عفونت مثانه نوعی عفونت باکتریایی است که در مثانه اتفاق می افتد. به این نوع عفونت، عفونت مجاری ادراری نیز می گویند. زیرا علاوه بر مثانه می تواند کلیه، رحم و مجرای پیشاب را نیز درگیر کند. بیشتر عفونت های مثانه به صورت ناگهانی اتفاق می افتند اما برخی از آن ها نیز در طول طولانی مدت ایجاد می شوند. درمان بیماری در مراحل اولیه بهترین راه جلوگیری از گسترش عفونت می باشد. در این مقاله می خواهیم نکات مهم درباره عفونت مثانه در زنان را برای شما عزیزان اومایی توضیح دهیم. با ما همراه باشید.
در این مقاله می خوانیم:
چه چیزی باعث عفونت مثانه می شود؟
چه کسی در معرض عفونت مثانه است؟
علائم عفونت مثانه چیست؟
نحوه تشخیص عفونت مثانه
درمان عفونت مثانه
جلوگیری از عفونت مثانه
چه چیزی باعث عفونت مثانه می شود؟
به طور کلی باکتری هایی که وارد مجاری پیشاب ومثانه می شوند باعث عفونت مثانه را ایجاد می کنند. معمولا باکتری از طریق ادرار از بدن خارج می شود. در مردها غدد پروستات، که هورمون های محافظ در مقابل باکتری ها را ایجاد می کنند، سیستم دفاعی قوی تری فراهم می کنند. اما باز هم امکان دارد باکتری ها به دیواره مثانه بچسبند و به سرعت تکثیر شوند. در این مرحله بدن نمی تواند باکتری ها را از بین ببرد بنابراین عفونت مثانه اتفاق می افتد.
مطالعات نشان می دهد در بیشتر موارد عفونت مثانه به وسیله باکتری E.coli یا کاندیدا ایجاد می شود. این باکتری در روده بزرگ بصورت طبیعی وجود دارد. اما زمانی که این باکتری ها بیش از حد طبیعی زیاد شوند و یا مقدار اضافی آن ها از طریق ادرار خارج نشود باعث عفونت مجاری ادراری خواهد شد.
کلامیدیا و میکوپلزاما باکتری های دیگری هستند که باعث عفونت می شوند. این باکتری ها از طریق بیماری های مقاربتی وارد بدن شده و علاوه بر مثانه، بر اندام های جنسی مانند واژن نیز اثر می گذارند.
چه کسی در معرض عفونت مثانه است؟
هر فردی در هر سنی می تواند مبتلا به عفونت مثانه شود اما خانم ها نسبت به آقایان خیلی بیشتر مستعد این نوع عفونت هستند. زیرا خانم ها مجاری پیشاب کوتاه تری دارند و به مقعد نزدیک تر است. بنابراین باکتری ها راحت تر به مثانه می رسند. به همین دلیل در خانم ها، باکتری ها فاصله کوتاه تری را برای رسیدن به مثانه طی می کنند و فعالیت بیشتری در مجاری ادراری خواهند داشت.
فاکتورهای دیگری نیز وجود دارد که احتمال ابتلا به عفونت مثانه را در خانم ها و آقایان افزایش می دهد. این فاکتورها عبارتند از:
- افزایش سن
- تحرک نداشتن
- مصرف مایعات به مقدار کم
- عمل جراحی در مجاری ادرار
- استفاده از سوند ادراری
- انسداد مجاری ادرار که باعث مسدود شدن مثانه و مجاری پیشاب می شود.
- اختلالات مجاری ادرار که به دلیل نقص در هنگام تولد یا زخم ایجاد شده است.
- احتباس ادرار که باعث مشکل در تخلیه مثانه می شود.
- پروستات بزرگ
- بی اختیاری روده
- بارداری
- دیابت
مطالعات نشان می دهد متاسفانه پس از به وجود آمدن اولین عفونت ادراری در آقایان در صورت عدم درمان کامل در دفعات بعد عفونت با شدت بیشتری ظاهر می شود. زیرا باکتری ها از طریق غدد پروستات به بافت ها راه پیدا می کنند و در آن ها پنهان می شوند.
علائم عفونت مثانه چیست؟
علائم عفونت مثانه متناسب با شدت آن متفاوت است. تغییر ناگهانی در هنگام ادرار، درد و سوزش نشانه های اصلی عفونت می باشد. علائم رایج دیگر عفونت مثانه عبارتند از:
- ادرار خونی یا تیره
- بیش از حد ادرار کردن
- ادرار بد بو
- درد یا سوزش ادرار
- نیاز شدید به ادرار کردن
- فشار یا گرفتگی در قسمت پایین شکم یا قسمت پایین پشت کمر
عفونت مثانه باعث پشت درد می شود. این درد به دلیل درد ایجاد شده در کلیه می باشد. در این حالت درد در هر دو طرف پشت بدن و در قسمت میانی پشت حس می شود. این حالت علامت رسیدن عفونت به کلیه است. عفونت کلیه باعث تب نیز می شود و باید در اسرع وقت مورد درمان قرار بگیرد تا مسائل و خطرات پیچیده تری برای شما ایجاد نکند.
