از راه های سریع تشخیص دادن بارداری استفاده از آزمایش خون است. فرد با مشاهده کردن علائم بارداری می تواند از تست های بارداری استفاده نماید تا از باردار بودن خود مطمئن گردد. یکی از این تست ها استفاده از آزمایش خون است که خیلی دقیق باردار بودن یا نبودن فرد را تشخیص می دهد
آزمایش خون بارداری
از راه های سریع تشخیص بارداری می توان به انجام آزمایش خون اشاره نمود. ۱۱ روز بعد از انجام شدن لقاح از طریق آزمایش خون، هورمون بتا HCG مورد بررسی و اندازه گیری قرار می گیرد و باردار بودن یا نبودن فرد مشخص میشود.
هورمون بتا با گذشت هر ۷۲ ساعت اندازه آن دو برابر میشود و در هفته های ۸ الی ۱۱ بارداری فرد این هورمون به بیشترین اندازه خود می رسد.
هورمون بتا به دلیل باردار بودن فرد در آزمایش خون و آزمایش ادرار مشخص است. آزمایش خون جزو آزمایش های کمی است و با بررسی نمونه خون فرد میزان بتا HCG در آن اندازه گیری میشود.
این آزمایش به ناشتا بودن فرد احتیاج نداشته و از طریق نمونه خون گرفته شده از دست انجام میشود. این آزمایش مدت زمانی ۳۰ دقیقه ای برای انجام لازم دارد و فرد هر موقع از شبانه روز می تواند اقدام به انجام آن کند.
انواع آزمایش خون بارداری
آزمایش خون بارداری به دو صورت ارائه میشود:
انجام تست کیفی
از طریق این تست فقط باردار بودن یا نبودن را می توان مشخص کرد و اینکه هورمون HCG وجود دارد با این تست تعیین می گردد و نشان می دهد که فرد باردار هست یا خیر.
انجام تست کمی
این تست با نام تست Beta HCG معروف است و مقدار HCG را به صورت دقیق از طریق این آزمایش مشخص می کند حتی میزان کم آن را هم نشان می دهد. از طریق این آزمایش می توان عادی بودن پیشرفت بارداری را هم مشخص کرد.
زمان مناسب جهت انجام آزمایش بارداری
بهترین زمان برای انجام آزمایش بارداری با در نظر گرفتن قاعدگی صورت می گیرد. اگر فرد دارای قاعدگی منظم باشد، در صورت داشتن تاخیر در قاعدگی می تواند برای بررسی بارداری اقدام به انجام آزمایش بارداری کند. بهتر است در روز های ابتدایی سیکل قاعدگی این آزمایش انجام نشود زیرا ممکن است نتیجه دارای خطا باشد.
به طور کلی علائم بارداری که با توجه به آنها باید اقدام به انجام آزمایش بارداری کرد عبارتند از:
وجود تاخیر در قاعدگی فرد
داشتن تاخیر در قاعدگی یکی از نشانه های بارداری فرد است. اگر از قاعدگی گذشته شما بیشتر از یک ماه طی شده باشد باید تست بارداری را انجام دهید. البته این امکان وجود دارد که تاخیر در قاعدگی فرد به دلیل وجود رژیم غذایی، داشتن استرس، ورزش نمودن و استفاده از دارو نیز باشد.
داشتن احساس درد در قسمت سینه ها
با افزایش یافتن هورمون استروژن و پروژسترون در زمان بارداری تغییراتی در بدن فرد باردار ایجاد میشود و سینه های فرد به دلیل بالا رفتن جریان خون درد گرفته و بزرگ تر می‌شوند.
وجود گرفتگی در عضله ها
وجود احساس درد و گرفتگی در عضلات فرد که موقتی است و با گذشتن زمان برطرف می گردد ممکن است نشانه ای از بارداری فرد باشد.
وجود حالت تهوع در فرد
وجود خستگی های زیاد از حد و خواب زیاد
تفاوت بین آزمایش ادرار و خون برای نشان دادن بارداری
حساسیت آزمایش خون بیشتر است و اطلاعاتی که در اختیار پزشک قرار می دهد دقیق تر و بیشتر است. از طریق آزمایش خون و بررسی هورمون HCG می توان سریع تر به بارداری فرد پی برد و مقدار کمی از این هورمون برای تشخیص کافی است.
در صورتی که آزمایش ادرار نیاز به مقدار زیادی هورمون HCG دارد و نشان دادن نتیجه منفی کاذب از طریق آزمایش ادرار زیاد است. آزمایش ادرار را باید در زمان مناسب به کار گرفت تا نتیجه ای دقیق از آن به دست آورد.
