درمان ریفلاکس معده در نوزادان

یکی از ناراحتی های رایجی که ممکن است برای برخی از نوزادان به وجود بیاید ریفلاکس معده در نوزاد می باشد. ریفلاکس معده در نوزادان باید کاملا مورد توجه قرار گرفته و درمان شود زیرا می تواند عوارض جانبی مختلفی برای نوزاد به وجود بیاورد. در این مقاله شما مادران اومایی عزیز و مسئولیت پذیر را با نکات مهم درباره ریفلاکس معده نوزادان و روش های درمان ریفلاکس معده در نوزادان آشنا خواهیم کرد. توصیه می شود حتما تا پایان این مقاله را بخوانید و نسبت به این عارضه آگاهی های لازم را کسب نمایید. 

علائم رفلاکس نوزاد چیست؟

در نوزاد ماهیچه بین معده و مری هنوز به طور کامل بالغ نشده است بنابراین محتویات معده به راحتی به سمت عقب بر می گردند. فاکتورهایی مانند تولد زودهنگام، به پشت خوابیدن زیاد و مصرف رژیم غذایی مایع باعث افزایش ریفلاکس معده در نوزاد می شود. ریفلاکس در نوزادان باعث می شود بعد از غذا بیشتر استفراغ اتفاق بیفتد و این کودکان بهانه گیر می شوند و یا بیشتر از حد طبیعی گریه می کنند زیرا نمی توانند این ریفلاکس را تحمل کنند. 

خوشبختانه تا وقتی نوزاد سالم است و بخوبی رشد می کند ریفلاکس معده امری نگران کننده نیست. در واقع با بزرگ شدن نوزاد و فعال تر شدن او، این مشکل اهمیت خود را از دست می دهد و عوارش خاصی ایجاد نمی کند. 
 

رفلاکس نوزاد کی خوب میشه؟

گاهی اوقات چند هفته طول میکشد تا الگوی فشار معده کودک به ریتم طبیعی برسد. تا آن زمان ممکن است شیر مدت بیشتری در معده کودک بماند و سپس به حلق یا دهان بازگردد. به این وضعیت رفلاکس گفته میشود. بیشتر موارد رفلاکس بین ۴ تا ۱۲ ماهگی برطرف میشود.

درمان خانگی رفلاکس نوزاد

در ادامه شما را با بهترین روش های درمان خانگی ریفلاکس معده در نوزادان آشنا خواهیم کرد:

خوابیدن:

نوزادی که از ریفلاکس معده رنج می برد به سختی می خوابد. در واقع حالت خوابیدن نادرست و زمان بد خوابیدن باعث می شود نوزاد بیشتر بهانه گیر شود. در این صورت باید به توصیه های زیر عمل کنید:

• بهتر است موقع خواب زیر سر نوزاد را بلند کنید یا زاویه تخت را سی درجه بالاتر بیاورید. هنگامی که قسمت بالاتنه نوزاد بالاتر است، جاذبه کار خود را انجام می دهد و مانع از برگشت محتویات معده به مری می شود.
• همچنین می توان نوزاد را به بغل خواباند.
• در حالتی که نوزاد در حالت خواب است به او شیر ندهید. بهتر است او را در حال نشسته قرار دهید و بلافاصله بعد از غذا خوردن او را نخوابانید.
• بعد از غذا خوردن حداقل نیم ساعت نوزاد را در حال نشسته قرار دهید.

ماساژ درمانی:

ماساژ منظم به سیستم گوارشی و تنفسی نوزاد کمک می کند تا بهتر عمل کند. ماساژ عصب واگ را تحریک می کند؛ این عصب در مغز نقش کنترل سیستم گوارشی و تنفسی را برعهده دارد. همچنین این عصب باعث پیشرفت سریع بدن می شود بنابراین تمام قسمت های بدن سریع تر به حالت موثر و بالغ خود می رسند. در نتیجه عارضه ریفلاکس سریع تر حل می شود. ماساژ باعث افزایش توانایی شناسایی، کاهش گریه و بهتر خوابیدن نوزاد می شود.

برای انجام ماساژ به روش زیر عمل کنید:

• نوزاد را در حالت خوابیده به پشت قرار دهید.
• بر روی شکم او مقداری روغن نارگیل یا زیتون بریزید.
• شکم را به مدت سه تا چهار دقیقه در چهت عقربه های ساعت ماساژ دهید.
• سپس دو دقیقه پشت را ماساژ دهید.
• در مرحله بعد دست ها و پاها را ماساژ دهید.
• این کار را روزی دو تا سه بار انجام دهید.