نحوه تشخیص عفونت مثانه
پزشک با انجام آزمایش ادرار عفونت مثانه را تشخیص می دهد. در این آزمایش فاکتورهای زیر بررسی می شوند:
- گلبول های سفید خون
- گلبول های قرمز خون
- نیترات
- باکتری ها
- سایر مواد شیمیایی موجود در ادرار
پزشک همچنین ممکن است آزمایش کشت نیز انجام دهد که به وسیله آن نوع باکتری موجود در ادرار تعیین می شود. هنگامی که نوع باکتری مشخص شد، حساسیت باکتری به آنتی بیوتیک مورد بررسی قرار می گیرد. در این صورت مشخص می شود که عفونت به وسیله چه آنتی بیوتیکی درمان می شود.
درمان عفونت مثانه
عفونت مثانه توسط داروهای ضد باکتری، کاهش درد و سوزش درمان می شود. روش های درمان خانگی نیز در درمان عفونت مثانه موثر و کمک کننده هستند.
مصرف دارو
برای از بین بردن باکتری هایی که باعث عفونت مثانه شده اند، آنتی بیوتیک تنها داروی مورد استفاده است. اگر احساس درد و سوزش دارید، پزشک قرص هایی برای تسکین تجویز می کند. رایج ترین قرصی که برای درمان عفونت مثانه استفاده می شود قرص فنازوپیریدین است.
درمان خانگی
مصرف مایعات زیاد باعث خروج راحت تر باکتری ها از طریق ادرار می شود و آب بهترین مایع مصرفی برای بدن است. پزشک مصرف ویتامین ث و آب ذغال لخته را نیز به شما توصیه می کند تا مقدار اسید موجود در ادرار افزایش یابد. این اسید باعث از بین رفتن باکتری ها بصورت طبیعی می شود. مزیت دیگر استفاده از آب ذغال لخته جلوگیری از چسبیدن باکتری به دیواره مثانه و افزایش فعالیت و تکثیر آن ها می باشد.
جلوگیری از عفونت مثانه
برخی تغییرات در روش زندگی باعث کاهش احتمال عفونت مثانه می شود. اگر زیاد دچار عفونت مثانه می شوید پزشک راه های پیشگیری را به شما پیشنهاد می کند. پیشگیری شامل مصرف آنتی بیوتیک به صورت روزانه می باشد. گاهی اوقات نیز پزشک مصرف آنتی بیوتیک بعد از رابطه جنسی را توصیه می کند.
تغییر روش زندگی
تغییر در روش زندگی و کنار گذاشتن عادت های غلط نیز باعث کاهش یا حذف باکتری های ایجاد کننده عفونت می شوند. ما پیشنهاد می کنیم برای جلوگیری از عفونت در برنامه روزانه خود به توصیه های زیر عمل کنید:
- روزانه 6 تا 8 لیوان آب بنوشید. اما اگر مشکل کلیه دارید راجع به مقدار مایع مصرفی در روز با پزشک مشورت کنید.
- روزانه آب ذغال لخته مصرف کنید.
- به محض اینکه نیاز داشتید ادرار کنید.
- اگر خانم هستید بعد از ادرار از جلو تا عقب را به خوبی تمیز کنید و این کار را برعکس انجام ندهید.
- از اسپری ها، پودرها و دئودرانت های بهداشتی استفاده نکنید.
- به جای حمام کردن در وان، دوش بگیرید.
- لباس زیر کتان و لباس های گشاد بپوشید.
- هر روز لباس زیر خود را عوض کنید.
- به جای تامپون از نوار بهداشتی استفاده کنید.
- به جای استفاده از دیافراگم یا اسپرم کش از روش های دیگر کنترل بارداری استفاده کنید.
- از کاندوم های روان کار غیرمنی کش استفاده کنید.
- قبل و بعد از نزدیکی جنسی ادرار کنید.
سخن آخر
بیشتر عفونت های مثانه بعد از 48 ساعت یا بعد از مصرف یک دوره آنتی بیوتیک مناسب فروکش می کنند. اما برخی عفونت های مثانه به خاطر برخی مشکلات بدن یا باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک به کلیه نیز پیشروی می کنند. عفونت مزمن مثانه نیاز به ترکیبی از درمان و پیشگیری دارد. در برخی موارد مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک نیز مورد نیاز است. هر چقدر زودتر به درمان عفونت مثانه بپردازید، احتمال گسترش عفونت کاهش می یابد. بنابراین بهتر است در صورت مشاهده علائم اولیه حتما به پزشک مراجعه کنید و مورد درمان قرار بگیرید.
The Healthline Editorial Team. What Is a Bladder Infection? — Updated on June 10, 2020