رفلاکس نوزاد: بالا آوردن شیر طبیعی است یا نگرانکننده؟ (راهنمای علمی والدین)
این مقاله توسط گروه سلامت زنان اوما تهیه شده است.
همراهان اومایی عزیز، برای درک بهتر این مطلب ویدئویی توسط گروه سلامت زنان اوما تهیه شده است:
مقدمه: نگرانی مشترک والدین جدید
این لحظهای است که هر پدر و مادر جدیدی آن را تجربه میکند: شیردهی تمام شده، نوزادتان آرام به نظر میرسد، و ناگهان، بخشی از آن شیر ارزشمند دوباره برمیگردد. نگرانی میتواند آنی باشد. آیا نوزادم خوب است؟ آیا به اندازه کافی غذا میخورد؟ ما اینجا هستیم تا به شما اطمینان دهیم که برای اکثر نوزادان، این یک بخش کاملاً طبیعی و موقتی از رشد است. این مقاله به شما کمک میکند تا بفهمید رفلاکس طبیعی چیست، چگونه آن را مدیریت کنید و چه زمانی ممکن است نشانهای از یک مشکل جدیتر باشد.
رفلاکس نوزاد (GER) دقیقاً چیست؟
رفلاکس زمانی اتفاق میافتد که محتویات معده نوزاد به مری (لوله غذا) برمیگردد. اصطلاح پزشکی این وضعیت، رفلاکس معده به مری (Gastroesophageal Reflux) یا به اختصار GER است.
علت فیزیکی آن ساده است: دریچه عضلانی در بالای معده نوزاد هنوز به طور کامل رشد نکرده است. این ضعف باعث میشود شیر و محتویات معده به راحتی به سمت بالا برگردند. با بزرگتر شدن نوزاد، این دریچه قویتر میشود و همچنین نوزاد زمان کمتری را به پشت دراز میکشد؛ هر دوی این عوامل به بهبود رفلاکس کمک میکنند.
این پدیده فوقالعاده شایع است. حدود ۵۰٪ از نوزادان تا ۳ ماهگی روزانه علائم رفلاکس را نشان میدهند و این میزان در حدود ۴ ماهگی به اوج خود میرسد، زمانی که تقریباً ۶۶٪ نوزادان آن را تجربه میکنند. اما این وضعیت به سرعت بهبود مییابد؛ تا ۷ ماهگی، این عدد به طور قابل توجهی کاهش مییابد و تا یک سالگی، کمتر از ۵٪ نوزادان هنوز رفلاکس دارند.
بالا آوردن شیر در مقابل استفراغ: تفاوت چیست؟
برای درک علائم رفلاکس، مهم است که تفاوت بین بالا آوردن شیر (تف کردن) و استفراغ را بدانید. بالا آوردن شیر به معنای خروج آسان و بدون فشار محتویات معده از دهان نوزاد است که ممکن است با یک آروغ همراه باشد و معمولاً نوزاد را اذیت نمیکند. در مقابل، استفراغ یک فرآیند پرفشار است که شامل انقباضات عضلانی در ناحیه شکم میشود و محتویات معده را با فشار خارج میکند. این حالت معمولاً برای نوزاد ناراحتکننده است و باعث گریه او میشود.
رفلاکس طبیعی در مقابل بیماری رفلاکس (GERD): تفاوت را بشناسید
تفاوت اصلی اغلب به میزان راحتی نوزاد برمیگردد. نوزادی با رفلاکس طبیعی ممکن است مکرراً شیر بالا بیاورد اما به طور کلی شاد و در حال رشد است—اغلب به این نوزادان «تفکننده شاد» (happy spitter) میگویند. اما نوزادی که به بیماری رفلاکس (GERD) مبتلا است، اغلب درد میکشد. از این جدول برای درک تفاوت علائم یک نوزاد شاد با رفلاکس و نوزادی که ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد، استفاده کنید.
|
علائم رفلاکس طبیعی (GER) |
علائم هشداردهنده بیماری رفلاکس (GERD) |
|
• بالا آوردن شیر (تف کردن) حین یا بعد از شیردهی |
• گریه، بیقراری یا قوس دادن به کمر از درد حین یا بعد از شیردهی |
|
• سرفه یا سکسکه هنگام شیر خوردن |
• وزنگیری ضعیف یا کاهش وزن |
|
• نوزاد به طور کلی حال خوبی دارد، خوشحال است و ناراحتی ندارد |
• امتناع از شیر خوردن |
|
• تنفس طبیعی |
• مشکلات تنفسی مانند احساس خفگی، پریدن شیر در گلو، خسخس سینه یا سرفه مزمن |
|
• رشد و وزنگیری طبیعی |
• خواب آشفته یا به سختی آرام شدن |
|
• ممکن است حین شیردهی کمی بیقرار باشد اما بعد آرام میشود |
• استفراغ جهشی و با فشار |
نکات کاربردی برای مدیریت رفلاکس نوزاد در خانه
اگرچه رفلاکس معمولاً خود به خود برطرف میشود، اما میدانیم که شما میخواهید هر کاری که میتوانید برای راحتی بیشتر نوزادتان انجام دهید. این تنظیمات ساده در روتین شما اغلب میتواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.
