در میان والدین نوزادان تازه متولد شده، بحث و گفتگوهای زیادی در خصوص مدفوع می شود. والدین در مورد مدفوع نوزادان سؤالاتی دارند از جمله: فرکانس، میزان، رنگ، ثبات، بو. اما با وجود وسواس، تمرکز بر مدفوع عاقلانه است زیرا می تواند سلامت نوزاد را نشان دهد.
مهمترین درس این است که تنوع فراوانی در مدفوع نوزادان وجود دارد؛ نه تنها از یک نوزاد به نوزاد دیگر بلکه از روزی به روز دیگر در همان نوزاد. بنابراین، بیشتر توصیفات در خصوص مدفوع نوزاد در نهایت به محدوده طبیعی می رسد. کلید این است که مدفوع غیر طبیعی را شناسایی کرده و با دکتر نوزاد صحبت کنید. در ادامه خصوصیات ذکر شده در بالا را بررسی می کنیم.
1. تعداد دفعات مدفوع نوزاد
تعداد دفعات مدفوع نوزاد یکی از ویژگی هایی است که توجه والدین را جلب می کند. اما تا زمانی که مدفوع نرم و بدون درد از بدن نوزاد خارج شود موضوع مورد بحث نیست. نوزادانی که شیر مادر می خورند در روزهای اول پس از تولد بیشتر مدفوع می کنند، اما حتی این نوزادان نیز ممکن است کمتر مدفوع کنند. اگر نوزاد در هنگام مدفوع درد نداشته باشد و مدفوع نرم باشد، هیچ تغییری در رژیم غذایی مادر یا اقدامات درمانی برای نوزاد مورد نیاز نیست.
نوزادان مختلف، تفاوت هایی در تعداد دفعات طبیعی مدفوع با هم دارند. تعداد دفعات مدفوع در 2 تا 3 روز اول تولد ، چهار یا پنج بار و رنگ مدفوع نوزاد، تیره، قیری شکل، سیاه و متمایل به سبز است. در طول شش هفته اول، اگر کودک وزن گیری داشته باشد و به میزان 2 تا 5 بار در روز دفع داشته باشد ، نشان دهنده دریافت کالری کافی توسط نوزادمی باشد. در برخی از نوزادان پس از شش هفته، دفع مدفوع خواهد شد که طبیعی است و نگران کننده نیست.
مهم این نیست که فرزندتان چند بار در روز مدفوع دارد . تعداد دفع بیش از 4 بار مدفوع در روز بعد از 6 ماهگی زیاد است و در کودکانی که با شیر مادر تغذیه می کنند تعداد دفع کمتر از یک بار در 3 یا 4 روز ، کم است و برای کودکان بالای 2 سال کمتر از یک بار در روز کم محسوب می شود.
تعداد دفعات مدفوع نوزاد تازه متولد شده
در طول شش هفته اول ، دفع مدفوع به میزان ۲ تا ۵ بار در روز در کنار وزن گیری شیرخوار می تواند نشانه دریافت کالری کافی توسط شیرخوار باشد.
تعداد دفعات مدفوع نوزاد شیر خشکی
نوزادی که از شیر خشک تغذیه می کند اغلب یک نوبت در روز دفع مدفوع دارد که دارای رنگ زرد کم رنگ، سفت و مختصری قلیایی یا خنثی است و بوی زیاد میدهد.
2. حجم مدفوع نوزاد
به طور مشابه، مقدار مدفوع نیز بسیار متغیر است. با این حال، اختلالات نادری وجود دارد که می تواند باعث کاهش یا حتی جلوگیری از خروج مدفوع شود. دفع اولین مدفوع با تاخیر می تواند نشانه مشکلات پزشکی باشد. در صورتی که چنین اتفاقی افتاد حتما با پزشک نوزاد صحبت کنید.
پس از چند روز اول، مقدار مدفوع معمولا به طور مستقیم با میزان شیر مادر یا شیر خشک مصرفی کودک تناسب دارد. اگر کودک به خوبی رشد می کند، پس از شیر خوردن خوشحال و راضی است، و به طور معمول در حال رشد است، همه چیز خوب است.
3. رنگ مدفوع
در چند روز اول پس از تولد، مدفوع ممکن است هنوز مكونیم اولیه باشد. این مدفوع سیاه و چسبنده است و ماده ای است که نوزاد در رحم تولید می کرده است. اما این ماده به سرعت به رنگ "طبیعی" زرد یا قهوه ای تغییر رنگ می دهد.
