اجرای برنامه واکسیناسیون همگانی در جهان از گسترش بیماری های خطرناک بین شیرخواران,کودکان و بزرگسالان جلوگیری می کند.نوزادانی که واکسن می زنند و برابر کمتر از سایرین در معرض مرگ ناگهانی قرار دارند.
آماده سازی کودک برای واکسیناسیون:
از بیمار نبودن کودک مطمئن شوید./وقت قبلی بگیرید./والدین همراه کودک باشند.
واکسن های بدو تولد عبارتند از:ب.ث.ژ- فلج اطفال- هپاتیت ب
واکسن های دوماهگی:پنتاوالان- فلج اطفال
4ماهگی:فلج اطفال -پنتاوالان
6ماهگی:پنتاوالان - فلج اطفال
12ماهگی:MMR
18ماهگی:سه گانه- فلج اطفال- MMR
6سالگی:سه گانه- فلج اطفال
واکسن ب.ث.ژ
از باکتری ضعیف شده سل ساخته شده است و باعث ایجاد ایمنی در برابر سل می شود.
زير يكسال 0/05 ميلي‌ليتر داخل جلدی، بالاتر از يك سال 0/1 ميلي ليتر داخل جلدی.
یک تا سه هفته بعد در محل واکسن ممکن است ابتدا قرمزی,برآمدگی و تاول ایجاد شود سپس این برجستگی کنده شده و زیر آن زخم حفره مانندی ایجادشود.ممکن است تورم غدد لنفاوی زیر بغل یا بالای ترقوه ایجادشود.
این مسائل طبیعی است.
در کودکان مبتلا به ایدز این واکسن منع مصرف دارد.
عوارض ب.ث.ژ
- التهاب غدد و گره لنفاوی
- نقاط قرمز رنگ کوچک در محل تزریق
- تب
- خون در ادرار
- دفع مکرر و دردناک ادرار
- استفراغ/آشفتگی و ناراحتی معده
قطره فلج اطفال
ویروس فلج اطفال باعث آسیب سلولهای نخاع می شود و تعدادی از عضلات اندامهای بیمار را فلج می کند.
تغذیه با شیر مادر قبل یا بعد از قطره فلج اطفال اشکالی ندارد و در صورت استفراغ با فاصله کمتر از 10 دقیقه از دریافت قطره تجویز قطره تکرار می شود.
در کودکانی که مبتلا به بیماریهای دارای نقص سیستم ایمنی اولیه هستن ویا از کورتیکواستروئیدها استفاده می کنند به جای قطره فلج اطفال از واکسن تزریقی استفاده می شود.
2 قطره خوراكی/0/5 ميلي‌ليتر، زير جلدي يا عضلاني.
عوارض این قطره:
تب بالای 39 درحه که وقوع آن نسبتاً شایع است./تحریک پذیری,از دست دادن اشتها,خستگی.
واکسن هپاتیت ب
از آنتی ژنهای سطحی ویروس هپاتیت ب ساخته شده است.علائم بیماری 6-4 هفته بعد از ورود ویروس بروز می کند.
واکسن هپاتیت ب در کودکان با وزن تولد کمتر از 2000 گرم در 4 نوبت(بدو تولد-1 ماهگی-2 ماهگی و 6 ماهگی) انجام می شود.
اگر مادر هپاتیت داشته باشد باید0.5 میلی لیتر ایمونوگلوبولین اختصاصی هپاتیت ب در عضله ران و واکسن هپاتیت ب در عضله ران دیگر تا ظرف 12 ساعت پس از تولد دریافت کند.
عوارض واکسن هپاتیت ب
- درد مفاصل
- تب
- راش پوستی
- اختلالات بینایی
- ضعف عضلات
- زخم در محل تزریق
براي كودكان زير ده سال، 0/5 ميلي‌ليتر و براي افراد ده سال و بالاتر يك ميلي ليتر در عضله، براي نوزادان دياليز و تالاسمي دو برابر مقدار توصيه شده
واکسن سه گانه(دیفتری-کزاز-سیاه سرفه)
تزریق این واکسن در کودکانی که دارای ضایعه پیش رونده مغزی هستند ممنوع است و باید به آنها واکسن دوگانه خردسال تزریق کرد.
به علت تب و بی قراری ای که ایجاد می شود,توصیه می شود همزمان با تزریق این واکسن یک دوز قطره استامینوفن بدهند.
عوارض:تب39-38 درجه/قرمزی/التهاب/درد در محل.
0/5 ميلي ليتر، عضلاني.
واکسنMMR(سرخک-سرخچه-اوریون)
عوارض جانبی و شایع این واکسن:
واکنشهای آلرژیک/اختلال در تنفس یا بلع/خارش/التهاب چشمها/خستگی و ضعف غیر معمول/سوزش محل تزریق/تب بین37.7 تا 39.4/راش پوستی/التهاب غدد گردن.
0/5 ميلي‌ليتر، زير جلدي.
واکسن پنتاوالان:
ایمنی در برابر دیفتری,کزاز,هپاتیت,سیاه سرفه و هموفیلوس آنفولانزا.
نکات مهم
- بعد از 6 سال تمام (6 سال و 11 ماه و 29 روز) تزريق واكسن سه‌گانه ممنوع است و بايد از واكسن دوگانه ويژه بزرگسالان استفاده شود.
- در صورتيكه سن كودك هنگام تزريق يادآور اول سه‌گانه و فلج اطفال، چهار سال يا بيشتر باشد، يادآور دوم لزومي ندارد.
- پس از آخرين نوبت واكسن سه‌گانه بايستي واكسن دوگانه ويژه بزرگسالان هر ده سال يكبار تكرار شود.
- 4. كساني كه بدنبال تزريق ب.ث.ژ اسكار نداشته‌اند نياز به تزريق مجدد ب.ث.ژ ندارند.
- 5. چنانچه سن كودك هنگام دريافت اولين نوبت MMR زير 18 ماهي باشد به شرط آنكه فاصله حداقل يكماه رعايت شود نوبت دوم در سن 18 ماهگي تزريق مي‌‌گردد و چنانچه پس از 18 ماهگي باشد نوبت دوم با رعايت يكماه فاصله تزريق گردد.
