باز شدن دهانه رحم در مراحل مختلف زایمان

دهانه رحم که پایین ترین قسمت رحم است هنگام زایمان از طریق فرآیندی به نام اتساع دهانه رحم باز می شود. اندازه گیری روند باز شدن یا گشاد شدن دهانه رحم روشی است که کارکنان مراکز زایمان از طریق آن روند پیشرفت زایمان را در یک زن ردیابی می کنند. عملکرد مناسب دهانه رحم برای حفظ جنین در رحم مناسب است.

در حین زایمان دهانه رحم باز می شود تا محل عبور سر نوزاد به واژن که حدود ۱۰ سانتی متر برای بیشتر نوزادان است گشاد شده و سر نوزاد را در خود جای دهد و در حقیقت کانالی برای عبور راحت نوزاد فراهم آورد. اگر دهانه رحم شما با انقباضات منظم و دردناک گشاد شود شما در حال زایمان فعال هستید و به زایمان کودک نزدیکتر شده اید. زمان زایمان شما تاریخ دقیقی ندارد و تاریخی که پزشک به شما می‌دهد تقریبی است بنابراین دانستن مراحل زایمان به شما کمک می‌کند که بدانید به زمان زایمان خود نزدیک شده اید.

زایمان طبیعی سه مرحله دارد:

 مرحله اول زایمان

مرحله اول زایمان به دو قسمت تقسیم می‌شود مرحله نهفته و فعال

 1- مرحله نهفته زایمان

مرحله نهفته زایمان اولین مرحله زایمان است. بیشتر می توان آن را مرحله  انتظار برای زایمان دانست. برای مادرانی که اولین بار شان است که زایمان میکنند، حرکت در مرحله نهفته ممکن است مدتی طول بکشد. در این مرحله انقباضات رحمی هنوز قوی یا منظم نیستند و دهانه رحم نرم و  باز می‌شود. شما ممکن است  رحم را به عنوان یک بادکنک در نظر بگیرید. به گردن رحم به عنوان گردن و دهانه بادکنک فکر کنید. همانطور که بادکنک را باد می کنید گردن بادکنک با فشار هوای پشت آن شبیه دهانه رحم بلند می‌شود. دهانه رحم بیشتر و بیشتر باز می شود تا فضای بیشتری برای عبور کودک ایجاد کند یا به اصطلاح  کانال عبور نوزاد را فراهم آورد.

2- مرحله فعال زایمان

هنگامی که دهانه رحم ۵ الی ۶ سانتیمتر باز شود و انقباضات طولانی تر، قوی تر و نزدیک تر شود یک زن در مرحله فعال زایمان است مرحله فعال زایمان بیشتر با میزان اتساع منظم دهانه رحم در ساعت مشخص میشود پزشک در این مرحله انتظار دارد دهانه رحم شما را با سرعت بیشتری باز کند.

 مرحله اول زایمان چه مدت طول میکشد؟

هیچ قانون سخت و سریع علمی برای مدت زمان مراحل نهفته و فعال در مرحله اول زایمان در زنان وجود ندارد.  مرحله فعال زایمان می تواند از اتساع دهانه رحم در یک زن از 0.5 سانتی متر در ساعت تا 0.7 سانتی متر در ساعت باشد. سرعت باز شدن دهانه رحم نیز بستگی به این دارد که اولین زایمان شما باشد یا نه. چرا که مادرانی که قبلا زایمان انجام داده اند تمایل دارند زایمان را سریعتر پیش ببرند و به راحتی سریعتر از زنان دیگر پیشرفت خواهند کرد.

ولی در برخی زنان ممکن است که در یک مرحله خاص باقی بماند و سپس خیلی سریع باز شود. به طور کلی هنگامی که مرحله فعال زایمان شروع می‌شود انتظار یا اتساع مداوم دهانه رحم در هر ساعت یک شرط مطمئن است برای بسیاری از خانم‌ها و تا زمانی که به حدود ۶ سانتی‌متر نزدیک نشود شروع به انقباضات رحمی منظم تر نمی‌کنند. مرحله اول زایمان زمانی پایان می‌یابد که دهانه رحم کاملا به اندازه ۱۰ سانتی متر گشاد و نازک شود.

مرحله دوم زایمان

مرحله دوم زایمان زمانی شروع می‌شود که دهانه رحم یک زن کاملا به اندازه ۱۰ سانتی متر گشاد شود. حتی اگر دهانه رحم کاملا باز شود به این معنی نیست که کودک بلافاصله زایمان میشود.

مرحله دوم زایمان چقدر طول میکشد؟

در این مرحله باز هم طیف وسیعی برای مدت زمان تولد کودک وجود دارد. می‌تواند از چند دقیقه تا چند ساعت دوام داشته باشد. زنان ممکن است فقط با چند فشار سخت زایمان کنند یا یک ساعت یا بیشتر فشار بیاورند تا زایمان کنند. فشار فقط با انقباضات رحمی اتفاق می افتد و مادر را تشویق می کند که بین آنها استراحت کنند. در این مرحله دفعات ایده‌آل انقباضات حدود ۲ الی ۳ دقیقه با فاصله زمانی  ۶۰ الی ۹۰ ثانیه خواهد بود. به طور کلی فشار آوردن برای افراد بارداری که اولین زایمان شان است و برای زنانی که اپیدورال داشته اند بیشتر طول می کشد. اپیدورال می‌تواند اشتیاق زن را برای فشار آوردن کاهش دهد و توانایی او را برای فشار آوردن مختل کند. مدت زمانی که یک زن مجاز به فشار آوردن است بستگی به موارد زیر دارد:

• سیاست بیمارستان 
• صلاحدید پزشک 
• سلامتی مادر 
• سلامتی کودک

مادر را باید به تغییر موقعیت بدنش، چمباتمه زدن با حمایت و استراحت در بین انقباضات تشویق کرد. اگر مادر خسته شود و روند زایمان پیشرفتی نداشته باشد باید سزارین انجام شود. باز هم زمان فشار آوردن برای هر زن و نوزادی متفاوت است. مرحله دوم با تولد کودک به پایان میرسد.

مرحله سوم زایمان

مرحله سوم زایمان شاید فراموش شده ترین مرحله باشد. حتی اگر واقعه اصلی با تولد کودک اتفاق افتاده باشد، بدن زن هنوز کارهای مهمی برای انجام دارد. در این مرحله او جفت را تحویل می دهد. به محض تولد کودک جفت دیگر عملکردی در بدن زن ندارد بنابراین باید آن را دفع کند. وظیفه جفت در بدن حمایت از جنین است و پیش از زایمان به دیواره رحم متصل است. جفت از طریق انقباضات رحمی به همان روشی که  کودک متولد می شود تحویل داده می‌شود. رحم به انقباض خود ادامه میدهد و باعث میشود جفت از دیواره رحم جدا شود. پزشک مادر را به فشار دادن سوق می‌دهد و زایمان به طور معمول با یک فشار نهایی پایان می یابد.

مرحله سوم زایمان چه مدت طول میکشد؟

به محض تولد نوزاد و خروج جفت رحم منقبض شده و بدن بهبود می‌یابد این اغلب به عنوان مرحله ۴ زایمان شناخته می‌شود.

 مراحل بعدی

پس از پایان کار سخت طی مراحل زایمان بدن زن به زمان نیاز دارد تا به حالت طبیعی و غیر بارداری خود برگردد. به طور متوسط شش ماه طول می‌کشد تا رحم به اندازه غیر بارداری خود برگردد و دهانه رحم به حالت قبل از بارداری خود برگردد.