هنگامی که مدفوع به رنگ سبز یا قهوه ای تیره در می آید والدین نگران می شوند. اما فقط سه رنگ مدفوع وجود دارد که باعث نگرانی می شود: قرمز، سیاه و سفید.
مدفوع قرمز
خونریزی را نشان می دهد که ممکن است ناشی از آلرژی پروتئین شیر یا یک مشکل مانند خونریزی یا شکاف مقعدی باشد که برش سطحی کوچکی در مقعد می باشد.
مدفوع سیاه
نشان دهنده خون قدیمی است که از یک منبع بالاتر در دستگاه گوارش مانند خونریزی از مری یا حتی خون بلیعده شده از نوک سینه مادر می باشد.
مدفوع سفید (یا خاکستری)
نشان دهنده یک مشکل در کبد است. نوزادان با مشکلات کبدی دچار زردی می شوند (پوست زرد رنگ). از آنجایی که زردی در نوزادان با پوست تیره به سختی دیده می شود، و از آنجا که بسیاری از نوزادان دچار زردی می شوند، مدفوع سفید معمولا نشانه کلیدی وجود مشکل است. اگر نوزاد مدفوع سفید تولید می کند بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
4. بافت
پس از دفع مدفوع مكونيوم، مدفوع نوزادان بافتی مانند خردل دارد. با گذشت زمان، مدفوع بیشتر شکل می گیرد. نوزادانی که شیر مادر می خورند معمولا دارای مدفوع نرمتر از نوزادانی هستند که شیر خشک می خورند. همچنین مدفوع آنها دانه دانه است. این دانه ها چربی شیر هضم نشده است که کاملا طبیعی است. مدفوع نوزادانی که شیر خشک می خورند کمی سفت تر است و ثباتی مشابه کره بادام زمینی دارد.
مدفوع بسیار شل و آبدار نشان می دهد که نوزاد مواد مغذی را جذب نمی کند. این حالت در آلرژی پروتئین شیر یا سایر بیماری های جدی تر رخ می دهد. گاهی اوقات این امر به علت عفونت در دستگاه گوارش است. این عفونت معمولا ویروسی است و بدون هیچ گونه دارویی برطرف می شود، اما در این موارد نوزاد ممکن است در معرض کمبود آب باشد. اگر نوزاد مریض به نظر می رسد به پزشک مراجعه کنید.
مدفوع بسیار سخت ممکن است یبوست واقعی را نشان دهد. این حالت ممکن است به علت یک مشکل پزشکی ایجاد شود، اما ممکن است به خاطر شیر خشک نامناسب ایجاد شود. به همین ترتیب، مخاط در مدفوع ممکن است نشانه عفونت یا هضم نادرست باشد، یا ممکن است به دلیل شیرخشک نامناسب باشد. اگر در مدفوع نوزاد مخاط مشاهده کردید با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید.
اگر هر یک از این علائم هشدار دهنده را مشاهده کردید و یا در مورد قوام مدفوع کودک نگران هستید با پزشک متخصص اطفال در مورد این موضوع صحبت کنید. یک تصویر از مدفوع در پوشک تهیه کنید و به پزشک نشان دهید.
5. بوی مدفوع
در چند روز اول، مدفوع نوزادان تازه متولد شده بوی بسیار کمی دارد. همانطور که روده آنها حاوی باکتری می شود، مدفوع بو می گیرد. این یک فرآیند عادی است. نوزادانی که شیر مادر می خورند معمولا مدفوع بسیار بد بو ندارند، در حالی که نوزادانی که شیر خشک می خورند اغلب مدفوع با بوی تیز دارند.
در برخی موارد، مدفوع بسیار بو، ممکن است نشان دهنده جذب ناقص مواد مغذی باشد. اما اگر نوزاد به خوبی رشد می کند و رنگ و قوام مدفوع طبیعی است، این مسئله نیز طبیعی است.
6. نوزاد هنگام مدفوع کردن
می توانیم روی احساس نوزاد تمرکز کنیم. اکثر نوزادان در هنگام دفع مدفوع، مخصوصا در چند ماه اول، قرمز می شوند. این حالت طبیعی است. اما اگر نوزاد در هنگام دفع گریه کرد حتما با دکتر تماس بگیرید. ممکن است این گریه فقط نشانه مدفوع سفت باشد، اما ممکن است مشکل آناتومی رکتوم باشد.
خلاصه
تنوع زیادی در مدفوع نوزادان وجود دارد. اگر نگران هستید، با دکتر نوزاد صحبت کنید.
Kristeen Cherney. What Does Your Baby’s Poop Color Say About Their Health? on June 25, 2018