اسید معده و درمان آن

حتما تا به حال با افرادی برخورد کرده اید که می گویند اسید معده ام زیاد شده است و اذیتم می کند و یا شاید خودتان این بیماری را تجربه کرده باشید. معمولا اسید زیاد معده می تواند باعث سوزش معده و ناراحتی فرد شود. در این مقاله می خواهیم به طور کامل این موضوع را برای شما اومایی های عزیز مورد بررسی قرار داده تا در صورت ابتلا بتوانید بهتر آن را کنترل و درمان کنید. پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

اسید معده چیست؟

در ورودی معده دریچه ای وجود دارد که به شکل ماهیچه ای حلقوی می باشد و اسفکتر تحتانی مری نامیده می شود. این دریچه پس از عبور غذا از آن بلافاصله بسته می شود. اگر این دریچه بسته نشود یا گاه و بی گاه باز شود، اسید تولیدی در معده به داخل اسفکتر وارد خواهد شد. این مسئله باعث دردهایی از قبیل سوزش قفسه سینه می شود که سوزش معده نیز نام دارد. اگر درد اسیده معده بیش از دو بار در هفته اتفاق بیفتد، شما دچار بیماری اسید معده شده اید که به بیماری ریفلاکس معده به مری معروف است.

چه چیزی باعث بیماری اسید معده می شود؟

یکی از دلایل رایج بیماری اسید معده، نابهنجاری معده یا فتق هیاتال می باشد. این مسئله زمانی اتفاق می افتد که قسمت بالایی معده و اسفکتر تحتانی مری به بالای دیافراگرم (ماهیچه ای که معده شما را از قفسه سینه جدا می کند) حرکت کند. دیافراگم به حفظ اسید در داخل معده کمک می کند. اگر شما دچار فتق هیاتال شده باشید، اسید به داخل اسفکتر شما وارد شده و موجب دردهای ناشی از بیماری اسید معده می شود.

در اینجا فاکتورهای خطرناک دیگری که باعث بیماری اسید معده می شوند، ذکر شده است:

• مصرف غذا به مقدار زیاد و دراز کشیدن پس از صرف غذا
• چاقی
• مصرف غذای سنگین، به پشت خوابیدن یا خم کردن کمر
• مصرف میان وعده پیش از خواب
• مصرف برخی موادغذایی مثل مرکبات، گوجه فرنگی، شکلات، نعناع، سیر، پیاز یا غذاهای چرب و تند به میزان زیاد
• مصرف برخی نوشیدنی ها از جمله الکل، نوشیدنی های کربناتی، قهوه یا چای به مقدار زیاد
• سیگار کشیدن
• باردار بودن
• مصرف آسپرین، ایبوپروفن، شل کننده های عضله یا داروهای فشار خون

نشانه های بیماری اسید معده

نشانه های رایج بیماری اسید معده عبارتند از:

سوزش معده:

سوزش معده که از معده تا قفسه سینه یا حتی تا گلو ادامه می یابد.

استفراغ:

برگشت اسید ترش یا تلخ به داخل گلو یا دهان و یا خارج شدن آن از دهان

سایر نشانه های بیماری اسید معده که کمتر رایج هستند عبارتند از:

• نفخ
• مدفوع خونی یا استفراغ خونی
• آروغ زدن
• اختلال در بلعیدن غذا مانند باریک شدن مری که باعث می شود غذا در گلو گیر کند.
• سکسکه ای که قطع نشود.
• تهوع
• کاهش وزن بدون دلیل
• خس خس کردن، سرفه های خشک، گرفتگی صدا یا سینه، گلو درد مزمن

چگونه بیماری اسید معده تشخیص داده می شود؟

در صورتی که علائم بیماری را دو بار یا بیشتر در هفته مشاهده کردید به پزشک مراجعه نمایید. علائمی از قبیل سوزش معده به خصوص زمانی که روش زندگی خود را عوض کنید، نشانه های اصلی بیماری اسید معده می باشد. با این حال آنتی اسیدها به کاهش علائم کمک می کنند.

اگر این مراحل کمک نکرد و هنوز نشانه های شدید از بیماری مشاهده می کنید، پزشک برای تشخیص مطمئن تست هایی را توصیه می کند. ممکن است چند آزمایش زیر برای تشخیص دقیق مورد نیاز باشد:

• فرو دادن باریم برای بررسی زخم یا باریکی مری مورد استفاده قرار می گیرد. بعد از خوردن این محلول پزشک می تواند ساختار درونی معده را با اشعه ایکس ببیند. 
• فشارسنجی مری برای بررسی عملکرد مری و اسفکتر تحتانی مری
• اندازه گیری pH برای تعیین اسید در مری انجام می شود. در این روش پزشک یک وسیله به داخل مری وارد می کند و برای بررسی اسید مری، آن را به مدت یک تا دو روز در آنجا می گذارد.
• آندوسکوپی برای بررسی مشکلات موجود در معده یا مری انجام می شود. این آزمایش شامل وارد کردن یک لوله بلند، انعطاف پذیر و سبک به داخل گلو می باشد. در ابتدا، پزشک انتهای گلوی شما را بی حس می کند و به شما داروی مسکن می دهد سپس کار شروع می شود.
• آزمایش نمونه برداری در طول آندوسکوپی برای بررسی نمونه های بافت در زیر میکروسکوپ انجام می شود و عفونت و نابهنجاری ها مورد بررسی قرار می گیرند. 