ورزش:

برای کنار آمدن نوزاد با ریفلاکس معده چند حرکت ورزشی با او انجام دهید. ورزش به بهبود گوارش کمک می کند. به یاد داشته باشید بعد از ورزش حدود نیم ساعت به نوزاد غذا ندهید. پیش از ورزش نیز به او غذا ندهید. ورزش هایی مانند دوچرخه پا , ورزش های زانو برای از بین رفتن نفخ معده و کاهش ریفلاکس مناسب هستند. برای انجام این کار به شکل زیر عمل کنید:

    نوزاد را بخوابانید.
    پاهایش را به صورت خم مانند تصویر زیر در دست نگه دارید.
    طوری پاهایش را تکان دهید که انگار در حال دوچرخه سواری است. باید حرکت رفت و برگشتی باشد و چرخشی نباشد.
    این کار را ده دقیقه انجام دهید.

سرکه سیب:

سرکه سیب درمان خوبی برای ریفلاکس معده است. این ماده باعث می شود تعادل اسید معده حفظ شود بنابراین هضم غذا راحت تر انجام می شود. همچنین باعث قوی شدن سیستم ایمنی بدن و محافظت از نوزاد در برابر بیماری ها می شود. البته تا قبل از 6 ماهگی نمی توان از این درمان استفاده کرد و در صورت تمایل حتما باید با پزشک مشورت کنید. برای استفاده از سرکه سیب به روش زیر عمل کنید:

    یک چهارم قاشق چایخوری سرکه سیب تصفیه نشده را داخل آب ولرم بریزید.
    چند قاشق پر در فاصله زمانی های منظم به نوزاد بدهید.
   برای نوزاد بالای یک سال، می توانید عسل نیز به محلول اضافه کنید.

روغن نارگیل:

خواص ضدالتهاب روغن نارگیل به کاهش التهاب ناشی از ریفلاکس معده کمک می کند. این روغن به روغن کاری سیستم گوارشی می پردازد بنابراین عملکرد آن بهتر می شود. همچنین لاریک اسید موجود در روغن نارگیل از سیستم ایمنی نوزاد محافظت می کند. برای استفاده از روغن نارگیل به روش زیر عمل کنید:

    نصف قاشق چایخوری روغن نارگیل را به نوشیدنی گرم بیفزایید و روزی دو تا سه بار به نوزاد بدهید.
    مادرهایی که نوزاد شیر می دهند باید روزی دو قاشق غذاخوری روغن نارگیل بخورند. این کار به قوی شدن سیستم دفاعی بدن نوزاد کمک می کند.
    همچنین می توانید روغن زنجبیل را با روغن نارگیل به مقدار مساوی مخلوط کنید و به مدت یک دقیقه بر روی شکم نوزاد بمالید. این کار را روزی چند بار انجام دهید.

بابونه:

بابونه درمان دیگری برای ریفلاکس معده نوزادان است. خواص آرامش بخشی و ضدانقباض و تشنج آن به هضم کمک می کند و درد را کاهش می دهد. برای استفاده از بابونه:

    نصف قاشق چایخوری گل خشک بابونه را در آب داغ بریزید.
    پنج تا ده دقیقه روی آن را بپوشانید.
    سپس بگذارید سرد شود.
    در طول روز یک تا دو قاشق چایخوری به نوزاد بدهید.

نعناع:

خواص ضد انقباض و تشنج و آرامش دهنده این ماده باعث آرام شدن سیستم گوارشی و کاهش علائم ریفلاکس معده می شود. همچنین التهاب نیز کاهش می یابد. برای استفاده از نعناع:

    دو قطره روغن نعناع را در یک قاشق غذاخوری روغن زیتون بریزید. شکم نوزاد را به شکل چرخشی با این روغن ها ماساژ دهید. این کار را حداقل روزی دو بار انجام دهید.
    مادرهای شیرده می توانند روزی دو تا سه بار چای نعناع بخورند یا از کپسول های نعناع با نظر پزشک استفاده کنند.

رازیانه:

اگر معده درد نوزاد به دلیل ریفلاکس معده یا نفخ باشد، رازیانه بهترین روش درمان است. هم مادر و هم نوزاد می توانند از این ماده استفاده کنند. به این صورت که:

    یک قاشق چایخوری دانه رازیانه را در یک لیوان آب داغ بریزید.
    بگذارید ده دقیقه بماند.
    روزی نصف تا یک قاشق چایخوری به نوزاد بدهید.

