تخمدان ها دو عضو کوچک تخم مرغ شکل در سیستم تولید مثل زن هستند. آنها سلولهای تخمک تولید می کنند و هورمون های پروژسترون و استروژن را آزاد می کنند که برای تخمک گذاری، بارداری و رشد خصوصیات جنسی زنانه بسیار حیاتی است. اگرچه اندازه تخمدانها می تواند به طور طبیعی در افراد مختلف متفاوت باشد، اما می توانند به دلایل مختلف بزرگ شوند. اگرچه برخی از دلایل بزرگ شدن تخمدان ها مشکل ساز نیستند، مانند تخمک گذاری، اما برخی دلایل نیاز به درمان دارد.
در این مقاله به بررسی علائم، علل و درمان تخمدانهای بزرگ شده می پردازیم.
علائم بزرگ شدن تخمدان ها چیست؟
تخمدان ها به دلایل زیادی بزرگ می شوند. در حالی که همیشه بزرگ شدن تخمدانها علائم ایجاد نمی کند، اما افراد مبتلا به این بیماری ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
- تغییر در عادات روده
- افزایش فوریت ادرار
- چرخه قاعدگی نامنظم
- درد یا فشار لگن
- تورم لگن یا احساس سیری
- ناراحتی مداوم شکم ، مانند نفخ یا حالت تهوع
- نازک شدن موهای سر
- رشد موهای اضافی در جاهای دیگر بدن
- خستگی بی دلیل
- افزایش وزن یا کاهش وزن
بعضی اوقات ممکن است تخمدان ها به حدی بزرگ شوند که فرد یا پزشک تخمدان را در لگن احساس کند، اما اغلب اینگونه نیست. وقتی علائمی داشته باشید که نشان دهنده بزرگ شدن تخمدان یا بیماری تخمدان باشد، پزشک سونوگرافی را توصیه می کند.
سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از اندام های لگن استفاده می کند. پزشک سونوگرافی را از طریق شکم (سونوگرافی شکمی) انجام دهد یا از پروب داخل واژن (سونوگرافی واژینال) استفاده می کند.
علت بزرگ شدن تخمدان ها چیست؟
تخمدان های بزرگ شده دلایل بالقوه زیادی دارند ، از جمله:
1- تخمک گذاری
تخمک گذاری زمانی است که تخمدان تخمک را برای لقاح آزاد می کند. در طی تخمک گذاری ، تخمدان ها می توانند توسط هورمونها تحریک شوند و ممکن است به طور موقت بزرگ شوند. در صورت مصرف داروهای باروری، احتمال بزرگ شدن تخمدان در تخمک گذاری زیاد است.
2- سندرم پلی کیستیک تخمدان (PCOS)
PCOS یک بیماری شایع است که در آن عدم تعادل هورمونی باعث ایجاد کیست های کوچک در تخمدان ها می شود. افراد مبتلا به PCOS ممکن است پریودی های نامنظم را تجربه کنند و ممکن است به سختی باردار شوند، زیرا ممکن است تخمدان ها تخمک ها را به طور منظم آزاد نکنند. PCOS همچنین می تواند باعث افزایش وزن و رشد موی اضافی در بدن شود.
3- ورم تخمدان
این بیماری نادر زمانی رخ می دهد که مایعات در بافت تخمدان ایجاد می شوند. بیشتر اوقات، ورم تخمدان فقط در یک تخمدان رخ می دهد. ورم تخمدان ممکن است به دلیل پیچ خوردگی جزئی تخمدان رخ دهد، که جریان خون را مسدود می کند و از تخلیه مایعات لنفاوی جلوگیری می کند. در نتیجه مایعات ایجاد می شوند و تخمدان بزرگ می شود.
4- پیچ خوردگی تخمدان
پیچ خوردگی تخمدان به پیخ خوردگی جزئی یا کامل تخمدان در اطراف بافتهای حمایتی اشاره دارد. این بیماری یک مشکل اورژانسی است. پیچ خوردگی تخمدان جریان خون به تخمدان را قطع می کند و می تواند باعث تهوع ، درد لگن و استفراغ شود. برای اصلاح چرخش و بازگرداندن جریان خون نیاز به عمل جراحی سریع می باشد.
5- تومورهای خوش خیم یا کیست
تخمدان ها در معرض انواع مختلفی از رشد و یا کیست خوش خیم، یا غیر سرطانی قرار دارند. اینها شامل تراتومای کیستیک بالغ ، فیبروتکوم و سیست ادنوما است. کیست ها شایع هستند و معمولاً بدون درمان برطرف می شوند.
6- سرطان تخمدان
سرطان تخمدان زمانی اتفاق می افتد که سلولهای سرطانی روی تخمدان ها رشد می کنند. سرطان تخمدان بعد از یائسگی شایع تر است. علائم سرطان تخمدان غیر اختصاصی است و شامل درد لگن ، نفخ و خستگی است.
پزشک پیش از آزمایش سرطان تخمدان ، سابقه پزشکی ، علائم و تصاویر سونوگرافی را بررسی می کند. بیوپسی می تواند به طور قطعی بیماری را تشخیص دهد.
