فلوکستین برای درمان افسردگی، اختلال وسواسی-اجباری (OCD)، عصبی بولیمیایی، اختلال افسردگی قبل از قاعدگی (PMDD) و اختلال هراس استفاده می شود. همچنین این دارو با Olanzapine برای درمان افسردگی که بخشی از اختلال دوقطبی است استفاده می شود. فلوکستین ضد افسردگی است و متعلق به گروهی از داروهای شناخته شده به عنوان مهار کننده های بازجذب سروتونین انتخابی (SSRIs) است. این دارو با افزایش فعالیت شیمیایی سروتونین در مغز عمل می کند. در این مقاله می خوانید:
فلوکستین برای چیست؟
قبل از مصرف فلوکستین باید بدانید
فلوکستین در بارداری
فلوکستین در شیردهی
نحوه مصرف فلوکستین
عوارض فلوکستین
عوارض فلوکستین در دراز مدت
فلوکستین و لاغری
فلوکستین را کی بخوریم و چقدر؟
تداخل دارویی فلوکستین
فلوکستین برای چیست؟
- فلوکستین یک بازدارنده انتخابی ضد افسردگی سروتونین (SSRI) است. فلوکستین بر روی مواد شیمیایی داخل مغز تاثیر می گذارد که ممکن است در افرادی که دارای افسردگی، وحشت، اضطراب یا علائم وسواسی هستند، باعث به هم خوردن متعادل شود.
- فلوکستین برای درمان اختلال افسردگی، اختلال خوردن، اختلال وسواس فکری، اختلال هراس و اختلال قبل از قاعدگی (PMDD) مورد استفاده قرار می گیرد.
- فلوکستین گاهی همراه با داروی دیگری به نام olanzapine )Zyprexa) برای درمان افسردگی مانیک ناشی از اختلال دوقطبی استفاده می شود. این ترکیب همچنین برای درمان افسردگی پس از حداقل 2 داروی دیگر بدون درمان موفقیت آمیز علائم مورد آزمایش قرار گرفته است.
- اگر شما olanzapine )Zyprexa) را نیز مصرف می کنید، راهنمای دارو Zyprexa را بخوانید و تمام هشدارها و دستورالعمل ها را مورد توجه قرار دهید[1].
اطلاعات مهم در خصوص فلوکستین
- در صورت مصرف پیموزید یا ترییدیدین یا در صورت تزریق متیلن آبی، نباید فلوکستین مصرف کنید.
- در صورت استفاده از مهارکننده MAO در 14 روز گذشته، از قبیل ایسوکاربوکازید، لینزولید، تزریق متیلن آبی، فنلزین، rasagiline، selegiline یا tranylcypromine، از فلوکستین استفاده نکنید.
- قبل از اینکه فلوکستین را مصرف کنید باید حداقل 14 روز از مصرف مهار کننده MAO گذشته باشد. قبل از مصرف ترییدیدین یا MAOI باید 5 هفته پس از توقف فلوکستین صبر کنید.
- بعضی از جوانان در صورت مصرف داروهای ضد افسردگی دچار تفکراتی در خصوص خودکشی می شوند. به تغییرات خلق و خو و یا نشانه هایتان توجه کنید.
هر گونه علائم جدید یا بدتر شدن را به دکتر خود گزارش دهید، مانند: تغییرات خلقی یا رفتاری، اضطراب، حملات هراس، خواب آلودگی، و یا اگر احساس می کنید تحریک پذیر، آشفته، خشمگین، پرخاشگر، بی قرار و بی قرار شده اید و یا افکاری در خصوص خودکشی یا صدمه زدن به خودتان دارید به پزشک اطلاع دهید.
استفاده ی صحیح از فلوکستین
- این دارو را فقط طبق دستور پزشک مصرف کنید. مقدار بیشتر از حد توصیه شده مصرف نکنید.
- این دارو باید با راهنمای دارو همراه باشد. باید این اطلاعات را بخوانید. اگر سوالی دارید از پزشک بپرسید.
