت می شود، حتی اگر بیماری خود ایمنی نداشته باشند. در صورت وجود موارد زیر بیشتر احتمال دارد نتیجه مثبت کاذب باشد:
- یک زن 65 ساله و مسن تر هستید
- یک عفونت مانند مونونوکلئوز یا سل دارید
- داروهای فشار خون یا ضد تشنج مصرف می کنید
آیا چیز دیگری هست که باید در مورد تست ana بدانم؟
سطوح آنتی بادی ضد هسته با افزایش سن افزایش می یابد. به طوری که یک سوم بزرگسالان سالم بالای 65 سال ممکن است نتیجه مثبت در آزمایش ana داشته باشند.
Sabrina Felson. What Is an Antinuclear Antibody Test? www.webmd.com. February 16, 2019