بایدها:
- نوزاد را عمودی نگه دارید: هنگام شیردهی و به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پس از آن، نوزاد خود را در وضعیت عمودی نگه دارید.
- به طور منظم آروغ بگیرید: در حین و پس از شیردهی، به نوزاد خود کمک کنید تا آروغ بزند.
- وعدههای کوچکتر و مکرر: به جای وعدههای بزرگ و با فاصله، به نوزاد خود وعدههای کوچکتر با تعداد دفعات بیشتر بدهید.
- به پشت بخوابانید: مطمئن شوید که نوزاد شما همیشه صاف و به پشت میخوابد. این امنترین حالت خواب برای نوزادان است.
نبایدها:
- شیر را عوض نکنید: بدون مشورت با پزشک، شیردهی از سینه را به شیر خشک تغییر ندهید. این کار تأثیری در بهبود رفلاکس ندارد و توصیه نمیشود.
- زیر سر نوزاد را بلند نکنید: سر تخت یا گهواره نوزاد را بالا نبرید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم: یک چکلیست برای والدین
دانستن اینکه چه زمانی باید به دنبال کمک پزشکی باشید، بسیار مهم است.
در صورتی که متوجه علائم زیر شدید، برای یک معاینه غیر اورژانسی با پزشک خود وقت بگیرید:
- علائم بیماری رفلاکس (GERD) که در جدول بالا ذکر شد را نشان میدهد.
- برای اولین بار پس از ۶ ماهگی دچار رفلاکس میشود.
- بیشتر از ۱ سال سن دارد و هنوز رفلاکس دارد.
- وزن نمیگیرد یا در حال کاهش وزن است.
- پس از امتحان کردن نکات مراقبتی در خانه، بهبودی حاصل نشده است.
این علائم میتوانند نشاندهنده یک وضعیت جدیتر باشند و به مراقبت پزشکی فوری نیاز دارند:
- استفراغ نوزاد به رنگ سبز یا زرد روشن است (که نشانه وجود صفرا است) یا حاوی خون است (که ممکن است شبیه تفاله قهوه باشد).
- استفراغ جهشی دارد (استفراغ با نیروی بسیار بیشتر از حد معمول).
- در مدفوع او خون دیده میشود.
- شکم او متورم یا در لمس حساس است.
- تب بالا دارد یا احساس گرما و لرز میکند.
- نمیتواند هیچ مایعاتی را در معده نگه دارد و علائم کمآبی را نشان میدهد.
- گریه او متوقف نمیشود و بسیار بیقرار است.
پاسخ به سوالات متداول درباره رفلاکس نوزاد
سوال ۱: «رفلاکس پنهان» چیست؟
پاسخ: این اصطلاح زمانی به کار میرود که محتویات معده تا مری بالا میآید اما به جای خارج شدن از دهان، دوباره بلعیده میشود یا به معده بازمیگردد. از آنجایی که شما بالا آوردن شیر را نمیبینید، به آن «پنهان» میگویند. با این حال، رفلاکس پنهان یک تشخیص پزشکی رسمی نیست و از نظر علمی بحثبرانگیز است، زیرا شواهد قطعی برای حمایت از آن وجود ندارد.
سوال ۲: آیا ممکن است رفلاکس نوزاد من به دلیل آلرژی به شیر گاو باشد؟
پاسخ: در برخی موارد، علائمی مانند رفلاکس شدید، بیقراری شدید و وزنگیری ضعیف ممکن است به دلیل آلرژی به پروتئین شیر گاو باشد. برای مشاوره در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید.
سوال ۳: تفاوت بین بالا آوردن شیر (تف کردن) و استفراغ چیست؟
پاسخ: بالا آوردن شیر یا تف کردن، خروج آرام و بدون فشار محتویات معده از دهان نوزاد است که اغلب با یک آروغ همراه است و نوزاد را اذیت نمیکند. اما استفراغ یک فرآیند پرفشار است که با انقباضات عضلانی همراه بوده و معمولاً برای نوزاد ناراحتکننده است.
سوال ۴: درمانهای پزشکی برای رفلاکس چیست؟
پاسخ: برای رفلاکس مشکلساز یا GERD، پزشک ممکن است درمانهایی مانند غلیظ کردن شیر (با استفاده از پودرهای مخصوص یا شیرخشکهای غلیظ شده)، در موارد خاص تجویز دارو برای کاهش اسید معده، و به ندرت جراحی را پیشنهاد دهد. لازم به ذکر است که اکثر نوزادان مبتلا به رفلاکس به هیچ درمانی نیاز ندارند.
نتیجهگیری: به غریزه خود اعتماد کنید
به یاد داشته باشید که رفلاکس یک مرحله طبیعی برای اکثر نوزادان است و با بزرگتر شدن، از بین میرود. اگر در مورد سلامتی یا علائم نوزاد خود نگران هستید، هرگز در تماس با پزشک تردید نکنید. اعتماد به غریزه خود قدرتمندترین ابزار شماست. این راهنما دانش را در اختیار شما قرار میدهد، اما شما متخصص نوزاد خود هستید.
این مقاله توسط گروه سلامت زنان اوما برای شما تهیه شده است.