- ممکن است دارو را با یا بدون غذا مصرف کنید.
- برای برخی از بیماری ها، ممکن است قبل از بهبود، یک ماه یا بیشتر دارو را مصرف کنید.
- اگر از مایع خوراکی استفاده می کنید، قبل از اندازه گیری دوز، بطری را به خوبی تکان دهید. مایع را با یک قاشق اندازه گیری، سرنگ یا فنجان اندازه گیری کنید. قاشق چایخوری خانگی مقدار درست دارو را اندازه گیری نمی کند[2].
قبل از مصرف فلوکستین باید بدانید:
- در صورت استفاده از مهارکننده MAO در 14 روز گذشته از فلوکستین استفاده نکنید. تداخلات خطرناک دارویی ممکن است رخ دهد. مهار کننده های MAO شامل ایسوکاربوکازید، لینزولید، فنلزین، رزاگیلین، سلگینین و ترانیلسیپرومین هستند. قبل از اینکه فلوکستین را مصرف کنید باید حداقل 14 روز از توقف مصرف مهار کننده MAO گذشته باشد. قبل از مصرف ترییدیدین یا MAOI باید 5 هفته از متوقف کردن مصرف فلوکستین گذشته باشد.
- اگر به فلوکستین حساسیت دارید، در صورت مصرف پیموزید یا ترییدیدین، یا اگر با تزریق متیلن آبی درمان می شوید، نباید از فلوکستین استفاده کنید.
- به پزشک خود در مورد همه داروهای ضد افسردگی دیگر که مصرف می کنید بگویید، بخصوص Celexa، Cymbalta، Desyrel، Effexor، Lexapro، Luvox، Oleptro، Paxil، Pexeva، Symbyax، Viibryd یا Zoloft.
- بعضی از داروها می توانند با فلوکستین تداخل داشته باشند و باعث ایجاد یک بیماری جدی به نام سندرم سروتونین شوند. اطمینان حاصل کنید که پزشک شما در مورد تمام داروهای دیگر که استفاده می کنید می داند. قبل از مصرف هر گونه داروهای دیگر، با پزشک مشورت کنید.
- برای اطمینان از اینکه فلوکستین برای شما مناسب است، اگر مشکلات زیر را دارید به پزشک خود بگویید:
- سیروز کبدی؛
- بیماری کلیوی؛
- دیابت
- گلوکوم زاویه محدود
- تشنج و یا بیماری صرع؛
- اختلال دوقطبی (افسردگی مانی)؛
- سابقه مصرف مواد مخدر یا افکار خودکشی؛ یا
- اگر با درمان با تشنج برقی (ECT) درمان می شوید.
- بعضی از جوانان در صورت مصرف داروهای ضد افسردگی به خودکشی فکر می کنند. دکتر باید پیشرفت بیمار را در جلسات منظم بررسی کند. خانواده یا سایر مراقبین نیز باید به تغییرات خلق و خو و یا نشانه ها توجه داشته باشند.
فلوکستین در بارداری
- مصرف داروهای ضد افسردگی SSRI در دوران بارداری ممکن است باعث مشکلات جدی ریه یا سایر عوارض در جنین شود. با این وجود، اگر مصرف داروهای ضد افسردگی خود را متوقف کنید، ممکن است عود افسردگی را تجربه کنید. اگر حامله شدید، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. بدون مشاوره با پزشک خود فلوکستین را در طول بارداری مصرف نکنید یا مصرفش را متوقف نکنید [3].
فلوکستین در شیردهی
- فلوکستین (بخوانید: فلوکستین و شیردهی) می تواند به شیر مادر منتقل شود و ممکن است به نوزاد شیرخوار آسیب برساند. در صورتی که به نوزاد شیر می دهید، به پزشک خود بگویید. فلوکستین برای افرادی که کمتر از 18 سال دارند استفاده نمی شود.