آیا بیماری اسید معده با رژیم و تغییر شیوه زندگی درمان می شود؟

یکی از راه های موثر درمان بیماری اسید معده اجتناب از غذاها و نوشیدنی هایی است که باعث شروع علائم یا بدتر شدن آن ها می شوند. کارهای دیگری که می توانید انجام دهید عبارتند از:

• در طول روز تعداد وعده های غذایی خود را زیاد کرده و حجم غذا را کم کنید.
• سیگار را ترک کنید.
• زیر سر خود تعداد بالشت بیشتری قرار دهید و ارتفاع آن را حداقل 4 تا 6 اینچ (10 الی 15 سانتیمتر) افزایش دهید.
• حداقل 2 تا 3 ساعت پیش از خوابیدن غذا بخورید.
• برای چرت های روزانه تلاش کنید بر روی صندلی بخوابید.
• از پوشیدن لباس ها و کمربندهای تنگ خودداری کنید.
• اگر چاق هستید یا اضافه وزن دارید سعی کنید با تغییر رژیم غذایی و ورزش وزن خود را کاهش دهید.
• از پزشک خود بپرسید آیا دارویی باعث شروع علائم بیماری اسید معده یا سوزش قفسه سینه می شود و از مصرف آن ها اجتناب کنید.

آیا مصرف دارو باعث درمان اسید معده می شود؟

در بیشتر موارد، تغییر شیوه زندگی همراه با مصرف داروها تمام چیزی است که برای کنترل نشانه های بیماری اسید معده مورد نیاز می باشد. آنتی اسیدهایی مثل alka-seltzer، maalox، mylanta،  rolaids یا Riopan اسید معده شما را خنثی می کنند. اما اگر در مصرف آن ها زیاده روی کنید می توانند باعث اسهال یا یبوست شوند. بهتر است از آنتی اکسیدان هایی که حاوی هیدروکسید منیزیم و هیدروکسید آلومینیوم است استفاده کنید. هنگامی که این داروها به صورت ترکیبی استفاده شوند عوارض جانبی و تاثیر گذار بر معده را خنثی می کنند.

اگر استفاده از آنتی اسیدها کمکی نکرد، پزشک شما سایر داروها را پیشنهاد می کند. برخی از آن ها نیاز ضروری به تجویز دکتر دارند. پزشک ممکن است به شما پیشنهاد کند یک نوع دارو یا ترکیبی ازداروهای زیر را استفاده کنید:

• عامل فوم ساز (Gaviscon) معده شما را می پوشاند و از برگشت جلوگیری می کند.
• مسدود کننده های H2 (Pepcid, Tagamet, Zantac) تولید اسید را کاهش می دهد.
• مهارکننده های پمپ پروتون (Prilosec, Prevacid, Protonic, Aciphex, Nexuim) نیز باعث کاهش مقدار اسید معده می شوند.
• پروکینتیک ها (Reglan, Urechloine) باعث قوی شدن اسفکتر تحتانی مری می شوند، معده شما را سریع تر خالی می کنند و برگشت اسید معده را کاهش می دهند.

آیا بیماری اسید معده با جراحی درمان می شود؟

اگر داروها به طور کامل علائم بیماری اسید معده را از  بین نبردند و علائم به شدت در زندگی شما مشکل ایجاد کند، پزشک عمل جراحی را توصیه می کند. دو نوع درمان با استفاده از جراحی وجود دارد:

جدیدترین روش جراحی قرار دادن یک حلقه به نام LINX در انتهای مری (لوله ای که دهان را به معده متصل می کند) می باشد. این حلقه دارای زبانه های تیتانیومی مغناطیسی است که با استفاده از سیم های تیتانیومی در کنار یکدیگر نگه داشته می شوند. این قطعه با جلوگیری از برگشت محتویات معده به مری کمک می کند. در مطالعه ای نشان داده شد بیمار پس از عمل داروهای خود را قطع کرده است. در صورتی که شما به برخی غذاها حساسیت دارید، نمی توانید از این دستگاه استفاده کنید همچنین در صورتی که از دستگاه LINX استفاده کنید نمی توانید هیچ وجه تست MRI انجام دهید.

نوع دیگری از عمل جراحی فوندوپلیکاسیون می باشد که از برگشت اسید معده جلوگیری می کند. در این عمل یک دریچه مصنوعی در بالای معده قرار می گیرد. در این جا قسمت بالایی معده در اطراف اسفکتر تحتانی مری پوشیده می شود، قوی شده، از برگشت اسید جلوگیری می شود و فتق هیاتال نیز برطرف خواهد شد. جراحان این عمل جراحی را از طریق باز کردن قفسه سینه و شکم و یا از طریق ورود لوله به داخل شکم انجام می دهند.

سخن آخر

اسید معده ممکن است از حالت خفیف تا شدید در افراد مختلف متفاوت باشد. اما هر بیماری را اگر در مراحل اولیه به آن رسیدگی کنید زودتر خوب می شود و آسیب های جدی نمی زند و به درمان های سخت مثل جراحی نیازی پیدا نمی کند. اما اگر به آن بی توجه باشید هر روز شدید تر شده و آسیب بیشتری به شما می زند و حتی هزینه های گزافی برای شما ایجاد می کند. بنابراین اگر با توجه به علائم گفته شده در مراحل اولیه اسید معده هستید حتما به دنبال درمان آن باشید. درمان در مراحل اولیه بسیار ساده است و زمان زیادی هم طول نمی کشد.