همچنین می توانید پودر دانه رازیانه سرخ شده را به غذای نوزاد بیفزایید.

زیره:

زیره درمان دیگر ریفلاکس معده می باشد. دانه های آن باعث تحریک شدن سیستم گوارشی و کاهش مشکلات آن مانند گاز یا اسید می شود. برای استفاده از زیره:

    یک قاشق چایخوری دانه زیره را در یک لیوان آب جوش بریزید.
    لیوان را به مدت پنج تا ده دقیقه بپوشانید.
    بگذارید سرد شود.
    سپس یک تا دو قاشق چایخوری محلول را روزانه به نوزاد بدهید.

رژیم غذایی مادر برای رفلاکس نوزاد

مادرهایی که به نوزاد شیر می دهند باید بیشترمراقب رژیم غذایی خود باشند. زیرا تاثیر مستقیمی بر سلامتی و رشد نوزاد دارد. برای کاهش ریفلاکس معده در نوزادان باید به نکات زیر در رژیم غذایی خود توجه داشته باشید:

    محصولات لبنی را کنار بگذارید زیرا پروتئین موجود در آن ها به سیستم گوارش نوزاد فشار می آورد.
    از خوردن موادی که حساسیت ایجاد می کنند مانند آجیل، سویا و تخم مرغ اجتناب کنید.
    غذاهای تند و چرب و نوشیدنی های گازدار و شکلات و کافئین را مصرف نکنید یا به حداقل برسانید.
    از سیگار و الکل دوری کنید.
  باید روزانه ماست پروبیوتیک مصرف کنید تا سیستم گوارشی خود را قوی نمایید که روی نوزاد نیز تاثیر می گذارد. 
    نوشیدن آب در طول شیردهی ضروری می باشد. 

نکات اضافی در درمان ریفلاکس معده

    به یاد داشته باشید بعد از غذا دادن به نوزاد به مدت بیست تا سی دقیقه او را نخوابانید. 
    از زمین قرار دادن نوزاد بعد از شیر خوردن اجتناب کنید.
    روزی چند بار در وعده های کوچک به نوزاد غذا بدهید و در یک وعده بیش از حد به او شیر ندهید. 
    بدون مشورت با پزشک هیچ غذای جامدی به نوزاد ندهید.
    مراقب باشید نوزاد بیش از حد غذا نخورد.
    نوزاد را در معرض دود تنباکو قرار ندهید.
    به فرزندتان غر نزنید.
    از پوشاندن لباس های تنگ برای نوزاد خودداری کنید.
    غذاهای غلیظ تر برای نوزاد بهتر هستند. درباره این مسئله با پزشک مشورت کنید.
    اگر حدس می زنید غذایی در نوزاد حساسیت ایجاد می کند با پزشک مشورت کنید.
    اگر نوزاد با شیشه شیر می خورد. نوک شیشه را چک کنید. در صورتی که خیلی کوچک باشد موجب ورود هوا به معده و ریفلاکس معده می شود و اگر خیلی بزرگ باشد سرعت جریان شیر را زیاد می کند و می تواند نوزاد را اذیت کند. 

عوارض درمان نکردن رفلاکس نوزاد

 نوزادان و شیرخواران مبتلا به ریفلاکس معده در معرض عوارض کوتاه مدت یا بلند مدت ناشی از ورود محتویات اسیدی معده به مری و مجاری تنفسی فوقانی می باشند. این عوارض شامل :

• ازوفاژیت یا التهاب قسمت تحتانی مری 
• اختلالات تغذیه ای و رشدی
• اسپاسم برونشها (سفت شدن عضلات مجاری تنقسی تحتانی)
• عوارض طولانی مدت،غیرقابل کنترل و گاه غیر قابل توجیه تنفسی

سخن آخر

می دانیم که شما مادران اومایی عزیز بخصوص اگر تجربه اولتان باشد با دیدن کوچک ترین ناراحتی در نوزادتان نگرانش می شوید و به دلیل اذیت شدن و گریه های زیادش هم خودتان خسته و کلافه می شوید و هم نوزادتان از این موضوع رنج می برد. خوشبختانه در بسیاری از موارد مادران با انجام کارهای ساده  مثل روش های خانگی که در این مقاله آمد و رعایت رژیم غذایی مناسب بسیاری از این مسائل را حل کرده اند و آرامش بیشتری را به خودشان و فرزندشان هدیه داده اند. ریفلاکس معده نیز می تواند به راحتی درمان شود اما در صورتی که شدید باشد نیاز به مداخله پزشک دارد.