نحوه مصرف فلوکستین
- فلوکستین را دقیقا مطابق با دستور پزشک خود مصرف کنید. همه دستورالعمل های نوشته شده بر روی پاکت دارو را مطالعه کنید و طبق آن پیش بروید. پزشک ممکن است گاهی اوقات دوز را تغییر دهد. این دارو را در مقادیر کمتر یا بیشتر و یا طولانی تر از حد توصیه شده مصرف نکنید.
- کپسول نجوید، نشکنید و خرد نکنید. کل آن را قورت بدهید .
- دارو مایع را با سرنگ دوز، یا با یک قاشق مخصوص دوز یا فنجان دارویی، مشخص کنید. اگر دستگاه اندازه گیری دوز ندارید، از داروخانه تهیه کنید.
- برای درمان اختلال افسردگی قبل از قاعدگی، دوز معمولی فلوکستین یک بار در روز در هنگام پریودی، و یا 14 روز قبل از شروع پریودی است. دستورالعمل های دکتر را دنبال کنید.
- ممکن است 4 هفته طول بکشد تا علائم شما بهبود یابد. اگر علائم شما بهبودی نداشت، از دارو استفاده کنید و به پزشک خود بگوئید.
- فلوکستین را به طور ناگهانی متوقف نکنید. توقف ناگهانی دارو باعث علائم ناخوشایندی می شود. از پزشک خود بپرسید چگونه به درستی فلوکستین را متوقف کنید.
- فلوکستین را در دمای اتاق دور از گرما و رطوبت، نگهداری کنید.
اگر یک وعده قرص فلوکستین را فراموش کنم چه اتفاقی می افتد؟
بلافاصله پس از به یاد آوردن قرص فراموش شده را مصرف کنید. اگر تقریبا زمان قرص بعدی رسیده است قرص فراموش شده را مصرف نکنید. دارو اضافی برای جبران دوز از دست رفته مصرف نکنید. اگر دوز Prozac هفتگی را فراموش کردید، به محض این که به یاد آوردید، دوز از دست رفته را مصرف کنید و 7 روز بعد دوز بعدی را مصرف کنید. با این حال، اگر زمان تقریبی دوز هفتگی منظم برنامه ریزی رسیده است، دوز از دست رفته را مصرف نکنید و قرص بعدی را طبق برنامه مصرف کنید. داروی اضافی برای جبران دوزهای از دست رفته مصرف نکنید [4].
اگر قرص فلوکستین را بیش از حد مصرف کنم چه اتفاقی می افتد؟
به اورژانس مراجعه کنید.
در هنگام مصرف فلوکستین از چه چیزی باید اجتناب کنم؟
نوشیدن الکل می تواند برخی عوارض جانبی فلوکستین را افزایش دهد. قبل از مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) برای درد، آرتروز، تب و یا تورم، با پزشک خود مشورت کنید. این قرص ها شامل آسپیرین، ایبوپروفن Advil)، Motrin)، ناپروکسن (Aleve)، سلکوکسیب (Celebrex)، دیکلوفناک، اندومتاسین، ملوکسیک و غیره است. استفاده از NSAID با فلوکستین ممکن است سبب کبودی یا خونریزی شود. این دارو ممکن است تفکر یا واکنش شما را مختل کند. بنابراین هنگام رانندگی مراقب باشید.