عدد بتا در بارداری
مقدار این هورمون برای ۱۰ روز بعد از انجام شدن لقاح افزایش یافته و از طریق استفاده از آزمایش و اندازه گیری آن بارداری مشخص میشود. با انجام آزمایش بتا اگر میزان عدد به دست آمده از سطح نرمال بالا تر رود فرد باردار است. این آزمایش را برای زمان های معینی باید تکرار نمود تا میزان بتا و افزایش یافتن آن بررسی شود.
- اگر میزان عدد در حال افزایش باشد بارداری طبیعی بوده ولی در صورت کم شدن باید به دنبال علت آن بود.
- در هفته اول بارداری عدد بتا مشخص نبوده و با انجام لانه گزینی این هورمون تولید میشود که مدت زمانی ۶ الی ۱۲ روزه لازم دارد.
- آزمایش خون را می توان برای ۴۸ ساعت یکبار تمدید کرد تا میزان سطح هورمون را با گذشت زمان بررسی نمود و اطلاعات دقیق تری را کسب کرد.
- با انجام آزمایش خون پی در پی می توان سلامت بارداری را بررسی کرد و در رابطه با سقط جنین، وجود بارداری در خارج از رحم و چند قلو بودن جنین ها اطلاعات کسب کرد.
آزمایش خون بارداری در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش خون بارداری را برای موارد زیر مورد استفاده قرار می دهند:
• برای مشخص شدن باردار بودن فرد
• برای آسوده شدن از سقط جنین که دو، سه روز یکبار جهت ارزیابی زیاد بودن بتا صورت می گیرد.
• برای درمان کردن باروری فرد و تحریک نمودن تخمک گذاری در افراد
• برای مشخص شدن سن جنین
• برای معاینه و انجام نظارت در بارداری های پر خطر
• جهت غربالگری کردن و بررسی سلامت جنین
• از آزمایش بتا گاهی مواقع برای تشخیص سرطان نیز استفاده میشود.
چگونگی خواندن آزمایش بارداری بتا
مقدار عدد بتای به دست آمده از طریق آزمایش بارداری نشان دهنده باردار بودن فرد است. میزان اندازه سالم آن به قرار زیر است:
1. خانم هایی که غیر باردار هستند میزان آن کمتر از ۵ mIU/ml است.
2. هفته سوم بارداری میزان آن ۵ تا ۷۲ mIU/ml است.
3. هفته چهارم بارداری میزان آن ۱۰ تا ۷۰۸ mIU/ml است.
4. هفته پنجم بارداری میزان آن ۲۱۷ تا ۸۲۴۸ mIU/ml است.
5. هفته ششم بارداری میزان آن ۱۵۲ تا ۳۲۱۷۷ mIU/ml است.
6. هفته هفتم بارداری میزان آن ۴۰۵۹ تا ۱۵۳۷۶۷ mIU/ml است.
7. هفته هشتم بارداری میزان آن ۳۱۳۶۶ تا ۱۴۹۰۹۴ mIU/ml است.
8. هفته نهم بارداری میزان آن ۵۹۱۰۹ تا ۱۳۵۹۰۱ mIU/ml است.
9. هفته دهم بارداری میزان آن ۴۴۱۸۶ تا ۱۷۰۴۰۹ mIU/ml است.
با توجه به عدد بتای به دست آمده و محدوده آن می توان نتیجه آزمایش را تفسیر نمود. اگر میزان عدد به دست آمده از ۵ کمتر باشد جواب بارداری منفی است و اگر از ۵ بیشتر باشد نشانه باردار بودن فرد است.
سن بارداری مشخص شده عدد به دست آمده بیشتر از حد طبیعی باشد ممکن است نشان دهنده موارد زیر باشد:
- وجود بارداری چند قلو و یا دو قلو
- وجود کوریوکارسینوم رحم
- ابتلا به سرطان تخمدان
- وجود مول هیداتی فرم رحم
اگر عدد بتا به دست آمده در مقایسه با سن بارداری کمتر باشد نشانه اشتباه محاسبه کردن سن بارداری است.
آیا برای انجام آزمایش خون بارداری باید فرد ناشتا باشد؟
خیر، برای انجام این آزمایش به ناشتا بودن فرد نیازی نیست و با استفاده از نمونه خون فرد این آزمایش گرفته میشود و هنگام گرفتن خون فرد کمی احساس درد و یا سوزش در محل نمونه گیری حس می کند. این آزمایش به آمادگی خاصی نیاز ندارد و هر زمان امکان انجام آن وجود دارد.