بزرگ شدن تخمدان ها و بارداری
تخمدان ممکن است در دوران بارداری لوتئوما ایجاد کند. ممکن است تخمدان ها به دلیل لوتئوما در دوران بارداری بزرگ شوند. لوتئوما رشد خوش خیم تخمدان است که فقط در دوران بارداری رخ می دهد. پزشکان مطمئن نیستند چرا برخی از خانم ها دچار لوتئوما می شوند و برخی دیگر نمی شوند، اما معتقدند که افزایش سطح هورمون در دوران بارداری در ایجاد لوتئوما نقش دارد.
بیشتر لوتئوماها علائمی ایجاد نمی کنند. پزشک معمولاً در حین سونوگرافی یا هنگام سزارین، لوتئوما را تشخیص می دهد. زنانی که در نیمه اول بارداری به لوتئوما مبتلا می شوند، علائم شدیدتری را تجربه می کنند و حتی ممکن است برای از بین بردن رشد نیاز به عمل جراحی داشته باشند.
علائم احتمالی لوتئوماها شامل دشواری ادرار، سطح بالای تستوسترون و ویروسی شدن است که منجر به بروز ویژگی های معمول مردانه مانند صدای بم تر و افزایش موهای بدن می شود. لوتئوما معمولاً بعد از زایمان برطرف می شود، بنابراین پزشکان سعی می کنند از انجام عمل جراحی اجتناب کنند.
درمان بزرگ شدن تخمدان ها چیست؟
کاهش وزن ممکن است به کاهش علائم PCOS کمک کند. درمان تخمدان های بزرگ شده به علت ایجاد آن بستگی دارد. به عنوان مثال ، مراحل مدیریت PCOS ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کاهش وزن ، زیرا حتی کاهش 10 درصدی وزن بدن می تواند به حداقل رساندن علائم و منظم تر شدن پریودی کمک کند.
- مصرف قرصهای ضد بارداری هورمونی ، زیرا اینها می توانند به تنظیم چرخه قاعدگی کمک کنند.
- مصرف داروهای ضد آندروژن.
- مصرف متفورمین ، دارویی که می تواند به کنترل سطح انسولین و هورمون های اضافی آندروژن کمک کند.
درمان سرطان تخمدان شامل برداشتن تخمدان ها و بافت اطراف آن که این بیماری روی آن اثر می گذارد، می باشد. همچنین ممکن است پزشک شیمی درمانی را برای از بین بردن سلولهای سرطانی و روشهای پرتودرمانی را برای کاهش اندازه تومورها قبل از برداشتن آنها، توصیه کند. تخمدان های بزرگ شده مربوط به چرخه قاعدگی نیازی به درمان ندارند مگر اینکه باعث ایجاد علائم ناراحت کننده شوند.
آیا بزرگ شدن تخمدان نشانه سرطان است؟
اولین نشانه سرطان تخمدان تورم در تخمدان ها است. با این حال، این سرطان بسیار نادر است. طبق آمار انجمن سرطان آمریکا ، حدود 22000 زن در ایالات متحده هر ساله دچار سرطان تخمدان می شوند.
سرطان تخمدان تا زمانی که شیوع پیدا کند ، معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی کند. علائم سرطان تخمدان در مراحل نهایی شامل موارد زیر است:
- تورم شکم
- درد در قسمت پایینی شکم یا لگن
- احساس سیری سریع بعد از غذا
- ترشحات غیر طبیعی یا خونریزی از واژن
- تغییر ناگهانی وزن ، کاهش یا افزایش وزن
- نیاز فوری یا مکرر به ادرار کردن
- خستگی
- درد در طول رابطه جنسی
- تغییر در پریودی
- حالت تهوع
- تورم در پاها
آیا دلیلی برای نگرانی در مورد بزرگ شدن تخمدان ها وجود دارد؟
تخمدان های شما بخشی از سیستم تولید مثل شما هستند. آنها دو وظیفه اصلی دارند:
- تخمک ها را برای لقاح تولید و آزاد می کنند
- هورمون های استروژن و پروژسترون تولید می کنند
دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است تخمدان شما بزرگ شده یا متورم شود. برخی از دلایل بزرگ شدن تخمدان ها مشکل ساز نیستند. در طول چرخه قاعدگی، با بالغ شدن تخمک، تخمدان به طور طبیعی متورم می شود و آماده ترشح می شود. کیسه های پر از مایعات به نام کیست که در تخمدان ها تشکیل می شود یکی دیگر از دلایل احتمالی این تورم می باشد.
بزرگ شدن تخمدان ها بعدها می تواند نشانه ای از سرطان تخمدان باشد. این مسئله جدی است. سرطان تخمدان به طور کلی بیماری نادر است، بنابراین کمتر منجر به تورم می شود. با این وجود، برای آگاهی از بیماری باید به پزشک مراجعه کنید تا اسکن تصویربرداری انجام شود.
خلاصه : تخمدان های بزرگ شده می توانند علل متعددی داشته باشند که بیشتر آنها منجر به بروز مشکلات طولانی مدت نمی شود. افرادی که دردهای لگنی، سیری و یا تغییر در عادات روده و مثانه خود را تجربه می کنند، باید به پزشک مراجعه کنند. انواع مختلفی از درمان ها می تواند به کاهش علائم کمک کند.
Stephanie Watson. What Causes Enlarged Ovaries, and How Are They Treated? on December 14, 2017