عوارض جانبی فلوکستین
اگر علائم واکنش آلرژیک به فلوکستین دارید: بثورات پوستی یا کهیر (بخوانید: کهیر چیست+10 درمان خانگی آن)؛ تنفس دشوار، ورم صورت، لبها، زبان یا گلو، با اورژانس تماس بگیرید. هر گونه علائم جدید یا بدتر شدن را به دکتر گزارش دهید، مانند: تغییرات خلقی یا رفتاری، اضطراب، حملات هراس، خواب آلودگی، و یا اگر احساس می کنید تحریک پذیر، آشفته، خشمگین، تهاجمی، بی قرار یا افسرده شده اید، یا افکار خودکشی یا صدمه زدن به خودتان دارید به پزشک اطلاع دهید [5]. در صورتی که علائم زیر را دارید به پزشک اطلاع دهید:
عوارض جانبی فلوکستین معمول ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بینایی مبهم، بینایی تونلی، درد چشم یا تورم، و یا دیدن هاله در اطراف چراغ؛
- سطوح بالای سروتونین در بدن - تحریک، توهم، تب، سرعت بالای قلب، رفلکس های بیش فعالی، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، از دست دادن هماهنگی، غش کردن؛
- سطوح پایین سدیم در بدن - سردرد، سردرگمی، بی حوصلگی، ضعف شدید، استفراغ، از دست دادن هماهنگی، احساس ناپایداری؛
- واکنش سیستم عصبی شدید - عضلات بسیار سفت (سفت و سخت)، تب بالا، عرق کردن، سردرگمی، ضربان قلب سریع، لرزش؛ یا
- واکنش شدید پوست - تب، گلودرد، تورم در صورت یا زبان شما، سوزش در چشمانتان، درد پوست، بثورات پوستی قرمز یا بنفش که به ویژه در صورت یا بدن گسترش می یابد و موجب پوسته پوسته شدن و لایه برداری می شود . مشکلات خواب (بی خوابی)، رویاهای عجیب و غریب؛
- سردرد، سرگیجه، تغییرات بینایی؛
- لرزش، احساس اضطراب یا عصبی؛
- درد، ضعف، خمیازه، احساس خستگی؛
- ناراحتی معده، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ، اسهال؛
- خشکی دهان، عرق کردن، گرمازدگی؛
- تغییر در وزن یا اشتها؛
- گرفتگی بینی، درد سینوس، گلودرد، علائم آنفلوانزا؛ یا
- کاهش میل جنسی، ناتوانی جنسی، یا مشکل داشتن ارگاسم.
این لیست کاملی از عوارض جانبی نیست و ممکن است عوارض دیگر نیز رخ دهند. در مورد عوارض جانبی با پزشک خود صحبت کنید.
عوارض فلوکستین در دراز مدت
فلوکستین در درازمدت عارضه مهمی ندارد و همون عوارض اندکی است که ممکنه داشته باشد . بیشتر عوارض در ابتدای درمان رخ می‌دهد و با تغییر دوز مصرف یا ادامه درمان، عوارض رفع یا بدن نسبت به دارو عادت می‌کند. اما عوارض جنسی ممکن است تا پایان درمان باقی مانده و از بین نرود [6].
فلوکستین و لاغری
یکی از عوارضی که برای فلوکستین در نظر گرفته می‌شود کاهش وزن است اما وقتی از عوارض یک دارو صحبت می‌شود ممکن است فقط در یک نفر رخ دهد و قرار نیست در همه کسانی که از دارو استفاده می‌کنند دیده شود. یکی از علائم افسردگی بی اشتهایی است که اتفاقا برخی افراد پس از مصرف فلوکستین و بهبود افسردگی، اشتها پیدا کرده و ممکن است حتی وزن اضافه کنند. این است که کاهش وزن بر اثر فلوکستین ۱۰۰درصد نیست.
به علاوه در همان افرادی هم که بر اثر مصرف فلوکستین وزن کم کرده‌اند، این کاهش وزن محدود بوده و به این صورت نیست که چندماه فلوکستین مصرف کنند و هرماه مقداری وزن کم کنند. بعد از چندماه کاهش وزن متوقف می‌شود زیرا بدن به دارو عادت می‌کند [7]
فلوکستین را کی بخوریم و چقدر؟
دوز فلوکستین برای بزرگسالان بالغ:
فرمولهای خوراکی فوری:
- دوز توصیه شده: 60 میلی گرم خوراکی یکبار در روز
- استفاده: برای درمان حاد استفراغ در بولیمیا نروزی، متوسط و شدید.
دوز بزرگسالان بالغ از فلوکستین برای افسردگی:
فرمولهای خوراکی فوری:
- دوز اولیه: 20 میلی گرم خوراکی یک بار در روز، پس از چند هفته افزایش می یابد اگر بهبود کافی بالینی مشاهده نشود
- دوز نگهدارنده: 20 تا 60 میلی گرم خوراکی در روز
- حداکثر دوز: 80 میلی گرم خوراکی در روز
کپسول های خوراکی تاخیری:
- دوز اولیه: 90 میلی گرم خوراکی یک بار در هفته، 7 روز پس از آخرین دوز روزانه فلوکستین 20 میلی گرم فرمولاسیون فوری آزاد شده.
