ذخیره تخمدانی چیست؟
منظور تعداد سلول های فولیکول اولیه است که در تخمدان ها وجود دارد. این سلولها در بدو تولد حدود یک میلیون عدد هستند ولی هنگام بلوغ تعداد زیادی از آنها از بین رفته و چیزی حدود ۴۰۰۰۰۰ عدد باقیمانده است. در سراسر دوره باروری در زنان حدود ۴۰۰ سلول از این ذخیره تخمدانی رشد و تمایز کرده و به تخمک (سلول جنسی زن) تبدیل می‌شوند. با افزایش سن در زنان از تعداد این سلولهای ذخیره شده کاسته می شود.
در هنگام برآورد احتمال بارداری، سن خانم ها بسیار مهم است، زیرا تعیین کننده قوی در کیفیت تخمک است:
- یک خانم 45 ساله می تواند تخمک های با کیفیت خوب (برای سن خود) داشته باشد و هنوز بارور باشد، اگرچه این نادر است
- از طرف دیگر، یک خانم 25 ساله می تواند تخمک های با کیفیت ضعیف داشته و نابارور باشد
- این ها نمونه های بسیار افراطی هستند. نکته این است که کمیت و کیفیت تخمک با سن کاهش می یابد.
- کمیت و کیفیت تخمک در یک زن می تواند به طور متوسط برای سن خود، بهتر از میانگین یا بدتر از حد متوسط باشد
خوب است که یک آزمون قابل اعتماد برای تعیین اینکه چند تخمک باقی مانده است انجام شود. ما برخی از آزمایشهای غربالگری را داریم اما آنها کامل نیستند:
- این آزمایشها اغلب به عنوان آزمایش "ذخیره تخمدان" در نظر گرفته می شوند
- ما منبع (یا ذخیره) تخمک باقیمانده در تخمدانها را آزمایش می کنیم
6 روش ارزیابی ذخیره تخمدانی:
تست ذخیره تخمدان می تواند به اندازه کافی در مورد میزان باقی مانده تخمک های یک زن به ما اطلاع دهد، اما کمی درباره کیفیت آن تخمک ها به ما می گوید. سن بهترین آزمایش است که ما در این زمان برای کیفیت تخمک داریم.
1- تست شمارش فولیکول آنترال:
آزمایشات هورمونی برای بررسی رزرو تخمدان وجود دارند که بهترین آنها نیز 20-10 درصد مثبت کاذب دارد. اندازه گیری FSH ( هورمون LH و FSH چیست؟) ، در روز 2-5 سیکل قاعدگی هنوز شایع ترین تست مورد استفاده است که با وجود دقت کم سطح بالای آن قدرت پیشگویی جهت پاسخ تخمدانی و احتمال بارداری را دارد و در طول یک سیکل و در سیکلهای مختلف مقادیر متغیری می تواند داشته باشد.شمارش تعداد فولیکول های آنترال با قطر 2-9 میلی متر که توسط سونوگرافی واژینال قابل مشاهده است، ایده خوبی در خصوص ذخیره تخمدان به ما می دهد. شامل : FSH روز سوم (هورمون تحریک کننده فولیکول)
- با اندازه گیری FSH در روز سوم چرخه، مشخص می شود که خانم به یائسگی نزدیک تر می شود و "ذخیره تخمدان" کمتری دارد. به عبارت دیگر، اگر FSH روز سوم افزایش یابد میزان تخمک کاهش می یابد.
2- استرادیول:
- در روز 3 سیکل اندازه گیری می شود. در مورد قدرت پیشگویی کننده آن از جهت ذخیره تخمدانی اختلاف نظر وجود دارد.
3- سونوگرافی:
- در روزهای 2 تا 4 سیکل، سونوگرافی انجام شده و تعداد تخمکهای نابالغ تخمدان (10-2 میلی متر) اندازه گیری میشود (اندازه طبیعی فولیکول برای بارداری). تعداد کمتر از 10 تخمک، نشانه کاهش ذخیره تخمدانی است.
4- آزمایش چالش کلومیفن
در این آزمایش دارویی بنام کلومیفن سیترات جهت اینکه ببینیم تخمدان ها چگونه به دارو پاسخ می دهند به شما داده می شود کار به این شکل است که میزان FSH و استرادیول قبل از مصرف دارو و میزان FSH به تنهایی بعد از مصرف دارو اندازه گیری می شود زنانی که احتمال حاملگی کمتری دارند مقادیر بالاتری از هورمون ها را قبل و بعد از مصرف دارو نشان می دهند و در آنان پاسخ به درمان هایی همانند القای تخمک گذاری و IVF ضعیف تر است.
5- سطح هورمون آنتی مورلین
سطح هورمون AMH ( آزمایش آنتی مولرین هورمون (AMH) چیست؟) اغلب توسط متخصصان باروری و متخصص زنان به عنوان بخشی از ارزیابی ذخایر تخمدان مورد استفاده قرار می گیرد.
6- پاسخ تخمدان به تحریک تخمدان با گنادوتروپین های تزریقی (FSH)
- این "آزمایش" آن چه ما برای کمک به تعیین مقدار و کیفیت تخمک می خواهیم نیست- بلکه بخشی از درمان ناباروری است. با این حال، پاسخ تخمدانها هنگامی که زن FSH برای تحریک تزریق می کند، اغلب پیش بینی کننده مقدار تخمک است و به همین علت، شانس نسبی برای موفقیت با درمان ناباروری وجود دارد.
- گنادوتروپین ها، داروهای هورمونی (FSH به تنهایی یا FSH به همراه LH) هستند که جهت تحریک تخمدان به رشد بیش از یک فولیکول مورد استفاده قرار می گیرد. آنها به صورت تزریقی مصرف شده و بانوان را جهت درمان های بعدی مرتبط با ناباروری آماده می کنند.
- دوزهای بالای این داروها در بانوان مسن تر مورد نیاز است در بانوانی که مقدار بالاتری از این داروها جهت القای تخمک گذاری مصرف می کنند پاسخ به درمان های ناباروری و IVF ضعیف تر است.
ذخیره تخمدان و ای وی اف
این درمان برای ناباروری است، اما در عین حال می تواند به ما اطلاعات بسیار مفیدی درباره کیفیت تخمک و جنین ارائه دهد. با بررسی دقیق تخمک ها و جنین ها در طول فرآیند لقاح درون آزمایشگاهی، گاهی اوقات سرنخ هایی در مورد اینکه چرا حاملگی پیش از این رخ نداده است، دریافت می شود. به عنوان مثال، تخمک ممکن است مورفولوژی ضعیف را نشان دهد، یا ممکن است با بلوغ، یا با لقاح یا ... مشکل داشته باشد.
تهیه و تنظیم: گروه سلامت اوما
منبع: www.advancedfertility.com