- استفاده: درمان حاد و نگهدارنده اختلال افسردگی عمده (MDD)
مصرف روزانه بزرگسالان برای اختلال وسواسی اجباری:
فرمولهای خوراکی فوری:
- دوز اولیه: 20 میلی گرم خوراکی یک بار در روز، بعد از چند هفته افزایش می یابد اگر بهبود کافی بالینی مشاهده نشود.
- دوز نگهدارنده: 20 تا 60 میلی گرم خوراکی در روز
- حداکثر دوز: 80 میلی گرم خوراکی در روز
- استفاده: درمان حاد و نگهداری وسواس و اجبار در بیماران مبتلا به اختلال وسواسی اجباری (OCD)
دوز بزرگسالان بالغ از فلوکستین برای اختلال هراس:
فرمولهای خوراکی فوری:
- دوز اولیه: 10 میلی گرم خوراکی یک بار در روز، پس از یک هفته تا 20 میلی گرم خوراکی یکبار در روز افزایش می یابد
- دوز نگهدارنده: 20 تا 60 میلی گرم خوراکی در روز
- حداکثر دوز: 60 میلی گرم خوراکی در روز
- استفاده: درمان حاد اختلال هراس
مصرف روزانه بزرگسالان برای اختلال افسردگی قبل از قاعدگی:
فرمولهای خوراکی فوری:دوز اولیه:
- رژیم مداوم: 20 میلی گرم خوراکی یک بار در روز در هر روز چرخه قاعدگی
- رژیم سیکل: 20 میلی گرم خوراکی یک بار در روز از 14 روز قبل از شروع قاعدگی پیش بینی شده تا اولین روز پریودی، و با هر چرخه جدید تکرار شود
- دوز نگهداری: 20 تا 60 میلی گرم در روز برای هر دو رژیم مداوم یا متناوب
- حداکثر دوز: 80 میلی گرم خوراکی در روز
- مدت زمان: دوز 20 میلی گرم روزانه تا 6 ماه درمان موثر است [8]
مقدار معمول فلوکستین در کودکان برای افسردگی:
فرمولهای خوراکی فوری:8 تا 18 سال:
- دوز اولیه: 10 تا 20 میلی گرم خوراکی یکبار در روز؛ دوز روزانه 10 میلی گرم پس از یک هفته تا 20 میلی گرم خوراکی یکبار در روز افزایش یابد
کودکان کم وزن:
- دوز اولیه: 10 میلی گرم خوراکی یک بار در روز، به میزان 20 میلی گرم خوراکی یک بار در روز بعد از چند هفته افزایش می یابد اگر بهبود کافی بالینی مشاهده نشود
- دوز نگهدارنده: 10 تا 20 میلی گرم خوراکی یک بار در روز
- استفاده: درمان حاد و نگهدارنده اختلال افسردگی عمده (MDD)
مقدار معمول فلوکستین کودکان برای اختلال وسواسی جبری:
7 تا 18 سال: فرمولهای خوراکی فوری:نوجوانان و کودکان وزن بالاتر:
- دوز اولیه: 10 میلی گرم خوراکی یکبار در روز، به 20 میلی گرم خوراکی یک بار در روز بعد از 2 هفته افزایش می یابد
- دوز نگهدارنده: 20 تا 60 میلی گرم خوراکی در روز
- حداکثر دوز: 60 میلی گرم خوراکی در روز
کودکان کم وزن:
- دوز اولیه: 10 میلی گرم خوراکی یکبار در روز، پس از چند هفته افزایش می یابد اگر بهبود کافی بالینی مشاهده نشود
- دوز نگهدارنده: 20 تا 30 میلی گرم خوراکی یکبار در روز
- حداکثر دوز: 60 میلی گرم خوراکی در روز
- استفاده: درمان حاد و نگهداری وسواس و اجبار در بیماران مبتلا به اختلال وسواسی اجباری
تداخل دارویی فلوکستین
مصرف فلوکستین با داروهای دیگر که باعث خواب آلودگی یا آهسته شدن تنفس می شود می تواند عوارض جانبی خطرناک یا مرگ را به همراه داشته باشد. قبل از مصرف قرص خواب، داروهای ضد درد، داروهای سرفه، آرامش عضله یا دارو برای اضطراب، افسردگی یا تشنج، با پزشک خود مشورت کنید. بسیاری از داروها می توانند با فلوکستین تداخل داشته باشند. همه تداخلات ممکن در اینجا ذکر نشده است. به پزشک خود در مورد تمام داروهای فعلی خود و هرچه شروع یا متوقف کرده اید بگویید، به ویژه:
- هر داروی ضد افسردگی دیگر.
- مخمر سنت جان؛
- تریپتوفان (گاهی اوقات L-تریپتوفان نامیده می شود)
- رقیق کننده خون - وارفارین، کومادین، یانوتون؛
- دارو برای درمان اضطراب، اختلالات خلقی، اختلالات فکر، یا بیماری روحی - آمیتریپتیلین، بوزپرون، دیزاپامین، لیتیوم، نوریتیپتیلین و بسیاری دیگر
- دارو برای درمان ADHD یا نارکولپسی - Adderall، Concerta، Ritalin، Vyvansse، Zenzedi و دیگران؛
- داروهای سردرد میگرنی - ریزاتریپتان، سوپاتریپتان، زولمیت پرپتان و دیگران. یا
- داروی ضد درد - فنتانیل، ترامادول [9]
این لیست کامل نیست و بسیاری از داروهای دیگر می توانند با فلوکستین تداخل داشته باشند. این داروها شامل داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین ها و محصولات گیاهی هستند. لیستی از تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک نشان دهید.
1- Andrea Rossi, Alessandra Barraco and Pietro Donda. Fluoxetine: a review on evidence based medicine. Ann Gen Hosp Psychiatry. 2004; 3: 2.
2-Jaykaran, Pankaj Bhardwaj, N. D. Kantharia, Preeti Yadav and Arvind Panwar. Effect of Fluoxetine on Some Cognitive Functions of Patients of Depression. Indian J Psychol Med. 2009 Jan-Jun; 31(1): 24–29.
3- Morrison JL, Riggs KW, Rurak DW. Fluoxetine during pregnancy: impact on fetal development. Reprod Fertil Dev. 2005;17(6):641-50.
4- Gourion D, Perrin E, Quintin P. Fluoxetine: an update of its use in major depressive disorder in adults. Encephale. 2004 Jul-Aug;30(4):392-9.
5- Brambilla P, Cipriani A, Hotopf M, Barbui C. Side-effect profile of fluoxetine in comparison with other SSRIs, tricyclic and newer antidepressants: a meta-analysis of clinical trial data. Pharmacopsychiatry. 2005 Mar;38(2):69-77.
6- Buchman N, Strous RD, Baruch Y. Side effects of long-term treatment with fluoxetine. Clin Neuropharmacol. 2002 Jan-Feb;25(1):55-7.
7- Michelson D, Amsterdam JD, Quitkin FM, Reimherr FW, Rosenbaum JF, Zajecka J, Sundell KL, Kim Y, Beasley CM Jr. Changes in weight during a 1-year trial of fluoxetine. Am J Psychiatry. 1999 Aug;156(8):1170-6.
8- S Alboni, R M van Dijk, S Poggini, G Milior. Fluoxetine effects on molecular, cellular and behavioral endophenotypes of depression are driven by the living environment. Mol Psychiatry. 2017 Apr; 22(4): 552–561.
9- Carroll ME, Lac ST, Asencio M, Kragh R. Fluoxetine reduces intravenous cocaine self-administration in rats. Pharmacol Biochem Behav. 1990 Jan;35(1):237-44.
